Πιο πίσω, σε δικό της μπλοκ η Νέα Δημοκρατία. Ο Κώστας, η Ντόρα, ο Σουφλιάς, ο Αλογοσκούφης... και, τέλος, η Νατάσσα, επικεφαλής της νεολαίας, να ενώνουν και αυτοί τις φωνές τους: Κάτω η αισχροκέρδεια, σταθερές τιμές! Και πιο πίσω, σε δικό τους μπλοκ επίσης, με μαύρες σημαίες αυτοί, οι βιομήχανοι. Και ακολουθούσαν τα σούπερ μάρκετ, το χρηματιστήριο, οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρίες, οι ΔΕΚΟ, οι εργολάβοι, οι μεσάζοντες, οι εισαγωγείς, τα μονοπώλια, οι κερδοσκόποι, οι τοκογλύφοι, όλες οι λέρες και όλες οι βδέλλες του συστήματος...

Και πράγματι, μετά από μάχες στήθος με στήθος, η πορεία σπρώχνει τα ΜΑΤ μακριά και ξεχύνεται πάνω στις ντομάτες, στα αχλάδια, στα μπρόκολα και τα αγγούρια. Ο Λαλιώτης αναδεικνύεται - πάλι - σε μεγάλη ηγετική φυσιογνωμία. Κατατροπώνει τους σιχαμένους μικροαγρότες - μικροπαραγωγούς που θέλουν να τινάξουν τη φιλολαϊκή πολιτική της κυβέρνησης στον αέρα. Δίπλα του άξιος συμπαραστάτης ο Τζαννετάκος. Οι δυο άντρες στον ενθουσιασμό τους αγκαλιάζονται και δίνουν τέρμα στη γνωστή διαμάχη. Και για τους δυο, όπως και για όλη αυτή την αλλοπρόσαλλη σύναξη, προέχει το συμφέρον του λαού. Η συγκράτηση των τιμών.

Η 3η του Σεπτέμβρη του 2002 θα μείνει στην ιστορία σαν τη μέρα που χάθηκε ολοκληρωτικά η ντροπή. Αφού κανένας από τους «διαδηλωτές», κανένας από τους «μαχητές» της ακρίβειας, κανένας από τους «πορθητές» των Λαϊκών Αγορών, δεν κοκκίνισε. Παρ' ότι τα λόγια τους και, κυρίως, οι πράξεις τους, ήταν μιαρές και σιχαμένες. Προκλητικές και χυδαίες.

Λόγω της τραγικής έλλειψης κλινών και φοιτητικών εστιών, τα βλέμματα των φοιτητών στρέφονται στα ενοίκια. Αλλά και εκεί τα πράγματα δεν είναι ρόδινα. Οι τιμές κάθε χρόνο αυξάνονται και χιλιάδες φοιτητές έρχονται αντιμέτωποι με την εκμετάλλευση και την κερδοσκοπία ιδιοκτητών αναζητώντας στις μεγαλουπόλεις, φοιτητική στέγη.

Σε όλες τις κεντρικές περιοχές της Αθήνας που βρίσκονται κοντά στις συγκοινωνίες, οι γκαρσονιέρες ξεκινούν στην καλύτερη περίπτωση από 80.000 δραχμές (235 ευρώ) και πολύ συχνά φτάνουν τις 110.000 (323 ευρώ), ενώ τα δυάρια είναι γύρω στις 10.000 (30 ευρώ) πιο ακριβά. Ιδιαίτερα στην περιοχή των Ιλισίων και του Ζωγράφου, όπου είναι συγκεντρωμένες οι περισσότερες πανεπιστημιακές σχολές τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο. Πολλοί ιδιοκτήτες κρατούν κλειστά τα διαμερίσματα μέχρι το Σεπτέμβρη και λόγω έλλειψης μικρών διαμερισμάτων σε σχέση με τη μεγάλη ζήτηση, «χτυπούν» τις τιμές αυτή την περίοδο πατώντας πάνω στην ανάγκη των φοιτητών.

«Τα ενοίκια έχουν ανέβει στα ύψη. Για μια τρύπα τα δύο προηγούμενα χρόνια έδινα 85.000 δραχμές και ήταν απλώς μια γκαρσονιέρα. Τώρα θέλω να φύγω από κει αλλά δε βρίσκω κάτι που να είναι προσιτό στις τιμές», επισημαίνει η Γιώτα Φέτσου, φοιτήτρια της ΑΣΟΕΕ.

O Αχιλλέας Καστανάκης, πρωτοετής, αναγκάστηκε να έρθει στα τέλη Αυγούστου από την Κρήτη για να βρει σπίτι. «Ακόμα ψάχνω... Ζητούν εξωφρενικές τιμές ακόμα και για υπόγεια». Και αναφέρει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα μια γκαρσονιέρα στα Ιλίσια, 45 τ.μ., όπου η ιδιοκτήτρια ζητούσε 265 ευρώ. «Να φανταστείς ότι ήταν ένα κλουβί, με ένα παράθυρο μόνο στην κουζίνα. Προσπάθησα κιόλας να διαπραγματευτώ μαζί της, αλλά η απάντησή της με άφησε άναυδο: "Αν σου αρέσει, έτσι κι αλλιώς σε λίγες μέρες ξέρεις πόσοι θα μου το ζητήσουν;"».

«Κάθε χρόνο οι φοιτητές, ειδικά οι πρωτοετείς, έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα της στέγης. Και πολλά από τα παιδιά που γνωρίζω, επειδή δεν προέρχονται από εύπορες οικογένειες, αντιμετωπίζουν σοβαρό οικονομικό πρόβλημα, γιατί οι οικογένειές τους αδυνατούν να στέλνουν κάθε μήνα τόσα λεφτά. Γιατί δεν είναι μόνο το ενοίκιο, είναι και τα κοινόχρηστα, τι θα φας, λεφτά για συγγράμματα κλπ. Αναγκάζονται πολλές φορές να κάνουν μια και δύο δουλιές για να τα βγάλουν πέρα, με αποτέλεσμα όμως να μένουν πίσω στα μαθήματα», λέει η Ζωή Μακρή, φοιτήτρια στην Πάντειο.

«Σχεδόν ολόκληρος ο μισθός της μητέρας μου έρχεται κατευθείαν στην Αθήνα, σε μένα για να μπορέσω να τα βγάλω πέρα. H ζήτηση είναι πολύ μεγάλη, ειδικά τέτοιες περιόδους. Και μαζί με τη ζήτηση ανεβαίνει στα ύψη και η εκμετάλλευση. Για να "ξελασκάρουν" λίγο και η οικογένειά μου, αναγκάστηκα από πέρυσι να βρω, με μεγάλες δυσκολίες, μεγαλύτερο σπίτι και να μοιραζόμαστε τα έξοδα με δύο συμφοιτητές μου», λέει ο Γιώργος Τσουρλάκης.

Ενα δείγμα από τα μικρά δωμάτια της εστίας Πατησίων, που όμως είναι δυσεύρετο

Τα σχετικά κονδύλια προς τα ιδρύματα (πανεπιστήμια και ΤΕΙ) συνεχώς μειώνονται, οι φοιτητικές εστίες είναι ελάχιστες, δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη για ανέγερση νέων εστιών ενώ φαίνεται να προετοιμάζεται το έδαφος για να περάσουν κι αυτές που υπάρχουν σε ιδιώτες, τμηματικά ή και ολόκληρες. Οι αλλεπάλληλες προσπάθειες από την πλευρά της κυβέρνησης για να επιβληθούν ενοίκια στις κρατικές εστίες, έχουν πέσει μέχρι στιγμής στο κενό χάρη στους αγώνες των φοιτητών. Ομως το υπουργείο Παιδείας ετοιμάζει κι άλλα σχέδια...

Σύμφωνα με σχετική τοποθέτηση του υπουργού, Π. Ευθυμίου, την περασμένη βδομάδα στην εφημερίδα «Τα Νέα», προτείνεται να μεταβιβαστεί η περιουσία του Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας, δηλαδή οι υπάρχουσες φοιτητικές εστίες και η οικοπεδική του περιουσία, στα ίδια τα ιδρύματα «προκειμένου να αναπτύξουν ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη φοιτητική στέγη» κι αυτό το χαρακτηρίζει «ριζική αντιμετώπιση» του θέματος, χωρίς να διευκρινίζει βέβαια εάν αυτή η μετάβαση θα συνοδεύεται και με γενναία χρηματοδότηση προς τα ιδρύματα ώστε να φτιάξουν και να συντηρήσουν εστίες ανάλογα με τις ανάγκες των φοιτητών.

Οι υπάρχουσες εστίες δεν ήταν αρκετές για να καλύψουν τις ανάγκες φοιτητικής στέγης εδώ και πολλά χρόνια, αλλά με την αύξηση του αριθμού των εισακτέων των τελευταίων χρόνων, η κατάσταση έγινε απελπιστική.

Η Φοιτητική Εστία του Πανεπιστημίου Αθήνας στα Ιλίσια, που εγκαταλείπεται για χάρη... της Ολυμπιάδας

Κατά κοινή ομολογία οι αιτήσεις ξεπερνούν πάντα τις διαθέσιμες θέσεις, με αποτέλεσμα πολλά παιδιά από οικογένειες που έχουν πραγματικά ανάγκη, να μένουν απ' έξω και να αναζητούν την τύχη τους στα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, των οποίων οι τιμές αυξάνονται με άλματα. Επιπλέον, τα κτίρια είναι παλιά και οι ανάγκες συντήρησης πολύ μεγάλες, με αποτέλεσμα τα παράπονα των οικότροφων φοιτητών να είναι πολλά και συχνά να συσσωρεύονται χωρίς να δίνεται λύση.

Στο χώρο της Πολυτεχνειούπολης στου Ζωγράφου υπάρχει η Φοιτητική Εστία Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΦΕΕΜΠ), που διαθέτει περίπου 560 δωμάτια. Από αυτά γύρω στα 100 διατίθενται σε νέους οικότροφους και τα υπόλοιπα παραμένουν στους οικότροφους που ανανεώνουν τη διαμονή τους. Η Φοιτητική Εστία Αθήνας (ΦΕΑ), στην οδό Πατησίων, στο ύψος του Αγ. Λουκά, είναι ακόμα πιο μικρή, με 300 δωμάτια περίπου, αλλά προσφάτως ανακαινισμένη. Η δυνατότητα όμως να δέχεται νέους οικότροφους είναι επίσης περιορισμένη (λιγότερους από 100). Και οι δυο εστίες παρέχουν στους οικότροφους δωρεάν σίτιση. Στην ευθύνη του ΕΙΝ ανήκει ακόμα και η Σπουδαστική Εστία της πρώην σχολής ΣΕΛΕΤΕ, στο Μαρούσι, που μέχρι πέρσι δεχόταν αποκλειστικά σπουδαστές της σχολής στις 130 κλίνες της.

Και σαν να μην έφταναν αυτές οι τεράστιες ελλείψεις, η Φοιτητική Εστία Πανεπιστημίου Αθήνας (ΦΕΠΑ και ΦΕΠΑ Β') στα Ιλίσια, που είναι η μεγαλύτερη εστία στην Αθήνα (περίπου 900 κλίνες), από φέτος παύει να λειτουργεί ως φοιτητική εστία, καθώς το πανεπιστήμιο Αθήνας την παρέδωσε στον «Αθήνα 2004» για να ανακαινιστεί και να αξιοποιηθεί για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων. Μετά από συνεχείς αγώνες που ξεκίνησαν οι οικότροφοι φοιτητές από την άνοιξη, κατάφεραν να εξασφαλίσουν ένα επίδομα της τάξης των 120.000 δραχμών για να καλύψουν τόσο τα έξοδα της στέγασής τους όσο και της σίτισής τους που στην εστία τους παρεχόταν δωρεάν. Παράλληλα, οι αρμόδιες αρχές του Πανεπιστημίου της Αθήνας, τους διαβεβαίωσαν ότι θα επινοικιάσουν ξενοδοχεία για να λειτουργήσουν ως εστίες και να μπορέσουν να δεχτούν και πρωτοετείς οικοτρόφους.

«Ποιότητα». Αυτή είναι η λέξη «κλειδί» που επαναλαμβάνεται από τα χείλη της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας ενόψει της έναρξης της νέας χρονιάς και αναμένεται να συνεχίσει να επαναλαμβάνεται. Και δε σηματοδοτεί βέβαια στροφή στην πορεία υποβάθμισης της Παιδείας, αλλά αποτελεί μεταφορά του ευρω-ενωσιακού επικοινωνιακού όρου για να αντιμετωπίσει τη συσσωρευμένη λαϊκή αγανάκτηση για το χάλι της εκπαίδευσης.

Ομως το υπουργείο Παιδείας χρησιμοποιεί την έννοια της «ποιότητας» και για να εισάγει στην ουσία την έννοια της «αξιολόγησης» με μέτρα και σταθμά τα οποία ορίζονται από τους ίδιους τους υπεύθυνους για την αντιεκπαιδευτική πολιτική. Η φετινή χρονιά άλλωστε χαρακτηρίστηκε από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ως «χρονιά αξιολόγησης», αφού μπαίνει μπρος το σχέδιο «αξιολόγησης» - χειραγώγησης των εκπαιδευτικών, με στόχο τη δημιουργία εκπαιδευτικών υποταγμένων, όπως δηλαδή αρμόζουν στο σχολείο που σχεδιάζουν τα μονοπώλια. Ηδη, δείγματα γραφής για το πώς εννοεί την αξιολόγηση έδειξε το υπουργείο Παιδείας με τις διαδικασίες επιλογής διευθυντών, με τον αποκλεισμό όσων δε δήλωναν υπηρέτες της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής. Παράλληλα, εκκρεμεί και το ζήτημα αξιολόγησης της σχολικής μονάδας που θα οδηγήσει στην ταξική κατηγοριοποίηση των σχολείων, ενώ «ώριμο» ζήτημα κρίνει και την «αξιολόγηση» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το υπουργείο Παιδείας.

Το υπουργείο Παιδείας δηλώνει δημαγωγικά ότι φέτος «κέρδισε το στοίχημα» της έναρξης της σχολικής χρονιάς, δηλώνοντας ότι οι εκπαιδευτικοί και το εκπαιδευτικό υλικό θα βρίσκονται στα σχολεία στις 11 Σεπτέμβρη, ενώ δε λείπουν και οι μεγαλόστομες διακηρύξεις για εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Αυτό που δε δήλωσε, αλλά προέκυψε και από εγκύκλιο που στάλθηκε στους διευθυντές, είναι ότι και φέτος θα συνεχιστεί το απαράδεκτο και αντιπαιδαγωγικό φαινόμενο των πληθωρικών τμημάτων, ακόμα και με τριάντα μαθητές, ενώ για να εξοικονομήσει χώρο και εκπαιδευτικούς καλεί τους διευθυντές σε κάποιες περιπτώσεις να μην εγγράφουν μαθητές, αλλά να τους στέλνουν σε διπλανά σχολεία.

Το υπουργείο Παιδείας επιχείρησε, ενόψει πάντα των εκλογών, να εμφανίσει ως επιτυχία ακόμα και το αυτονόητο, τη λειτουργία δηλαδή των σχολείων, προσπαθώντας να κάνει τους γονείς και τους μαθητές να αποστρέψουν το βλέμμα από το περιεχόμενο και τη δομή του σχολείου που έφτιαξε με τη «μεταρρύθμιση». Ενός σχολείου που επιχειρεί να μετατρέψει τους εκπαιδευτικούς σε θεατές της διαδικασίας ταξικής επιλογής των μαθητών, στενεύοντας τα περιθώρια παιδαγωγικής και μορφωτικής παρέμβασης. Ενός σχολείου στείρας απομνημόνευσης μιας ανούσιας και ασύνδετης ύλης, που την επόμενη των εξετάσεων θα ξεχαστεί. Που, όπως έχει φανεί μετά από τέσσερα χρόνια εφαρμογής της μεταρρύθμισης, ένας στους τέσσερις μαθητές αναγκάζεται να εγκαταλείψει πριν τα 15 χρόνια.

Η λύση για το λαό είναι να απορρίψει αυτό το ταξικό επιλεκτικό εκπαιδευτικό σύστημα με την πάλη των εργατών, αγροτών, μικροεπαγγελματιών, για ριζικές αλλαγές στην κοινωνία και την παιδεία. Διεκδικώντας ενιαίο 12χρονο βασικό υποχρεωτικό σχολείο για όλους, δημόσιο και δωρεάν και εκπαιδευτικό σύστημα που θα καλύπτει το σύνολο των λαϊκών αναγκών. Είναι σίγουρο ότι αυτές οι δίκαιες και αναγκαίες διεκδικήσεις θα έχουν τη θέση τους στα πανό των αγώνων και αυτής της σχολικής χρονιάς που αρχίζει.