«Νεκρό γράμμα» αποτελούν οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στα δημόσια έργα και σε άλλες δραστηριότητες, 13 ολόκληρα χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή τους. Αυτό επισήμαναν χτες οι εκπρόσωποι του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, σε συνέντευξη Τύπου με αφορμή τη 4η HELECO, τη διεθνή Εκθεση και Συνέδριο για την Τεχνολογία Περιβάλλοντος, που πραγματοποιείται από την Πέμπτη ως την Κυριακή στο εκθεσιακό κέντρο της ELEXPO (Κηφισίας 39, Μαρούσι).

Οπως επισήμαναν οι εκπρόσωποι του ΤΕΕ, οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ενώ είναι θεσμοθετημένες και συνιστούν απαραίτητη προϋπόθεση για την εκτέλεση κάθε δημοσίου έργου ή άλλης επένδυσης, δεν εφαρμόζονται σχεδόν στο σύνολό τους, είτε κατά τη διάρκεια της κατασκευής είτε στη διάρκεια λειτουργίας των έργων. «Με δύο λόγια - τονίστηκε χαρακτηριστικά - τηρείται το "γράμμα του νόμου", όχι όμως και η ουσία του». Ετσι, όπως καταγγέλλει το ΤΕΕ, ενώ τυπικά συντάσσονται οι απαραίτητες μελέτες (όχι πάντα με την επιμέλεια που απαιτείται ή από κατάλληλους μελετητές), ουσιαστικά καμία δεν εφαρμόζεται, ενώ δεν έχει συγκροτηθεί ακόμη το Σώμα Ελεγκτών Περιβάλλοντος για να ελέγξει την εφαρμογή τους. Οπως τόνισε το μέλος της ΔΕ του ΤΕΕ Ρ. Ξαρχάκου, το πρόβλημα επιτείνεται από την πολιτική αλόγιστης χρήσης της γης και από την έλλειψη σχεδιασμού, καθώς, όπως επισήμανε, το πρόβλημα του περιβάλλοντος δεν είναι τεχνικό, αλλά κατεξοχήν πολιτικό και κοινωνικό.

Το θέμα αυτό, αλλά και μια σειρά από άλλα περιβαλλοντικά ζητήματα θα θιχτούν στη διάρκεια της HELECO από ειδικούς επιστήμονες κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου και σε άλλες παράλληλες εκδηλώσεις, όπως στα «στρογγυλά τραπέζια» με θέματα: Περιβάλλον και κατασκευαστική δραστηριότητα, Διαχείριση υδάτινων πόρων, Αειφόρος ανάπτυξη και δομημένο περιβάλλον, Περιβαλλοντική ηθική σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, Επιπτώσεις των αεροπορικών πτήσεων στο περιβάλλον. Επίσης, σε ειδική συνεδρίαση θα εξεταστεί το θέμα «Ολυμπιακοί Αγώνες και περιβάλλον», ενώ σε «στρογγυλό τραπέζι» αρμόδιοι των υπουργείων Οικονομίας και Εσωτερικών θα ενημερώσουν τους δημάρχους όλης της χώρας για τις δυνατότητες ανάπτυξης περιβαλλοντικών προγραμμάτων.

Στην Εκθεση θα συμμετάσχουν 122 εκθέτες, ενώ 300 επιστήμονες έχουν καταθέσει τις εισηγήσεις τους για πολλά περιβαλλοντικά θέματα, από τις οποίες 190 θα αναπτυχθούν στις 20 συνεδρίες που θα γίνουν και οι υπόλοιπες θα αναρτηθούν. Στη φετινή διοργάνωση έχουν επίσης προσκληθεί 14 διεθνούς φήμης επιστήμονες ως διακεκριμένοι ομιλητές.

Η Εγνατία Οδός και το λιμάνι Ηγουμενίτσας αποτελούν δύο ακόμη χαρακτηριστικά παραδείγματα δημοσίων έργων με τρομακτικές οικονομικές υπερβάσεις και χρονικές καθυστερήσεις, όπως αποκαλύπτεται και από την πρόσφατη επιθεώρηση των έργων που πραγματοποίησε η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Β. Παπανδρέου. Συγκεκριμένα:

• Η Εγνατία Οδός είναι ένα έργο που ξεκίνησε με προϋπολογισμό 550 δισ. δρχ. και χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2000 και με τα σημερινά δεδομένα υπολογίζεται ότι το κόστος του θα ξεπεράσει τα 1,5 τρισ. δρχ. και θα παραδοθεί ανολοκλήρωτο το 2006, καθώς για 60 περίπου χιλιόμετρα του δρόμου δεν έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση. Μάλιστα, όπως ανακοινώθηκε, για λόγους προφανώς επικοινωνιακής πολιτικής, θα εγκαινιαστεί το 2004 ως...«λειτουργική Εγνατία», δηλαδή με... παρακάμψεις και με τη χρήση του παλιού οδικού δικτύου στα τμήματα που δε θα έχουν προλάβει να κατασκευαστούν!
• Σε εξίσου «πονεμένη» ιστορία έχει εξελιχτεί και το έργο της κατασκευής του λιμανιού της Ηγουμενίτσας. Η πρώτη φάση του έργου ανατέθηκε το 1996 με προϋπολογισμό 11,5 δισ. δρχ. (με αναθεωρήσεις και ΦΠΑ) και μετά από δύο συμπληρωματικές συμβάσεις έφτασε τα 17,5 δισ. δρχ. (υπέρβαση πάνω από 50%), ενώ μαζί με τις απαλλοτριώσεις, πληρωμή συμβούλων κ.λπ. έφτασε στα 21,2 δισ. δρχ. Το έργο, ύστερα από αλλεπάλληλες παρατάσεις έπρεπε να παραδοθεί στις 31 Δεκέμβρη 2002, αλλά στις 23 Δεκέμβρη 2002 δόθηκε άλλη μία παράταση και πλέον είναι άγνωστο πότε θα παραδοθεί. Σημειώνεται ότι η εργολαβία της Β' φάσης του έργου, προϋπολογισμού 15 δισ. δρχ., υπολογίζεται να ανατεθεί το Α' εξάμηνο του 2004, ενώ η εργολαβία της Γ' φάσης, με εκτιμώμενο κόστος 25 - 30 δισ. δρχ., προγραμματίζεται να αρχίσει να υλοποιείται μετά το 2008!..

Μια ακόμη παραπομπή της χώρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση της νομοθεσίας για το περιβάλλον βρίσκεται επί θύραις. Αυτή τη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραπέμπει τη χώρα μας για παράλειψη εφαρμογής της νομοθεσίας σχετικά με την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, με αφορμή την περίπτωση του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Λινοπεραμάτων Κρήτης.

Επίσης, στο στάδιο της αιτιολογημένης γνώμης (ένα στάδιο πριν την παραπομπή) βρίσκεται και το θέμα της παράλειψης εφαρμογής της νομοθεσίας σχετικά με τους κινητήρες εσωτερικής καύσης που τοποθετούνται σε μη οδικά μηχανήματα.

Σύσκεψη, για το συντονισμό της δράσης των κατοίκων και φορέων της ευρύτερης περιοχής του Γουδιού, πραγματοποιεί αύριο Τετάρτη και ώρα 6.30 μ.μ., στα γραφεία του 7ου Διαμερίσματος (Πανόρμου 59) η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδί.

Η Επιτροπή με σχετική ανακοίνωση - κάλεσμα, προς τους φορείς της περιοχής, σημειώνει πως το Αλσος κινδυνεύει, ενώ «η δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου, παραπέμπεται στις καλένδες». Τονίζει συγκεκριμένα ότι ο ίδιος ο υπουργός Αμυνας Γ. Παπαντωνίου με γραπτή επιστολή του αρνείται τη σύσταση φορέα για τη δημιουργία του Πάρκου. Την ίδια στιγμή, ο Παναθηναϊκός, «επανέρχεται» και διεκδικεί 200 στρέμματα για τη δημιουργία του γηπέδου του και άλλων εμπορικών εγκαταστάσεων. Τέλος, έχουν ήδη ξεκινήσει οι κατασκευές (ξενώνα 750 κλινών και νέου νοσοκομείου) στο χώρο του Πάρκου. Για την αντιμετώπιση όλων αυτών των προβλημάτων, η Επιτροπή, καλεί τους κατοίκους και τους φορείς της περιοχής να συμμετάσχουν μαζικά στην αυριανή σύσκεψη.