ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 13 Μάρτη 2011
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΚΑΙ «ΜΠΛΕ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ» ΜΕΤΑ ΤΗΝ «ΠΡΑΣΙΝΗ»
Αλλη μια ψεύτικη πανάκεια για το διατροφικό πρόβλημα

Σήμερα, σχεδόν το 90% της παραγωγής από ιχθυοκαλλιέργειες πραγματοποιείται στην Ασία. Τελευταία, όμως, παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον ιδίως στις ΗΠΑ για ανάπτυξη ιχθυοκαλλιεργειών στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) τους, που εκτείνεται σχεδόν σε όλους τους ωκεανούς, λόγω των νησιωτικών συμπλεγμάτων που αποτελούν μέρος της αμερικανικής επικράτειας. Γι' αυτό γίνονται και σχετικές επιστημονικές έρευνες, που προσανατολίζονται όχι μόνο στη συμβατική παράκτια ιχθυοκαλλιέργεια, αλλά και στην ιχθυοκαλλιέργεια ανοιχτής θάλασσας, με τους εμπλεκόμενους ερευνητές και επενδυτές να φτάνουν να μιλούν για «μπλε διατροφική επανάσταση».

Η ιχθυοκαλλιέργεια μακριά από την ακτή, και ιδιαίτερα η ιχθυοκαλλιέργεια ανοιχτής θάλασσας, έχει ορισμένα πλεονεκτήματα σε σχέση με τη συμβατική παράκτια. Δε δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα και δε γίνεται άμεσα αισθητή η ρύπανση που προκαλεί. Αντίθετα, το περίσσευμα της τροφής και τα εκκρίματα της παράκτιας ιχθυοκαλλιέργειας θολώνουν τα ρηχά νερά, οδηγώντας σε επεισόδια έξαρσης των φυκών (άλγες) και νέκρωση του βυθού κάτω από τις δεξαμενές και τα κλουβιά. Τα αντίστοιχα κλουβιά ανοιχτής θάλασσας που είναι αγκυρωμένα μακριά από τις ακτές αξιοποιούν τα θαλάσσια ρεύματα για το φυσικό καθαρισμό τους και την αραίωση των ρύπων στο νερό του πελάγους ή του ωκεανού.

Σωτήρες

Ερευνητές και επενδυτές (και φυσικά οι ...επενδυτές ερευνητές) αναζητώντας κρατικές επιδοτήσεις και άλλα πλεονεκτήματα, πλασάρουν το νέο τύπο ιχθυοκαλλιέργειας σε αντιδιαστολή με τον παλιό, εναντίον του οποίου δε φείδονται σε κατηγορίες για τις οικολογικές επιπτώσεις του. Η μεγάλη πυκνότητα των ψαριών μέσα στις παράκτιες δεξαμενές τα κάνει ευάλωτα στις αρρώστιες και τα παράσιτα, τις οποίες μεταφέρουν και στον άγριο πληθυσμό ψαριών όταν τύχει κάποιο άρρωστο ψάρι να διαφύγει. Παράλληλα, προβάλλουν το νέο τύπο ιχθυοκαλλιέργειας ως λύση και για την ανάκαμψη των πληθυσμών άγριων ψαριών που έχουν συρρικνωθεί από την άναρχη εντατική εκμετάλλευση των αλιευτικών στόλων σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο. Παρότι για την τροφή των ψαριών και των νέων ιχθυοκαλλιεργειών θα χρησιμοποιούνται μεγάλες ποσότητες μικρών άγριων ψαριών, που μετατρέπονται σε σφαιρίδια ή δισκία τροφής.

Οι νέες ιχθυοκαλλιέργειες θα σώσουν την ανθρωπότητα από την πείνα. Θα δώσουν την πρωτεΐνη που χρειάζεται ο ανερχόμενος πληθυσμός της Γης και που δε θα υπάρχει αρκετή στεριά για να παραχθεί. Τέτοιες εκβιαστικές υποσχέσεις δίνουν οι υπέρμαχοι των ιχθυοκαλλιεργειών, χωρίς να υπάρχει καμία μελέτη που να αποδεικνύει τον ισχυρισμό περί αδυναμίας σίτισης ενός παγκόσμιου πληθυσμού 9 δισεκατομμυρίων. Η ιχθυοκαλλιέργεια είναι επικίνδυνη για το περιβάλλον και την υγεία και δεν είναι βιώσιμη, απαντούν οι καπιταλιστές της υπαίθρου στις ΗΠΑ. Η καλλιέργεια των αγρών, έρχεται η ανταπάντηση, ρυπαίνει το περιβάλλον με τα λιπάσματα και δε θα ήταν βιώσιμη αν δεν επιδοτούνταν από τις κυβερνήσεις. Και ο φαύλος κύκλος των ισχυρισμών, που περιέχουν αλήθειες αλλά και αυθαιρεσίες μπλεγμένες σε ένα αποπροσανατολιστικό κουβάρι, καλά κρατεί.

Πρώτα και κύρια κοινωνικό πρόβλημα

Σήμερα, όπως και χτες που ο πληθυσμός της Γης ήταν μερικά δισεκατομμύρια μικρότερος, εκατοντάδες εκατομμύρια υποσιτίζονται ή πεθαίνουν απ' την πείνα, όχι γιατί δεν υπάρχουν τα αναγκαία τρόφιμα, αλλά γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν τα χρήματα να τα αγοράσουν, εξαιτίας της άνισης, καπιταλιστικής διανομής του παραγόμενου πλούτου στο εσωτερικό κάθε χώρας και μεταξύ των χωρών της ιμπεριαλιστικής πυραμίδας. Εκατομμύρια τόνοι τροφίμων σπαταλώνται από την παγκόσμια αστική τάξη και εκατομμύρια τόνοι μετατρέπονται σε βιοκαύσιμα, στο πλαίσιο των πειραματισμών αντιμετώπισης της δυσκολίας της να αναπτύξει δυναμικά τις παραγωγικές δυνάμεις. Εκατομμύρια τόνοι τροφίμων δεν παράγονται εξαιτίας της καθυστέρησης στην εισαγωγή σύγχρονων καλλιεργητικών μέσων σε τεράστιες εκτάσεις της Ασίας, της Αφρικής, της Νότιας Αμερικής, πλευρά της εγγενούς στο σύστημα ανισομετρίας της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Το αν αναπτύσσεται και το σε ποιο βαθμό η ιχθυοκαλλιέργεια σήμερα δεν έχει να κάνει με το τι χρειάζεται για να τραφούν οι άνθρωποι. Ο μεγάλος καπιταλιστής ιχθυοκαλλιεργητής (και όλο και πιο μεγάλοι θα είναι οι ιχθυοκαλλιεργητές όσο βιομηχανοποιείται η σχετική παραγωγή) επενδύει μόνο αν πρόκειται να έχει το αναμενόμενο κέρδος. Αν η επένδυση μπορεί να αποφέρει αυτό το κέρδος θα προσπαθήσει να παρακάμψει όποιον κανονισμό και περιορισμό υπάρχει, ώστε να αυξήσει την παραγωγή μεγιστοποιώντας το κέρδος, καταστρέφοντας παράλληλα το φυσικό περιβάλλον και υποβαθμίζοντας την ποιότητα του προϊόντος που παράγει, γιατί το περιβάλλον και η ποιότητα του προϊόντος τον ενδιαφέρει μόνο στο βαθμό που οι διάφορες παραβιάσεις μπορούν να του σταθούν εμπόδιο.

Κάθε καλλιέργεια και κάθε παραγωγή γενικότερα μπορεί να γίνει στήριγμα της ευημερίας του λαού, μόνο όταν πραγματοποιείται ακριβώς γι' αυτό, δηλαδή τη λαϊκή ευημερία και όχι το κυνήγι του κέρδους. Προϋπόθεση είναι στη θέση της καπιταλιστικής αναρχίας στην παραγωγή να μπει ο κεντρικός σχεδιασμός, ώστε να παράγεται εκείνο που χρειάζεται, όταν χρειάζεται και στην ποσότητα που χρειάζεται. Για να μπορεί να γίνει τέτοιος σχεδιασμός σε επίπεδο κοινωνίας, απαιτείται η στεριά, η θάλασσα και τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, να είναι κοινωνική, όχι ατομική ιδιοκτησία. Απαιτείται η εξουσία να περάσει στα χέρια της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, τη μόνη κοινωνική δύναμη που μπορεί να οργανώσει έτσι την κοινωνία. Οσο αυτό δε γίνεται, όσο διαιωνίζεται ο καπιταλισμός, οι κρίσεις του, η πείνα, ο υποσιτισμός, η δυστυχία θα συνεχίσουν να υπάρχουν, ανεξάρτητα αν αναπτυχθούν οι όποιες καλλιέργειες και ανεξάρτητα αν αυξηθεί ή μειωθεί ο παγκόσμιος πληθυσμός. Οι διατροφικές επιστημονικές μελέτες (όχι οι κατά παραγγελία ψευτοεπιστημονικές), θα μείνουν παρακαταθήκη για να αξιοποιηθούν κατάλληλα από το λαό κάθε χώρας όταν ξεκινήσει την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ