ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Ελλειμμα - βόμβα στον Προϋπολογισμό Μπους

Παπαγεωργίου Βασίλης

Τα «σπασμένα» των πολεμικών επιδρομών θα τα πληρώσουν, εκτός των άλλων, και οι Αμερικανοί εργαζόμενοι. Τα άσχημα μαντάτα ήρθαν με τον Προϋπολογισμό, τον οποίο κατέθεσε, την περασμένη Δευτέρα στο Κογκρέσο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Μπους.

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του Προϋπολογισμού για το 2005 είναι το έλλειμμα, το οποίο φθάνει στο εκπληκτικό ποσό των 521 δισεκατομμυρίων δολαρίων!

Στο έλλειμμα αυτό συμπυκνώνεται το σύνολο της πολιτικής Μπους. «Επί της ουσίας, τα βασικά χαρακτηριστικά του αμερικανικού Προϋπολογισμού», σημειώνει το βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων BBC, «είναι οι σημαντικότατες αυξήσεις στα αμυντικά προγράμματα, καθώς και οι φοροαπαλλαγές, ιδιαίτερα για τους πλούσιους».

Μια μέρα μετά την κατάθεση του Προϋπολογισμού, ο Μπους έστειλε στο Κογκρέσο ένα συμπληρωματικό υπόμνημα, το οποίο περιλάμβανε μια λίστα 65 ομοσπονδιακών προγραμμάτων, στα οποία θα γίνουν δραστικές περικοπές. Στα 65 προγράμματα περιλαμβάνονται και αυτά που αφορούν στην Εκπαίδευση, στη Στέγαση και την Κοινωνική Ασφάλιση.

Οπως προκύπτει, η κυβέρνηση Μπους είναι έτοιμη να κόψει απ' όλα τα προγράμματα, εκτός από δύο: Το πρόγραμμα πολεμικών δαπανών και το πρόγραμμα εσωτερικής ασφάλειας.

Οι, ούτως ή άλλως, υπέρογκες πολεμικές δαπάνες μεγαλώνουν ακόμη περισσότερο, λόγω «εκτάκτων αναγκών» στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Συγκεκριμένα, ενώ για το 2005 προβλέπονται 401 δισ. δολάρια για το Πεντάγωνο, στελέχη του Λευκού Οίκου δηλώνουν ότι θα απαιτηθεί επιπλέον ενίσχυση για τις ανάγκες των δυνάμεων κατοχής. Οπως αναφέρει η εφημερίδα «Wall Street Journal», η κυβέρνηση προτίθεται να ζητήσει ως έκτακτη ενίσχυση γι' αυτόν το σκοπό ένα ποσό της τάξης των 50 δισ. δολαρίων.

Η συζήτηση για τον Προϋπολογισμό θα διεξαχθεί σε κλίμα αρνητικής συγκυρίας για την κυβέρνηση. Η εν εξελίξει προεκλογική εκστρατεία, ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοέμβρη, φέρνει σε δύσκολη θέση τον Μπους και το επιτελείο του, αφού θα πρέπει να υποστηρίξουν τη δραστική περικοπή κοινωνικών δαπανών, που θα πλήξει τα λαϊκά στρώματα. Ομως, ο μεγάλος πονοκέφαλος για το Λευκό Οίκο ήρθε με τα πρόσφατα στοιχεία για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας και ειδικά για την απασχόληση.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας των ΗΠΑ, στις 30 Γενάρη, ο ρυθμός ανάπτυξης το τέταρτο τρίμηνο του 2003 παρουσίασε σημαντική επιβράδυνση. Σημειώνεται ότι ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης το τρίμηνο Ιούλη - Σεπτέμβρη ήταν 8,2%, το τρίμηνο Οκτώβρη - Δεκέμβρη έπεσε στο 4%. Το στοιχείο αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η απασχόληση είναι σε χαμηλά επίπεδα, άνοιξε τη συζήτηση στις ΗΠΑ για το είδος και τη διάρκεια της ανάκαμψης της οικονομίας. Το ερώτημα που πλανάται, αλλά κανείς δε θέλει να το διατυπώσει δημοσίως, είναι: «Μήπως η οικονομία αντιμετωπίσει μια νέα κρίση, πριν προλάβει να ξεπεράσει την προηγούμενη;».

«Ανάκαμψη» απολύσεων

Μπορεί να φαίνεται ότι οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Γερμανίας ξεπέρασαν την ύφεση, όμως κανείς από τους παράγοντες του συστήματος δεν μπορεί να διαβεβαιώσει για το πόσο θα αντέξει η ανάκαμψη. Το στοιχείο που προκαλεί έντονο προβληματισμό είναι ότι η απασχόληση παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, ενώ οι επιχειρήσεις παρουσιάζουν και πάλι τεράστια κέρδη. Οι επιχειρήσεις βλέπουν και πάλι τις παραγγελίες να αυξάνονται, ανεβάζουν την παραγωγή τους, αλλά δεν προχωρούν σε προσλήψεις. Οι κεφαλαιοκράτες πετυχαίνουν τους στόχους τους, ωθώντας την εκμετάλλευση των εργαζομένων στα άκρα. Βεβαίως, αυτό το ονομάζουν «αύξηση της παραγωγικότητας».

Το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ, την περασμένη Τετάρτη, ανακοίνωσε ότι η «παραγωγικότητα» αυξήθηκε το τρίτο τρίμηνο του 2003 κατά 9,5% και το τέταρτο τρίμηνο κατά 2,7%.

Την ώρα, λοιπόν, που οι επιχειρήσεις ανακοινώνουν διπλασιασμό και τριπλασιασμό των κερδών, όχι μόνο δεν προσλαμβάνουν, αλλά προχωρούν και σε νέες απολύσεις!

Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρίας «Challenger, Gray & Christmas», η οποία παρακολουθεί τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας, το Γενάρη ανακοινώθηκαν από τις αμερικανικές επιχειρήσεις 117.556 απολύσεις. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος κατά 28%, σε σχέση με το Δεκέμβρη του 2003. Η ίδια εταιρία σημειώνει ότι απ' τη στιγμή που κηρύχτηκε το τέλος της ύφεσης για την αμερικανική οικονομία, έχουν χαθεί σχεδόν 800.000 θέσεις εργασίας!

Και δεν είναι μόνον αυτό. Την Πέμπτη, το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι οι νέες αιτήσεις επιδόματος ανεργίας ανήλθαν τη βδομάδα έως τις 31 Γενάρη σε 356.000, έναντι 339.000 του αμέσως προηγούμενου εφταήμερου.

ΕΥΡΩΖΩΝΗ Σταθερή για δέκατο μήνα παρέμεινε το Δεκέμβρη η ανεργία, τόσο στη Ζώνη Ευρώ, όσο και σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση, με τα ποσοστά να ανέρχονται στο 8,8% και 8,0%, αντιστοίχως. Σύμφωνα με τη Eurostat, που έδωσε χτες τα εν λόγω στοιχεία στη δημοσιότητα, τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν σε 12,3 εκατομμύρια ανέργους στη Ζώνη Ευρώ και 14,2 εκατομμύρια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση.

ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ Στη Γερμανία, ο αριθμός των ανέργων εμφανίζεται το Γενάρη μειωμένος κατά 20.000 άτομα στα 4,317 εκατομμύρια, αλλά αυτό οφείλεται στο ότι η κυβέρνηση τροποποίησε τον ορισμό της ανεργίας, εξαιρώντας από αυτήν όσους ανέργους συμμετέχουν σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης.

«ΔΙΑΖΥΓΙΟ» Οι ρωσικές πετρελαϊκές εταιρίες «Yukos» και «Sibneft» ανακοίνωσαν την Τρίτη ότι υπέγραψαν μνημόνιο ακύρωσης της εξαγγελθείσας συγχώνευσής τους, ύψους 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων, χωρίς την καταβολή αμοιβαίας αποζημίωσης. Η ακύρωση της συγχώνευσης αποφασίστηκε και υπό το φως των εξελίξεων στη «Yukos», ο πρόεδρος της οποίας, Βλ. Χοντορκόφσκι, καταδικάστηκε σε κάθειρξη τον περασμένο Οκτώβρη, για φοροδιαφυγή και απάτη.

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάλεσαν τις 10 χώρες που θα ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ενωση από την 1η Μάη του τρέχοντος έτους «να δαμάσουν την επιθυμία τους, όσον αφορά στην ταχεία υιοθέτηση του ευρώ» και να εστιάσουν τις προσπάθειές τους στη μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού τους τομέα, ώστε να πετύχουν την οικονομική σύγκλιση.