Πιέζει, λένε, η τρόικα για περισσότερα μέτρα και για ακόμα πιο αποφασιστική προώθηση των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων. Αυτή είναι μια εξήγηση που βολεύει όλους εκείνους που παρά τη λαίλαπα της αντιλαϊκής πολιτικής και τα σαρωτικά μέτρα του τελευταίου χρόνου, εξακολουθούν να καλλιεργούν ψευδαισθήσεις, για τον «καλό» και τον «κακό» της υπόθεσης.

Η αλήθεια είναι διαφορετική και σε ορισμένες τους αποστροφές την ομολογούν και οι κυβερνώντες. Τα περισσότερα από τα μέτρα δεν είναι μόνο συμφωνημένα με την τρόικα, αλλά περιέχονται και στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, άσχετα αν ορισμένοι επιμένουν να θολώνουν τα νερά. Επιπλέον, το σύνολο των μέτρων αυτών είναι μέτρα που δεν αφορούν μόνο στη δική μας χώρα, αλλά εντάσσονται στη συνολική επίθεση που έχει εξαπολύσει η οικονομική ολιγαρχία ενάντια στους εργαζόμενους ολόκληρης της ΕΕ. Μέτρα που στόχο έχουν να δημιουργήσουν τις αναγκαίες για το κεφάλαιο προϋποθέσεις κερδοφορίας στις σύγχρονες συνθήκες.

Αρα, η ουσία, με δυο λόγια, βρίσκεται στη φάση εξέλιξης του συστήματος. Για να στεριώσει, για παράδειγμα, ο καπιταλισμός στη χώρα, στο διάστημα αμέσως μετά τον εμφύλιο, ήταν αναγκαίο να δημιουργηθεί ένα ισχυρό αστικό κράτος για τη στήριξη του κεφαλαίου. Ενα κράτος που ταυτόχρονα θα υπηρετούσε δύο στόχους. Πρώτον, θα προωθούσε την υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής και θα έστηνε, με τα χρήματα του λαού, κρατικές επιχειρήσεις σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, για να εξασφαλίσουν στο κεφάλαιο ηλεκτροδότηση, επικοινωνίες, δίκτυο μεταφορών. Δεύτερον, θα αποτελούσε το μηχανισμό ελέγχου, χειραγώγησης και αφομοίωσης ενός μέρους των εργαζομένων και του λαού, στην υπόθεση στήριξης της εξουσίας του κεφαλαίου. Σε αυτήν τη βάση, έφτιαξαν έναν κρατικό τομέα, κατ' εικόνα και ομοίωση των αξιών της άρχουσας τάξης και των εκπροσώπων της. Ενα μηχανισμό που, για πολλά χρόνια, αποτελούσε το παραμάγαζο για τα κόμματα εξουσίας, με εκατοντάδες χιλιάδες απασχολούμενους, οι οποίοι στην ουσία ήταν οι όμηροι για την αναπαραγωγή και διαιώνιση της εξουσίας τους.

Εδώ και μια εικοσαετία, τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Η άρχουσα τάξη, κατακλέβοντας τον κοινωνικό πλούτο, έχει καταφέρει να συσσωρεύσει τεράστια κεφάλαια, απαιτώντας νέους τομείς για την κερδοφόρα τοποθέτησή τους. Η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων και των αγορών, ο περιορισμός του δημόσιου τομέα, οι ιδιωτικοποιήσεις, οι νόμοι για τη διευκόλυνση των συγχωνεύσεων και εξαγορών, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων είναι ρυθμίσεις που ανταποκρίνονται στις αξιώσεις που το κεφάλαιο προβάλλει από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Τώρα με την κρίση, η πλουτοκρατία γίνεται πιο επιθετική, το σύστημα πιο αντιδραστικό. Και είναι ολοφάνερο ότι με αφορμή την κρίση, βρήκαν ευκαιρία να επιταχύνουν κάθε αντιλαϊκή αναδιάρθρωση, με το ακόμα μεγαλύτερο «κούρεμα» των λαϊκών εισοδημάτων, το παραπέρα χτύπημα των εργασιακών σχέσεων, την πλήρη κατάλυση κάθε κρατικού «κοινωνικού» χαρακτηριστικού, την ολοκληρωτική παράδοση του δημόσιου τομέα και της κρατικής ιδιοκτησίας, με το γονάτισμα συνολικά του συνόλου των εργαζομένων και του καθενός ξεχωριστά.

Οι εργαζόμενοι σήμερα διαθέτουν και πείρα και γνώση. Αυτήν πρέπει να αξιοποιήσουν, ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι το σύστημα δε χωράει πια φτιασιδώματα. Κάθε επόμενη μέρα θα είναι χειρότερη από την προηγούμενη. Οι μεθοδεύσεις για το «νέο μνημόνιο» δείχνουν, από μόνες τους, το δικό μας δρόμο διεξόδου. Το δρόμο της ασίγαστης αντιπαράθεσης, με προοπτική τη ρήξη και την ανατροπή.