ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΚΕΝΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ 1997

Ετσι, χωρίς πρόγραμμα!

Θυμάστε τις ραδιοφωνικές εκπομπές της Μαρίας Ρεζάν, πάλαι ποτέ, στην ΕΡΤ; Είχαν γενικό τίτλο, "έτσι χωρίς πρόγραμμα", όπου η κ. Ρεζάν αυτοσχεδίαζε μπροστά στο μικρόφωνο. Φαίνεται ότι ο Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, Θεσσαλονίκη 1977 (ΟΠΠΕΘ '97), θα μιμηθεί το παράδειγμά της: ο κ. Πάνος Θεοδωρίδης, ο τρίτος κατά σειράν καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού παρουσίασε το τρίτο κατά σειράν πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων για το 1997, στο ξενοδοχείο "Μακεδονία Παλάς", το οποίο αποτέλεσε, ομολογουμένως, έκδοση πολυτελέστερη από εκείνη των προκατόχων του... Ακολούθησε το παράδειγμα των προκατόχων του, της κ. Χαρίτου και του κ. Ξαρχάκου, έτσι ώστε να έχουν καταγραφεί τρία πολύ φλύαρα προγράμματα, γεμάτα από μεγάλες λέξεις χωρίς νόημα και λίγη ουσία και πρακτικά προγράμματα.

Ετσι, από την πλοήγηση της κ. Χαρίτου στη Μαύρη θάλασσα το 1995 (πλοίο δεν έφτασε τότε στη Θεσσαλονίκη λόγω θαλασσοταραχής) στις "λεωφόρους πολιτισμού" του Ξαρχάκου και στους περιστρεφόμενους δερβίσηδες (! ) και διάφορα κουλτουριάρικα (εναλλακτική ιατρική, τηλεϊατρική κ. ά. άσχετα με την πόλη μας και την ιστορία της), τον απαραίτητο μαϊντανό του Μ. Αλεξάνδρου στο φιλόδοξο πρόγραμμα του Ξαρχάκου (που δεν ήταν καν Σαλονικιός), στις ακαταλαβίστικες μεγαλοστομίες του κ. Θεοδωρίδη, νεολογισμούς και εντυπωσιακά ευφυολογήματα (ελλείψει ουσίας) όπως: "αντίδωρο πολιτισμού", "γειτόνισσες πόλεις", "Βαλκανικό βαρύκεντρο" κ. ά.

Θα μπορούσαμε επιγραμματικά να διαπιστώσουμε, ότι το πρόγραμμα Ξαρχάκου ήταν σεμνότερο εκείνου του Θεοδωρίδη (παρόλο που δε φαντάζομαι να είδε κανείς δερβίσηδες στη Θεσσαλονίκη και παρά τις "λεωφόρους" και τις "εξακτινώσεις" του) όπως και εκείνο της κ. Χαρίτου υπήρξε σεμνότερο και λιγότερο εξωπραγματικό από τα προγράμματα των δύο επόμενων καλλιτεχνικών διευθυντών του Οργανισμού "ΟΠΠΕΘ '97" (εδώ ισχύει το "κάθε πέρσι και καλύτερα").

Και τα δύο προγράμματα έχουν κοινά χαρακτηριστικά την ακατάσχετη φλυαρία, τη μεγαλοστομία και την ασάφεια. Κάθε φορά, ο συντάκτης του επόμενου προγράμματος ξεχνά τι είχε υποσχεθεί ο προκάτοχός του (π. χ., η ίδρυση Λυρικού Θεάτρου, που μας είχε υποσχεθεί ο κ. Ξαρχάκος, ξεχάστηκε από τον κ. Θεοδωρίδη. Η μεταφορά των πρωτοτύπων γλυπτών Ινκαντάδας στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης, που μας είχε υποσχεθεί η κ. Χαρίτου το 1995, ξεχάστηκε από τους δύο επόμενους καλλιτεχνικούς διευθυντές). Και τα δύο, είναι ημιτελή. Σε κάθε ευκαιρία, τονίζουν ότι δεν πρόκειται για ολοκληρωμένα προγράμματα και ότι αποτελούν απλώς ενδεικτικές προτάσεις, ανοιχτές για συζήτηση, βελτίωση κ. λ. π. Αλλά πότε θα ολοκληρωθούν και θα συγκεκριμενοποιηθούν; Το 1997 απέχει μόλις πέντε μήνες. Και τα δύο προγράμματα επιστράτευσαν το Αγιον Ορος και τον Μέγα Αλέξανδρο, παρόλο που η σχέση τους με τη Θεσσαλονίκη δεν ήταν και δεν είναι άμεση σχέση ταύτισης (όσο και αν η άγνοια των συντακτών των εντύπων του ΟΠΠΕΘ '97 ανακήρυξε τον Αλέξανδρο ιδρυτή της πόλης μας). Ακόμα και ο ελληνισμός της διασποράς επιστρατεύεται, προκειμένου να προταχθεί ως άλλοθι για την παντελή παράκαμψη του γηγενούς πολιτισμικού δυναμικού της Θεσσαλονίκης. Οσο για το μουσείο φωτογραφίας, τη λειτουργία του οποίου φιλοδοξούσε να εγκαινιάσει η διοίκηση Χαρίτου πριν από δύο χρόνια, είναι ακόμα γιαπί... Στα πεπραγμένα του ΟΠΠΕΘ '97 περιλαμβάνονται εκδηλώσεις, όπως εκθέσεις για τα 7.000 χρόνια ελληνικής τέχνης και προαναγγέλλονται εκδηλώσεις που εντάσσονται στις ετήσιες εκδηλώσεις "Παρά θιν' αλός" του Δήμου Καλαμαριάς (σ. 17).

Τουλάχιστον το πρόγραμμα Χαρίτου ανέφερε κάτι για σύνταξη προϋπολογισμού... Το σημερινό "πρόγραμμα" αποφεύγει επιμελώς να αναφερθεί στο κόστος των προγραμματιζόμενων εκδηλώσεων. Θα ήμασταν υποχρεωμένοι στους υπευθύνους του ΟΠΠΕΘ '97 αν μας πληροφορούσαν για τα πρακτικά των γενικών συνελεύσεων, που δημοσιεύονται οι ισολογισμοί του Οργανισμού (όπως έχει υποχρέωση, με βάση τη νομοθεσία περί ανωνύμων εταιριών) τα έξοδα των συνεστιάσεων (τρώνε καλά... ) και οι αμοιβές των μελών του διοικητικού συμβουλίου και του προσωπικού. Αντί όλων αυτών πάντως, το ενημερωτικό έντυπο του προγράμματος των εκδηλώσεων του 1997, μας πληροφορεί σε δυο αράδες, ότι "ο προϋπολογισμός των εκδηλώσεων για το 1997, ανέρχεται σε 14,3 δισ. δραχμές, ενώ περιμένουμε έσοδα της τάξης των 4 δισ. δραχμών και γενναίες χορηγίες" (από ποιους, δε μας λένε).

Τουλάχιστον το πρόγραμμα Ξαρχάκου αναφερόταν σε ανάλυση κόστους εκδηλώσεων, παρόλο που χαρακτηριζόταν από έλλειψη φαντασίας (πρότεινε ενδεικτικά έκθεση για τα... μεγάλα αεροδρόμια της Ευρώπης στο Αεροδρόμιο "Μακεδονία" Θεσσαλονίκης) και το πρόγραμμα Χαρίτου πρόβλεπε ομάδα για τη σύνταξη προϋπολογισμού. Το πρόγραμμα Θεοδωρίδη αγνοεί οποιαδήποτε τέτοια σκέψη...

Το πρόγραμμα Θεοδωρίδη περιλαμβάνεται σε ένα έντυπο 24 αραιογραμμένων σελίδων που παρουσιάστηκε, όπως προαναφέραμε, σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο ξενοδοχείο "Μακεδονία Παλάς". Το μισό είναι γενικολογίες, αμπελοφιλοσοφίες, ευφυολογήματα και ακαταλαβίστικοι νεολογισμοί. Το άλλο μισό είναι ένα προσχέδιο προγράμματος, αν μπορεί καν να χαρακτηριστεί έτσι: Τι είναι άραγε οι "Σημαίες του Παύλου", που αναφέρονται στις εκδηλώσεις της 1ης εβδομάδας του Ιανουαρίου 1997; Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι, το πρόγραμμα των εκδηλώσεων - αν μπορεί να χαρακτηρισθεί έτσι, συνίσταται σε φράσεις όπως οι εξής:

"ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΓΚΑΙΝΙΟΝ. Εναρκτήριες πανηγυρικές εκδηλώσεις. ΚΥΡΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Οι σημαίες του Παύλου, το γλυπτό του Ζογγολόπουλου".

Παρόμοια διατύπωση και περιεχόμενο έχει ολόκληρο το "πρόγραμμα" για όλες τις εβδομάδες των μηνών του 1997. Και ο νοών νοήτω...

Οι εκδηλώσεις (ή μάλλον οι χαρακτηρισμοί των εκδηλώσεων) του προγράμματος, αναφέρονται επιγραμματικά και γενικόλογα, χωρίς τόπο τέλεσης, κ. ά. Ετσι ώστε να υποψιαζόμαστε ότι πρόκειται απλώς για σκέψεις, που μπορεί και να μη γίνουν. Ετσι, μετά την απαρίθμηση των ευφυολογημάτων των "εβδομάδων", αναφέρονται οι σημαντικές εκδηλώσεις του μήνα (άραγε, θα υπάρχουν και ασήμαντες εκδηλώσεις; ) π. χ.: "Η Ρούλα Πατεράκη ανεβάζει Ζενέ. Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών". Ούτε ημερομηνία, ούτε ώρα, ούτε τόπος πραγματοποίησης των εκδηλώσεων, αλλά και ούτε λ. χ., ποια έργα του Ζενέ θα ανεβάσει η κ. Πατεράκη, ούτε τι θα παίξει η ΚΟΑ. Αυτά αφήνονται στη φαντασία του αναγνώστη.

Η "υπόθεση Λαμπράκη" αναφέρεται ξεκάρφωτα, με τις δυο αυτές λέξεις, ανάμεσα στις εκδηλώσεις Μαϊου, χωρίς καμιά επεξήγηση, ανάμεσα στις φράσεις: "Φοιτητικές εκδηλώσεις του Πανεπιστημίου Μακεδονίας" και "Εκθεση Κώστα Τσόκλη". (Προσέξτε! Οχι "δολοφονία", αλλά "υπόθεση"). Κανείς δεν καταλαβαίνει περί τίνος πρόκειται, αν δεν ξέρει την "υπόθεση Λαμπράκη" εκ των προτέρων.

Στο τέλος του εντύπου, επειδή μάλλον οι συντάκτες του καταλαβαίνουν ότι το πρόγραμμα εμφανίζεται ανεπαρκέστατο, αναφέρονται τα εξής καθησυχαστικά: "Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται επίσης πάρα πολλά πολιτιστικά γεγονότα που δεν τοποθετήθηκαν ακόμη σε συγκεκριμένο χρόνο για ποικίλους λόγους (ποιους; ) αλλά θα ανακοινωθούν τις προσεχείς εβδομάδες κατά τομείς" (δηλαδή θα μπαλώσουμε ό,τι μπορέσουμε).

Τελικά, το μόνο που μένει στον αναγνώστη μετά την ανάγνωση του εντύπου με τον παραπλανητικό τίτλο: "ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ" (στον πρόλογο του οποίου αναφέρεται ότι "το πρόγραμμα υπογράφει ο ΠΑΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ που έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη σύνταξή του"), είναι τα διάφορα ευφυολογήματα και νεολογισμοί που αφθονούν στο κείμενο ("αντίδωρο πολιτισμού", "γειτόνισσες πόλεις", "Βαλκανικό βαρύκεντρο", "εκπομπές μοτοσικλέτας", "στη Θεσσαλονίκη το πέρας δεν έχει τέλος", "απόφυγοι" "τα δώρα φεύγοντας", και άλλα βαρύγδουπα χωρίς νόημα. Το κωμικοτραγικό στοιχείο του κειμένου εντείνεται από τη δεδηλωμένη διάθεση του συντάκτη του κ. Θεοδωρίδη να προαναγγείλει άσκηση κοινωνικής πολιτικής: "Ειδικές ενέργειες για τις προβληματικές περιοχές και τους δυστυχείς συμπολίτες", διαβάζουμε στη σελίδα 6 (νόμισε ο δύστυχος ότι η θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΟΠΠΕΘ '97 ισοδυναμεί με εκείνη του πρωθυπουργού, ή του Βυζαντινού αυτοκράτορα; Η μήπως λειτούργησαν τα πάλαι ποτέ "αριστερά" αντανακλαστικά του; ) Μάλλον το δεύτερο, γιατί, στην επόμενη σελίδα (7, παρ. 12) γράφει: "... θα φέρουμε τον Ισμαϊλ Κανταρέ να δει τους Αλβανούς στο Σταθμό (! ), θα ακούσουμε την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης να παίζει στα Σκόπια" (!!! ). Λες και δεν μπορούμε να την ακούσουμε εδώ, αλλά πρέπει να την ακούσουμε μέσω ραδιοτηλεοπτικού συστήματος Σκοπίων! Οσο για τη μεγαλοφυή ιδέα να φέρουμε τον Ισμαϊλ Κανταρέ να δει τους εξαθλιωμένους συμπατριώτες του στην πόλη μας, ειλικρινά δεν καταλαβαίνω ποια είναι η σκοπιμότητα της ενέργειας αυτής και γιατί θα πρέπει να αναφέρεται στο επίσημο πρόγραμμα των εκδηλώσεων του ΟΠΠΕΘ '97 - και μάλιστα, όταν ο φορολογούμενος ελληνικός λαός καλείται να τις πληρώσει με πάνω από 14 δισ. Οποιος το καταλάβει, ας μου το πει...

Πάντως η μέριμνα για τους "δυστυχείς συμπολίτες" εκπληρώνεται με τις συνεστιάσεις τύπου "Μακεδονία Παλάς" (κατά την παρουσίαση του προγράμματος )όπου τραπεζώθηκαν καμιά χιλιάδα άτομα...

Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στον Αλ. Τριανταφυλλίδη του "Ράδιο Μακεδονία", ο κ. Π. Θεοδωρίδης είπε ότι καλοπληρώνεται και καλά κάνει, γιατί δουλεύει δεκαέξι ώρες την ημέρα! Καμαρώστε, αγαπητοί αναγνώστες, τον καρπό της εργασίας του και κρίνετε αν είναι άξιος ο μισθός του...

Τόσο το "Πρόγραμμα" όσο και το έντυπο "Ενενήντα Επτά" του ΟΠΠΕΘ '97 που διανέμεται δωρεάν, ποντάρουν στον απόδημο ελληνισμό (δημοσιογραφικές αποστολές στη Μαριούπολη κλπ.). Το γιατί, αποκαλύπτεται στη σ. 7 του "Προγράμματος" Π. Θεοδωρίδη:

"Το εμπόριο και ο πολιτισμός είναι τα πιο ισχυρά όπλα στη βαλκανική κατανόηση". (Επομένως, βουρ στον ταβά με τα κουλούρια, κομπιναδόροι, και κάθε λογής εθνικόφρονες κερδοσκόποι, σε βάρος των ανυπεράσπιστων Βαλκανίων και άλλων, με τη φτηνή εργατική τους δύναμη).

Τάσος ΔΑΡΒΕΡΗΣ

Συγγραφέας