Κυριακή 24 Γενάρη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Καθ'οδόν: Στην Κομοτηνή

Ο Πύργος Ωρολογίου και δίπλα το Τέμενος Γενί Τζαμί

Eurokinissi

Ο Πύργος Ωρολογίου και δίπλα το Τέμενος Γενί Τζαμί
Την πρωτεύουσα της Θράκης και του Νομού Ροδόπης, θα γνωρίσουμε σήμερα. Μια πολυπολιτισμική γωνιά της χώρας, με πληθυσμό εξαιρετικά πολύγλωσσο, αφού αποτελείται από ντόπιους Ελληνες, πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, Ελληνες μουσουλμάνους (Τούρκους, Πομάκους και Αθίγγανους), λιγοστούς απογόνους Αρμενίων προσφύγων και πρόσφατους οικονομικούς μετανάστες από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ. Ο πληθυσμός της είναι 53.000 κάτοικοι, αριθμός, όμως, που αυξάνει σημαντικά αν προστεθούν οι περίπου 16.000 φοιτητές που διαμένουν στην πόλη.

Η Κομοτηνή είναι χτισμένη μέσα στον θρακικό κάμπο και στους πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης. Η ρυμοτομία της είναι «δαιδαλώδης», κυρίως στην παλιά πόλη, με εξαίρεση τις νέες συνοικίες που δημιουργούνται.

Μακρινό παρελθόν

Τα τεκμήρια για την ύπαρξη αρχαίου πολιτισμού στη θέση της σημερινής Κομοτηνής, οδηγούν στα πρωτοχριστιανικά χρόνια: Το φρούριό της, ο επιτύμβιος βωμός του 4ου αι. μ.Χ., το ελληνιστικής εποχής δωρικό κιονόκρανο και η εικονιστική κεφαλή που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 2ου αι. μ.Χ. Η θέση της πάνω στην Εγνατία οδό, η οποία συνέδεε το Δυρράχιο με την Κωνσταντινούπολη, της έδινε προνόμια ιδίως οικονομικού χαρακτήρα, ώστε, σταδιακά, εξελίχτηκε στον ορίζοντα της τοπικής ιστορίας. Οι επόμενες χρονικά μαρτυρίες, θα καταγραφούν πολύ αργά, στον 14ο αι. μ.Χ., όταν η ακρωτηριασμένη βυζαντινή αυτοκρατορία σπαρασσόταν από εμφύλιες διαμάχες και εχθρικές επιθέσεις στα σύνορά της. Στα 1363 ο εξισλαμισμένος Ελληνας άρχοντας, Γαζή Εβρενός Μπέη, εισέρχεται στην Κομοτηνή και εγκαθιδρύει την οθωμανική κυριαρχία, η οποία επρόκειτο να διαρκέσει πεντέμισι αιώνες.

Στη διάρκεια του 19ου αι., η ελληνική επανάσταση και η εξασθένιση της οθωμανικής παντοδυναμίας, δίνουν περιθώριο προόδου στα υπόδουλα έθνη. Στο τελευταίο τέταρτο του αιώνα η ελληνική αστική κοινότητα της Κομοτηνής κατέχει τα σκήπτρα του εμπορίου. Τα άφθονα προϊόντα (καπνός, σιτηρά κ.ά.) διακινούνται από Ελληνες εμπόρους, οι οποίοι πλουτίζουν και αγοράζουν μεγάλα τσιφλίκια. Χτίζουν τους πρώτους ατμόμυλους, και όμορφα αρχοντικά, μερικά από τα οποία σώζονται ως σήμερα.

Το δάσος Νυμφαίας
Το δάσος Νυμφαίας
Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1877-78) προκαλεί τη μαζική εγκατάσταση δεκάδων χιλιάδων μουσουλμάνων προσφύγων. Τότε ιδρύονται νέες συνοικίες.

Στη δεκαετία του 1910, η μακρόχρονη βουλγαρική κατοχή και το σχέδιο για τον πλήρη εκβουλγαρισμό της περιοχής, είχαν καταστρεπτικές συνέπειες στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους της Θράκης.

Μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και την ήττα των δυνάμεων του Αξονα, το νοτιοδυτικό τμήμα της Μεγάλης Θράκης ενσωματώνεται στην Ελλάδα και στις 14 Μάη 1920 η ελληνική σημαία κυματίζει και πάλι στην Κομοτηνή.

Ιστορικά Μνημεία

Την πόλη της Κομοτηνής περιτείχισε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' (379 - 395 μ.Χ.). Είχε δεκαέξι πύργους και δύο κύριες εισόδους. Με την πάροδο των αιώνων και την καταστροφή των γειτονικών οικισμών, χάρη στην προστασία που πρόσφερε, έγινε πόλος έλξης για τους πληθυσμούς της περιοχής. Το τείχος έμεινε ανέπαφο ως το 1363. Οι Τούρκοι, κατά τη διάρκεια των εισβολών τους, κατέστρεψαν ένα μέρος του κάστρου και έχτισαν με τις πέτρες του τζαμιά. Το καταστροφικό έργο συνέχισαν οι Βούλγαροι, οι οποίοι το 1910 κατεδάφισαν τους πύργους και ένα μεγάλο μέρος του τείχους που είχε απομείνει. Σήμερα παραμένει ένα παραμελημένο μνημείο, θύμηση του ένδοξου παρελθόντος της πόλης.

Στο κέντρο της πόλης δεσπόζει ο Πύργος του Ωρολογίου που χτίστηκε στα 1884. Στη δεκαετία του 1950 έγιναν αρχιτεκτονικές επεμβάσεις και πήρε τη σημερινή του μορφή. Πίσω από τον πύργο υψώνεται ο μιναρές του τεμένους Γενί Τζαμί, από τον εξώστη του οποίου ο μουεζίνης καλεί τους πιστούς του Ισλάμ στην προσευχή. Στο προαύλιό του στεγάζεται η θρησκευτική αρχή των μουσουλμάνων της Ροδόπης, η Μουφτεία Κομοτηνής. Το εσωτερικό του Γενί Τζαμί είναι ανοιχτό για τους επισκέπτες, αρκεί να τηρήσουν ορισμένους τυπικούς κανόνες, όπως το βγάλσιμο των παπουτσιών κ.ά. Στην ΝΔ πλευρά του συγκροτήματος πύργου - τεμένους βρίσκεται η πεζοδρομημένη εμπορική οδός Ερμού, ενώ στην ΒΑ πλευρά, στην παραδοσιακή πλατεία του Ηφαίστου, είναι συνωστισμένα τα εργαστήρια του λευκοσιδήρου - τα γνωστά τενεκετζίδικα - που δίνουν ένα μοναδικό χρώμα στην αγορά της πόλης που απλώνεται τριγύρω.

Η αγορά και τα αρχοντικά

Το Φρούριο της πόλης
Το Φρούριο της πόλης
Η αγορά της Κομοτηνής είναι από τις καλύτερες της Θράκης. Χαρακτηριστικά παραδοσιακά προϊόντα είναι το γλυκό σουτζούκ λουκούμ, τα γλυκά ταψιού, ο χαλβάς, τα νόστιμα στραγάλια, τα όμορφα κεντήματα (τσεβρέδες) και ο γεμάτος άρωμα ελληνικός καφές. Ο αγοραστής θα βρει στην Κομοτηνή και τα παλαιοπωλεία της με τις πολλές αντίκες. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για το παζάρι της πόλης που γίνεται κάθε Τρίτη, από την εποχή της τουρκοκρατίας. Μέσα στη Βαβυλωνία των προϊόντων και των πραματευτάδων, ο επισκέπτης μπορεί να βρει από λαχανικά και ρούχα μέχρι εργαλεία και εξωλέμβιες βάρκες.

Τα παλιά αρχοντικά της Κομοτηνής χωρίζονται ανάλογα με την αρχιτεκτονική τους, σε δυο ομάδες. Στην πρώτη περιλαμβάνονται όσα ακολουθούν την τοπική λαϊκή αρχιτεκτονική - και είναι τα παλαιότερα - και στη δεύτερη όσα ακολουθούν ευρωπαϊκούς ρυθμούς (μπαρόκ, νεοκλασικά) που είναι τα νεότερα. Χτίστηκαν από τα μέσα του 19ου μέχρι τις αρχές του 20ού αι. Μεταξύ αυτών που απέμειναν, ξεχωρίζουν το κτίριο που στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο και λίγο παραπέρα το αρχοντικό που χτίστηκε το 1891 και φιλοξενεί σήμερα το Σύλλογο Σαρακατσάνων. Η Δημοτική Βιβλιοθήκη στεγάζεται σε ανακαινισμένο αρχοντικό του 1910, ενώ αξιόλογα αρχοντικά υπάρχουν σε πολλά σημεία της πόλης. Δύο μοναδικές κρήνες του 1889, με επιγραφές σκαλισμένες σε μάρμαρο, τονίζουν την παρουσία τους στην οδό Αθ. Διάκου.

Τα Μουσεία

Γλυκά ταψιού σε καροτσάκι πλανόδιου πωλητή-γλυκατζή

Motion Team

Γλυκά ταψιού σε καροτσάκι πλανόδιου πωλητή-γλυκατζή
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει έργα τέχνης και αντικείμενα απ' όλο το χώρο της Θράκης, από την προϊστορική περίοδο μέχρι τα βυζαντινά χρόνια. Εντυπωσιακή είναι η ολόχρυση προτομή 24 καρατίων (μάλλον του αυτοκράτορα Σεπτίμου Σεβήρου) που βρέθηκε στην Πλωτινούπολη και εκτίθεται σε περίοπτη θέση.

Μέσα από τα εκθέματα του Λαογραφικού Μουσείου αναβλύζει η ζωντάνια και η ομορφιά της θρακιώτικης τέχνης των πόλεων και της υπαίθρου. Οι παραδοσιακές φορεσιές, τα κεντήματα, τα κομψοτεχνήματα από χαλκό, ξύλο, πηλό και ασήμι, τα γεωργικά εργαλεία, τα σύνεργα της τέχνης παραδοσιακών επαγγελμάτων, τα είδη οικιακής χρήσης και άλλα εκθέματα, δίνουν ανάγλυφα την εικόνα της παραδοσιακής ελληνικής Θράκης.

Το Εκκλησιαστικό Μουσείο στεγάζεται σε ένα αξιόλογο κτίσμα με ιστορική και αρχιτεκτονική αξία, το Ιμαρέτ (πτωχοκομείο) που ίδρυσε στην Κομοτηνή ο πορθητής της, εξισλαμισμένος χριστιανός, Γαζί Εβρενός Μπέη (1363). Η λειτουργία του Ιμαρέτ συνεχίστηκε μέχρι το 1913.

Το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής των Ρομά είναι το μοναδικό στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, τεχνολογικό - εθνολογικό Μουσείο για την καλαθοπλεκτική των Ρομά (Τσιγγάνων). Τα καλάθια που εκτίθενται προέρχονται από εκτεταμένη έρευνα και στα τρία εθνικά τμήματα της Θράκης: βουλγαρικό, τούρκικο και ελληνικό. Εκτίθενται οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται από τους καλαθοποιούς, τα εργαλεία, οι μήτρες καλαθιών, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζονται οι φάσεις πλοκής ενός καλαθιού. Ακόμα, καλάθια ποικίλου μεγέθους και χρήσεων από διάφορα μέρη της Θράκης, ενώ υπάρχει και αναπαράσταση μιας γωνιάς από κατοικία καλαθοπλεκτικής με αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Παρουσιάζονται καλάθια των Ελλήνων του Εύξεινου Πόντου, των Πομάκων της ορεινής Ροδόπης, καθώς και δείγματα ειδών πλεκτικής από την Ανατολική και Βόρεια Θράκη.

«Πνεύμονες» πρασίνου

Στην αγορά της πόλης

Motion Team

Στην αγορά της πόλης
Ο δημοτικός κήπος είναι ο «πνεύμονας» και το στολίδι της πόλης. Βρίσκεται δίπλα στην κεντρική πλατεία και καλύπτει έκταση 21 στρεμμάτων με ψηλά δέντρα και όμορφα λουλούδια. Δίνει στιγμές ξεκούρασης στους επισκέπτες και κυρίως στα παιδιά, που διασκεδάζουν στην παιδική χαρά, στο ζωολογικό κήπο και στην τεχνητή λίμνη με τα σιντριβάνια, ενώ οι μεγαλύτεροι απολαμβάνουν το αναψυκτικό ή τον καφέ τους στο αναψυκτήριο που λειτουργεί τους καλοκαιρινούς μήνες.

Μαγευτική τοποθεσία είναι και το δάσος της Νυμφαίας, πάνω από τη βορινή πλευρά της Κομοτηνής. Καλύπτεται κυρίως από πεύκα και είναι ιδανικός τόπος για περίπατο, άθληση ή ξεκούραση. Υπάρχουν διαμορφωμένοι χώροι με κιόσκια, τραπεζάκια, παγκάκια, πλακόστρωτα μονοπάτια, κρήνες, γήπεδα μπάσκετ, βόλεϊ και τένις. Το ακροτελεύτιο σημείο του στεφανώνεται από το ομώνυμο Βυζαντινό κάστρο. Πρόκειται για ένα θεσπέσιο φυσικό μπαλκόνι, από όπου ο επισκέπτης απολαμβάνει μια σπάνια θέα και ομορφιά. Κάτω, απλώνεται απέραντη «θάλασσα» πράσινου και χρυσαφένιου κυματισμού - ο κάμπος της Ροδόπης με τα τρία μεγάλα ποτάμια, που νωχελικά ρέουν τα νερά τους προς το Θρακικό πέλαγος και προς τη Βιστωνίδα και τη λίμνη Μητρικού. Στο βάθος, υψώνεται η κορυφή του Ισμάρου και όταν ο ορίζοντας είναι γαλήνιος και ανοιχτός, διακρίνονται οι ορεινοί όγκοι της Σαμοθράκης, της Θάσου και του Αγίου Ορους. Ολόγυρα, η τοποθεσία κλείνεται από τις πλαγιές της Ροδόπης που τις διασχίζουν κατάφυτα φαράγγια και ολόδροσες χαράδρες, με επιστέγασμα τον ατίθασο όγκο του Παπίκιου Ορους.


Επιμέλεια:
Ελένη ΑΡΓΥΡΙΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ