Συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, 58 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, των παλιών στελεχών του ΚΚΕ Ηλία Αργυριάδη και Νίκου Καλούμενου και του αξιόλογου διανοούμενου Δημήτρη Μπάτση, για να διαδηλώσουμε ότι δεν ξεχνάμε, ότι συνεχίζουμε, έχοντας στο νου και στη συνείδησή μας βαθιά χαραγμένο το χρέος, να κάνουμε ό,τι μπορούμε για «να ξημερώσουν και στη χώρα μας καλύτερες μέρες».

Ποια ήταν η πηγή που τροφοδότησε με αυτή τη δύναμη τον Μπελογιάννη, με αυτή τη δύναμη εκατομμύρια κομμουνιστές όπου Γης, ώστε, εκείνοι και εκείνες που πολύ αγάπησαν τη ζωή, να βαδίσουν συνειδητά, προμελετημένα, στο δρόμο για το θάνατο; Γιατί τόσοι και τόσες αντιμετώπισαν με περιφρόνηση τις Σειρήνες που ψιθύριζαν υποσχέσεις για «επίζηλες» θέσεις, αν αποκήρυσσαν τις ιδέες και το Κόμμα τους;

Κάθε φορά που τιμάμε τον Νίκο Μπελογιάννη, τους χιλιάδες ήρωες που γέννησε το ΚΚΕ, έρχονται στο νου μας τα ίδια ερωτήματα, τα οποία αβίαστα ακολουθεί πάντα η ίδια απάντηση:

Δεν είναι τετριμμένα τα ερωτήματα. Το ίδιο και η απάντηση σε αυτά. Περιέχουν όλη την ουσία της θυσίας, όλη την ουσία της ταξικής πάλης και η αξία τους είναι διαχρονική.

Οι Μπελογιάννηδες έφτασαν μέχρι την υπέρτατη θυσία, γιατί είχαν ανεξάντλητη αγάπη για την εργατική τάξη, το λαό, γιατί είχαν ακλόνητη πίστη στο Κόμμα τους και στο ρεαλισμό της πάλης για μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, μια κοινωνία αληθινής ελευθερίας.

Αυτά ο Μπελογιάννης, κάνοντας το καθήκον του, τα υλοποίησε σε όλη τη ζωή του και με το αίμα του. Πιστεύω πως όταν στάθηκε μπροστά στο θάνατο, το μέλλον σκεπτόταν. Με πλήρη επίγνωση ότι η τελευταία στάση, αυτή του γενναίου δοσίματος ζωής, είναι ικανή να εξαπολύσει ανυπολόγιστες δυνάμεις ζωοδότρες. Οτι σε όλη την ιστορική πορεία «ψωμί η θυσία ρόδισε, ο λόγος το ζυμάρι».

Ολοι μας, αλλά περισσότερο οι νέες γενιές των κομμουνιστών, ας κρατήσουμε τα λόγια του:

«Αντλείς όμως απέραντες και ανεξάντλητες δυνάμεις από την πίστη σου στο Κόμμα και στη νίκη»!

Ο Μπελογιάννης δολοφονήθηκε επειδή ήταν στέλεχος του ΚΚΕ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Επειδή πίστευε, όπως είπε και στο τακτικό στρατοδικείο, «στην πιο σωστή θεωρία που διανοήθηκαν τα πιο προοδευτικά μυαλά της ανθρωπότητας». Επειδή δεν πρόδωσε το λαό, δεν μετακόμισε στο Κάιρο και δεν κρύφτηκε στα κρίσιμα χρόνια της γερμανοϊταλικής κατοχής, όπως έκαναν τα πιο διαλεχτά παιδιά της αστικής τάξης.

Εχει αξία η νέα γενιά να ξέρει ότι δολοφόνοι του Μπελογιάννη και των συντρόφων του δεν ήταν μόνο οι στρατοδίκες και πολύ περισσότερο οι εκτελεστές, αλλά πριν απ' όλα η πλουτοκρατία του τόπου, το Παλάτι, οι ΗΠΑ και βεβαίως η κυβέρνηση Πλαστήρα. Να ξέρει ότι ο Πλαστήρας και ολόκληρη η κυβέρνησή του μπορούσαν να απαιτήσουν την απονομή χάριτος και δεν το έκαναν. Η κυβέρνηση Πλαστήρα αγνόησε προκλητικά την παγκόσμια κινητοποίηση για τη ματαίωση των εκτελέσεων. Γι' αυτό και έχει καταγραφεί στην Ιστορία με το στίγμα ενός από τους δολοφόνους του Μπελογιάννη.

Εχει τη δική της αξία η μελέτη της ιστορίας των αστικών πολιτικών κομμάτων. Είναι χρήσιμη και για σήμερα, γιατί η ιστορία τους δείχνει από τη μια τους ελιγμούς τους, την αληθινή ουσία των μεταξύ τους αντιπαραθέσεων, την επιδίωξή τους να ενσωματώνουν τις λαϊκές μάζες με τις ίδιες και με διαφορετικές μεθόδους ταυτόχρονα. Και πάνω απ' όλα δείχνει την ενιαία ταξική στάση τους σε κάθε κρίσιμη στιγμή. Για όλα αυτά, που αξίζει να μελετηθεί η ιστορία τους ιδιαίτερα από τους νεότερους, θα μπορούσε κανείς να μιλάει επί πολύ. Ομως, επιτρέψτε μου να σταθώ σε ορισμένα άλλα κρίσιμα και κατά τη γνώμη μας επίκαιρα θέματα.

Ο Μπελογιάννης συμβόλισε και εξέφρασε κατά τον καλύτερο τρόπο την ανάγκη να υπάρχει και να δρα το ΚΚΕ σε όλες τις συνθήκες, νόμιμες και παράνομες, αντιπαλεύοντας το δήθεν «ιερό και όσιο» της αστικής νομιμότητας. Υλοποίησε εκείνο που το Πολιτικό Γραφείο διακήρυξε στις 18 του Φλεβάρη 1952, τρεις μέρες μετά την έναρξη της δεύτερης δίκης με τη συκοφαντία της κατασκοπίας:

«Μας κατηγορούν για παράνομη δράση. Τους απαντάμε: Το πιο νόμιμο και ιερό δικαίωμα και υποχρέωση του κάθε πατριώτη Ελληνα είναι να παλεύει την παρανομία τους και το νόμο τους. Η πιο άγια και απαραβίαστη νομιμότητα σήμερα στην Ελλάδα είναι ο αγώνας, ο ανειρήνευτος και αποφασιστικός».

Και πρέπει να σημειωθεί ιδιαίτερα, ότι την παραπάνω στάση το ΚΚΕ την κρατούσε σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, σε συνθήκες μεγάλης υποχώρησης του εργατικού - λαϊκού κινήματος και όντας το Κόμμα μας εκτός νόμου, κυνηγημένο, με τις δυνάμεις του διάσπαρτες στην πολιτική προσφυγιά, στις φυλακές και εξορίες της Ελλάδας και στη νύχτα της βαθιάς παρανομίας. Κρατούσε αυτή την ταξική στάση σε συνθήκες μεγάλης όξυνσης του οπορτουνισμού, ο οποίος, στο όνομα του δήθεν ρεαλισμού, έβλεπε σαν σανίδα σωτηρίας, ακόμα και με τη θυσία θεμελιωδών αρχών, το γάντζωμα στα όρια που επέτρεπε η αστική πολιτική.

Ας μην ξεχνάμε ότι η τέτοια στάση του ΚΚΕ εκείνα τα χρόνια, η σταθερή επιμονή του να ενισχύει τη δουλειά του για την ανασυγκρότηση των χτυπημένων παράνομων Κομματικών του Οργανώσεων, επικρίνεται ως τις μέρες μας με δριμύτητα από τον οπορτουνιστικό χώρο. Εδώ και δεκαετίες χαρακτηρίζεται ως σεχταριστική η προσήλωσή του στο συνδυασμό της παράνομης με τη νόμιμη δράση.

Ορισμένοι δε δίστασαν να την αποκαλέσουν και εγκληματική, γιατί, όπως ισχυρίζονταν, οδηγούσε στον άσκοπο χαμό στελεχών του Κόμματος και στην απομόνωσή του από τις πλατιές μάζες των ΕΑΜιτών. Ας μην ξεχνάμε ακόμα ότι από τότε έγινε προσπάθεια να υπονομευτεί η αυτοτελής ύπαρξη του ΚΚΕ και ότι λίγα χρόνια αργότερα οδηγήθηκε στην αυτοδιάλυσή του.

Ποιος και γιατί απαγόρευσε την ελεύθερη δράση του ΚΚΕ; Ποιος και γιατί σήμερα απαγορεύει την ελεύθερη δράση Κομμουνιστικών Κομμάτων σε μια σειρά χώρες, ευρωπαϊκές, που είναι μάλιστα και μέλη της ΕΕ; Ποιος και γιατί ακόμα και όταν επιτρέπεται η δράση ενός ΚΚ βάζει πρωτοφανείς όρους για τη συμμετοχή του στις εθνικές εκλογές; Ποιος και γιατί βγάζει εκτός νόμου την προκήρυξη και πραγματοποίηση απεργίας; Ποιος και γιατί απειλεί με απόλυση τον εργάτη απεργό; Ποιος και γιατί πραγματοποιεί την απειλή του την άλλη μέρα της απεργίας ή λίγο μετά;

Ποιος και γιατί γκρέμισε τα μνημεία του σοβιετικού στρατού που κτίσθηκαν μετά τη λήξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου στην ΕΣΣΔ και στη θέση τους σε ορισμένες πρώην Δημοκρατίες μπήκαν τα μνημεία των Ες-Ες, του χιτλερισμού; Ποιος και γιατί θεωρεί το χιτλερικό στρατό, σήμερα, το 2010, απελευθερωτικό στρατό στις Βαλτικές χώρες, κράτη - μέλη της ΕΕ; Δε χρειάζεται να τους ονοματίσουμε. Τους ξέρουμε. Είναι το πολιτικό προσωπικό των αστικών κυβερνήσεων των κρατών - μελών της ΕΕ, είναι πρωθυπουργοί και Πρόεδροι που τους βλέπουμε φαρδιά - πλατιά στις καθιερωμένες ομαδικές φωτογραφίες μετά τη λήξη κάθε συνόδου της ΕΕ, όλοι μαζί, αντάμα, σαν μια γροθιά.

Δεν απορρίπτουμε γενικά και αφηρημένα το ρόλο του νόμου, του δικαίου, δεν είμαστε γενικά και αφηρημένα αντιεξουσιαστές. Η απάντησή μας είναι απλή: Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη. Αυτό προσδιορίζει για μας τα πάντα. Είμαστε οι αγωνιστές για την εργατική - λαϊκή εξουσία, είμαστε οπαδοί του σοσιαλισμού. Ποιος νόμος μπορεί να απαγορεύσει το δικαίωμα να παλεύεις για την αλλαγή και ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων με πρωταγωνιστή την εργατική τάξη και τους συμμάχους της;

Απορρίπτουμε την πολιτική που επιβάλλει το εργατικό, το λαϊκό σιωπητήριο, τη συναίνεση και υποταγή στις αντιλαϊκές αποφάσεις σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Εχουμε και σήμερα διακηρύξει ότι νόμος για μας είναι το δίκιο του παραγωγού όλου του κοινωνικού πλούτου, που τον καρπώνονται οι επιχειρηματικοί όμιλοι με την αποφασιστική βοήθεια των πολιτικοστρατιωτικών οργανισμών τους και των αστικών κομμάτων και κυβερνήσεων. Αυτό το σύνθημα είναι εξαιρετικά επίκαιρο και σήμερα, που δυναμώνει συνεχώς η επίθεση κατά των λαϊκών δικαιωμάτων, στη φάση της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, ενώ είναι βέβαιο ότι νέο κύμα θύελλας επέρχεται κατά της εργατικής τάξης, των αυτοαπασχολούμενων και της φτωχής αγροτιάς.

Βεβαίως, παίρνουμε υπόψη το συσχετισμό δυνάμεων, το επίπεδο της λαϊκής πολιτικής συνείδησης, την ετοιμότητα του εργατικού κινήματος, των λαϊκών μαζών, στην κρίσιμη στιγμή να κάνει ένα βήμα, να δρασκελίσει το χαντάκι στην ώρα του. Αλλο πράγμα αυτό και άλλο η ιδεολογική και πολιτική υποταγή στον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων. Σε τέτοιες δύσκολες συνθήκες η ευθύνη του κομμουνιστή γίνεται όλο και πιο μεγάλη, όλο και πιο καθοριστική, και σε ατομικό επίπεδο.

Ας σκεφθούμε καλά: Χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι ριζοσπάστες αγωνιστές βρίσκονται αντιμέτωποι συχνά και στο μέλλον θα βρίσκονται ακόμα πιο συχνά με την απειλή της απόλυσης αν πάρουν μέρος σε απεργία που θεωρείται νόμιμη, αλλά που είναι παράνομη για τον εργοδότη.

Εμείς το λέμε καθαρά και παστρικά: Δεν κάνουμε πίσω ούτε πόντο. Και ένας κομμουνιστής ή κομμουνίστρια να βρεθεί μόνος σε έναν τόπο δουλειάς, χωρίς καμιά συμπαράσταση στην εργοδοτική πίεση, είναι υποχρεωμένος να κάνει το καθήκον του, να απεργήσει, να σηκώσει κεφάλι. Αν δεν το κάνει, τότε οι συνάδελφοί του, αυτοί που παλεύουν μέσα τους με το φόβο τους, με το ερώτημα αν κάνουν σωστά που δεν απεργούν, θα βρουν δικαιολογία για την έλλειψη θάρρους, θα χάσουν πολύτιμο χρόνο, θα χάσουν αυγά και καλάθια. Η κομμουνιστική αυτοθυσία, ανιδιοτέλεια και αυταπάρνηση δε χάνει ποτέ την αξία και τη σημασία της, δε χάνει ούτε και θα χάσει ποτέ την ουσιαστική αποτελεσματικότητά της.

Την απάντηση την έδωσε από τότε ο Μπελογιάννης όταν αντιμετώπιζε την παράνομη είσοδό του στην Ελλάδα. Και λίγους μήνες πριν από τον ερχομό του στην Ελλάδα, όταν έγραψε στο ημερολόγιό του «...πότε να βρεθώ κάτω αδιαφορώντας για τις συνθήκες που θα συναντήσω», αλλά και στην απολογία του κατά τη δεύτερη δίκη, όπου διακήρυξε:

«Γι' αυτό ακριβώς και η μεγαλύτερη μάχη δίνεται για τον παράνομο μηχανισμό και οι αντίπαλοί μας προσπαθούν να τρομοκρατήσουν όσους δουλεύουν στον παράνομο μηχανισμό. Εγώ δεν αρνούμαι ότι ήρθα στην Ελλάδα ακριβώς για να εφαρμόσω τη γραμμή του Κόμματος».

Ως Κόμμα μελετάμε και συζητάμε τη δράση του εκείνης της περιόδου. Επιμένουμε να την αναλύουμε αντικειμενικά, δίχως μηδενισμούς και εξιδανικεύσεις, αναδείχνοντας τη θετική και αρνητική πείρα του, μαζί με τον ηρωισμό των καλύτερων παιδιών του. Ομως, θέλουμε να το επαναλάβουμε και άλλη μία φορά να το υπογραμμίσουμε: Η παράνομη δράση του ΚΚΕ συγκροτεί πολλές από τις καλύτερες σελίδες της πολυκύμαντης πορείας του, για τις οποίες οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες είμαστε περήφανοι.

Ταυτόχρονα, μεταξύ άλλων, βγάζουμε τα εξής βασικά συμπεράσματα:

Την αξία που έχει η δουλειά του μυρμηγκιού, εκείνη η βασανιστική και ασίγαστη, όπου πασχίζεις σταγόνα σταγόνα να γεμίσει το κανάτι. Η μικρή αλλά τόσο μεγάλη δουλειά που σφυρηλατεί αγωνιστές και οικοδομεί αυτό που θα περάσει καιρός ίσως για να φανεί. Τη δουλειά του θεμελίου, για το οποίο κάποιος είπε ότι έχει το μειονέκτημα να μη φαίνεται, αλλά έχει το πλεονέκτημα να είναι η βάση πάνω στην οποία στηρίζεται το οικοδόμημα.

Από τότε μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί πολλές φορές ότι η ανάγκη να υπάρχει το ΚΚΕ δεν καθορίζεται από τη μεγαλύτερη ή μικρότερη δυσκολία των συνθηκών, αλλά καθορίζεται από το ότι είναι το Κόμμα της εργατικής τάξης, της συσπείρωσης των λαϊκών στρωμάτων για την αντιιμπεριαλιστική συμμαχία, το Κόμμα που δικαίως φιλοδοξεί να πρωτοστατήσει στην πάλη για τη λαϊκή εξουσία, το σοσιαλισμό. Και ότι η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού καθορίζουν την ανάγκη της ύπαρξης και της αυτοτελούς δράσης του Κόμματος.

Αυτό το συμπέρασμα ισχύει σε όλους τους καιρούς, είτε σκεπάζει τα πάντα το σκοτάδι, όπως τότε, είτε ξελογιάστρα λάμπει η σκουριά, όπως σήμερα που η βιτρίνα της δημοκρατίας και τα πλάνα κηρύγματα περί εθνικής ομοψυχίας πάνε να συγκαλύψουν το ταξικό πρόσωπο της εξουσίας και τη βαρβαρότητα του συστήματος.

Το δεύτερο συμπέρασμα: Δε χωράει η παραμικρή αυταπάτη ότι η αστική τάξη, συνολικά ο ιμπεριαλιστικός παράγοντας, θα αφήσει το λαϊκό κίνημα να βαδίσει ανενόχλητο προς τους μεγάλους στόχους του. Ο αγώνας θα είναι σκληρός και δύσκολος. Οσο και αν ισχύει - και πράγματι ισχύει - ότι οι θυσίες για την ανατροπή της αστικής πολιτικής είναι μικρότερες από εκείνες στις οποίες οδηγεί η υποταγή των εργαζομένων, άλλο τόσο είναι αναγκαίο η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα να έχουν ξεκάθαρο ότι απέναντί τους βρίσκονται σκληρά ταξικά συμφέροντα και μηχανισμοί βίας, που συνδυάζουν την ωμότητα με την αποπροσανατολιστική ευελιξία, την ιδεολογική τρομοκρατία με την εξαγορά και τη χειραγώγηση.

Ο Μπελογιάννης απέδειξε ότι ο ίδιος και όλοι οι σύντροφοί του στον αγώνα, το ΚΚΕ, αγαπάνε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους τους.

Την Ελλάδα και το λαό της. Αυτός είναι ο πατριωτισμός των κομμουνιστών, που, μαζί με τη διεθνή ταξική αλληλεγγύη και κοινή δράση, συγκροτεί το διεθνισμό της εργατικής τάξης. Τα λαϊκά συμφέροντα τα υπερασπίζουμε πρώτα απ' όλα στο πλαίσιο του εθνικού πεδίου, συμβάλλοντας την ίδια στιγμή στη διεθνιστική αντιιμπεριαλιστική δράση. Τα υπερασπίζουμε όποτε αμφισβητείται η εθνική κυριαρχία, όπως σήμερα, εντάσσοντας τον συγκεκριμένο αγώνα στην πάλη εναντίον όλων των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, στην πάλη για τη φιλία των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας και όλης της περιοχής.

Και βέβαια εκφράζουμε τον πατριωτισμό του ΚΚΕ με τη δράση του να πτωχεύσει η πλουτοκρατία και όχι ο λαός, με τη συσπείρωση δυνάμεων και τη συμμαχία στο λαό, για γενικό ξεσηκωμό που θα αποκρούσει την επίθεση της πλουτοκρατίας και των κομμάτων της και θα ανοίξει το δρόμο για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής και της εξουσίας που την εκφράζει και την υπηρετεί.

Η θυσία του Μπελογιάννη και των συντρόφων του, ανάμεσα σε πολλά άλλα, διδάσκει και πώς πρέπει να βλέπει ο κομμουνιστής το λεγόμενο άμεσο αποτέλεσμα της πάλης, ακόμα περισσότερο όταν βρίσκεται σε συνθήκες παγκόσμιας υποχώρησης του κομμουνιστικού κινήματος, όπως αυτές που ζούμε μετά την αντεπανάσταση του 1989 - 1991.

Το άμεσο αποτέλεσμα του αγώνα δεν είναι μόνο, αν θέλετε δεν είναι κυρίως, κάποιες υλικές απολαβές, δίχως να τις υποτιμάμε και αυτές. Είναι πάνω απ' όλα η πέτρα που βάζει κάθε αγωνιστής για να γείρει υπέρ του λαού ο συσχετισμός δυνάμεων. Είναι η φλόγα που ανάβει στη συνείδηση των εργαζομένων, για να συστρατευθούν στην πάλη κάποιοι πρωτοπόροι σήμερα, χιλιάδες και χιλιάδες πρωτοπόροι αύριο.

Ετσι μας έμαθε το παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα να μετράμε πρωταρχικά αυτό που η δράση δίνει στο παρόν και στο χρόνο. Αυτή τη ζυγαριά είχε μπροστά του και ο Μπελογιάννης, όταν έδινε αλύγιστος τη μάχη στην παρανομία, στην ανάκριση, στα στρατοδικεία και στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Ο Μπελογιάννης συνδύασε σε όλη τη ζωή του την οργανωτική δουλειά με την ιδεολογική. Εδειξε με έργα και με το λόγο ότι ο κομμουνιστής πρέπει να είναι πολύπλευρος, να συνδέει την επαναστατική θεωρία με την επαναστατική δράση. Δηλαδή, να κατακτά τη γνώση βάζοντάς την σε δοκιμασία στα βαθιά νερά της πράξης και να βελτιώνει την ποιότητα της επαναστατικής πράξης αφομοιώνοντας συνεχώς νέες γνώσεις.

Ο Μπελογιάννης μελετούσε στο βουνό, κρατώντας το όπλο στο άλλο χέρι. Στη φυλακή, έγραφε με σβησμένα σπίρτα και κάτω από το βλέμμα του δεσμοφύλακα μάθαινε τα ρωσικά από ένα ομόγλωσσο ευαγγέλιο που βρέθηκε στο κελί. Διανοούμενος αυτός, μπολιάστηκε με τις αρετές του εργάτη. Που θα πει ότι και ο εργάτης πρέπει να πασχίζει να μπολιάζεται με τις αρετές του επαναστάτη διανοούμενου. Σε αυτό το πεδίο δοκιμαζόμαστε και εμείς σήμερα ως ΚΚΕ και ως ΚΝΕ, για να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί, πιο ικανοί να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της ταξικής πάλης, στο καθήκον της ανασύνταξης του εργατικού - λαϊκού κινήματος, για τη συμμαχία, για τη λαϊκή εξουσία.

Η συνεχής κατάκτηση της γνώσης, για να γίνει καλύτερη η δράση, αποτελεί προϋπόθεση για την ενδυνάμωση της ιδεολογικής σταθερότητας. Και αυτή με τη σειρά της αποτελεί προϋπόθεση για να υπάρχει και πολιτική σταθερότητα, αλλά και η αισιοδοξία που εμπνέει θέληση και ικανότητα αντεπίθεσης κατά του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος.

Σήμερα, μπροστά σε αυτό το μνημείο, η πιο μεγάλη τιμή μας στη θυσία είναι η υπόσχεση: Συνεχίζουμε ακούραστοι και απτόητοι.