Ταυτόχρονα, τα ήδη ποδοπατημένα ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων στα προγράμματα αυτά αποτελούν τη βάση για την ευρεία εφαρμογή των ευέλικτων μορφών εργασίας.

Τα διάφορα προγράμματα του «Βοήθεια στο Σπίτι» έχουν περιορισμένη χρονική διάρκεια λειτουργίας γιατί η χρηματοδότησή τους προέρχεται κατά κύριο λόγο από κοινοτικά κονδύλια που έχουν ημερομηνία λήξης. Το διαπιστωμένο αυτό γεγονός και μόνο φθάνει για να υποθέσει κανείς ότι η συνέχιση αυτών των προγραμμάτων θα σημαίνει και τη μεταφορά του οικονομικού κόστους τους στις πλάτες αυτών που τα έχουν ανάγκη.

Ομως, η Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» όχι μόνο έρχεται να διαλύσει κάθε αμφιβολία αλλά και να δείξει με τις προτάσεις της ότι οι προθέσεις της κυβέρνησης και των φορέων που στηρίζουν την πολιτική της, είναι πολύ πιο βαθιά αντεργατικές από όσο μπορεί να φανταστεί κανείς.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή Παρακολούθησης το 2002 αποτελούνταν από δύο εκπροσώπους της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΕΔΚΕ), της οποίας πρόεδρος είναι το μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ, Π. Κουκουλόπουλος, δύο εκπροσώπους του υπουργείου Εσωτερικών, δύο εκπροσώπους του υπουργείου Υγείας και τον Φρέντυ Στάμο, συνεργάτη τομέα «Ποιότητα Ζωής Γραφείο Πρωθυπουργού» (ο νόμος δεν προβλέπει την παρουσία του, αντίθετα προβλέπει τρεις και όχι δύο εκπροσώπους της ΚΕΔΚΕ). Αυτή η συγκεκριμένη Επιτροπή ανέθεσε στην ιδιωτικού δικαίου «Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Συμμετοχής» την έρευνα για την πορεία εφαρμογής του προγράμματος. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, τα οποία υιοθέτησε η Επιτροπή Παρακολούθησης, εκδόθηκαν από την ΚΕΔΚΕ το 2002, με τον τίτλο «Πρόγραμμα "Βοήθεια στο Σπίτι"».

Και αφού προτείνουν όλα αυτά δεν ξεχνούν να φροντίσουν και για το μέλλον των εργαζομένων στα προγράμματα, λέγοντας ότι πρέπει να προσληφθεί και άλλο προσωπικό «πλήρους ή μερικής απασχόλησης».

Η Ελ. Κοκολάκη εργάζεται στο πρώτο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» ως οικογενειακή βοηθός και συμμετέχει σε αυτό απ' όταν βρισκόταν ακόμα σε πιλοτική μορφή στο Δήμο Περιστερίου, από τα τέλη του 1996. «Ημασταν ανασφάλιστοι επί ενάμιση χρόνο» λέει και συνεχίζει: «Μετά τον ενάμιση χρόνο μας καλούνε το 1998 στο ξενοδοχεία "Τιτάνια", σε μια εκδήλωση των εμπλεκόμενων υπουργείων, όπου ανακοινώσανε ότι το πρόγραμμα επεκτείνεται σε άλλους 97 δήμους και θα πρέπει να δούμε το πώς θα το ενεργοποιήσουμε. Εκεί τους ρωτάμε, τι ασφάλεια θα έχουμε; ΤΕΒΕ, μας λένε. Και πόσα χρήματα θα παίρνουμε; Και η απάντηση που πήραμε ήταν: "Γιατί το ρωτάτε αυτό, εσείς κάνετε εθελοντικό έργο"»!!!

Σήμερα οι εργαζόμενοι του πρώτου προγράμματος άλλοι είναι ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ και άλλοι στο ΙΚΑ. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ο Σύλλογος του πρώτου προγράμματος αναφέρει: «Οι εργαζόμενοι, ενώ απασχολούνται με εξαρτημένη απασχόληση στο ΚΑΠΗ υπογράφουν συμβάσεις έργου ως ελεύθεροι επαγγελματίες με τη Δημοτική Επιχείρηση. Υποχρεώνονται να ασφαλιστούν στο ΤΕΒΕ, να κόβουν αποδείξεις παροχής υπηρεσιών, να καταβάλλουν ΦΠΑ. Αποτέλεσμα είναι οι καθαρές αποδοχές τους, οι οποίες καθ' όλη την πενταετία παραμένουν σταθερές, σε αντίθεση με τις εισφορές τους, να μην ξεπερνάνε τα 320 ευρώ το μήνα».

Ομως, οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σ' αυτό το πρόγραμμα καλούνται, σύμφωνα με τις καταγγελίες του Συλλόγου, να κάνουν και άλλες δουλιές. «Υπάρχουν παλαιότερες έγγραφες καταγγελίες εργαζομένων, λέει η Ελένη Κοκολάκη, «σύμφωνα με τις οποίες οι δήμαρχοι τους είπανε να παρκάρουνε ένα αυτοκίνητο ή να καθαρίσουνε τις τουαλέτες μιας πλατείας. Ακόμα και σήμερα, ως σύλλογος λαμβάνουμε τηλεφωνικώς καταγγελίες εργαζομένων που εξαναγκάζονται να κάνουν άλλα πράγματα από αυτά που έχουν προσληφθεί».

Τα προβλήματα όμως των εργαζομένων δε σταματάνε εδώ. Τα περισσότερα των αυτοκινήτων που παρέδωσε η κυβέρνηση και αφού ήδη το πρώτο πρόγραμμα λειτουργούσε σχεδόν τέσσερα χρόνια, είναι ακινητοποιημένα. Ενώ δεν έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν έκτακτα περιστατικά ασθενών. Επιπλέον, ένα ακόμα πρόβλημα με τα αυτοκίνητα είναι το ποιος θα τα οδηγεί, αλλά και το ποιος θα φέρει την ευθύνη σε περίπτωση που συμβεί ένα τροχαίο ατύχημα με αυτά και, μάλιστα, ενώ μεταφέρουν έναν ηλικιωμένο.

Τέλος, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι του πρώτου προγράμματος είναι ότι το πρόγραμμα έληξε στα τέλη του 2002. Τότε, ύστερα από τις αντιδράσεις των εργαζομένων, ο τότε υφυπουργός Υγείας, Δ. Θάνος, τους είχε υποσχεθεί τη συνέχισή του μέχρι το τέλος του 2004, ακόμα την αύξηση της χρηματοδότησής του κατά 30%. Μέχρι σήμερα δεν έχουν εκταμιευτεί τα ανάλογα χρήματα και οι εργαζόμενοι, στα 100 περίπου προγράμματα, έχουν να πληρωθούν έξι μήνες.

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στο δεύτερο πρόγραμμα, «Κοινωνική Μέριμνα», μας επισήμανε η Φιλιώ Αθανασίου. «Οι μισοί εργαζόμενοι είμαστε με σύμβαση έργου, μας λέει, και οι άλλοι μισοί με σύμβαση ορισμένου χρόνου». Ακόμα κάποιοι είναι ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ και άλλοι στο ΙΚΑ. Ομως ακόμα και για αυτούς που είναι στο ΙΚΑ δεν υπάρχει αναγνώριση προϋπηρεσίας και έτσι οι μισθοί είναι καθηλωμένοι. Ενα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα για την όλη κατάσταση είναι οι επί, περίπου, 20 μήνες απλήρωτοι εργαζόμενοι του συγκεκριμένου προγράμματος στο Δήμο Ελευσίνας.

Απογοήτευση, οργή, αγανάκτηση είναι τα συναισθήματα της Ελένης Κοκολάκη, όταν μιλά για τον τρόπο που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους στο πρόγραμμα, αλλά και για το τι πραγματικά προσφέρουν αυτά τα προγράμματα.

«Θα έπρεπε, λέει, το "Βοήθεια στο Σπίτι" αντί να είναι ληξιπρόθεσμα προγράμματα, να είναι ένας οργανισμός του υπουργείου Υγείας. Θα έπρεπε το ίδιο το κράτος να αναλάβει την παροχή αυτών των υπηρεσιών. Είναι δυνατόν να μιλάμε για κοινωνική πολιτική με ημερομηνία λήξης;».

Το σημερινό προσωπικό δεν επαρκεί, συνεχίζει: «Είναι τρία άτομα ανά πρόγραμμα. Θα έπρεπε να στελεχώνεται με γιατρό. Με το σημερινό καθεστώς, αν θέλουμε να κάνουμε ένα εμβόλιο ή κάποιος να επιτηρεί το πρόγραμμα, αυτός δεν υπάρχει. Πρέπει να κάνουμε διασυνδέσεις με το ΙΚΑ, και αν το ΙΚΑ θέλει. Ενα άλλο πρόβλημα είναι οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ. Γιατροί δεν υπάρχουνε για να έρθουν στο σπίτι. Θα πρέπει, αν χρειαστεί, να πάνε σε νοσοκομείο».

Ακόμα και για την εξεύρεση του φαγητού των απόρων ηλικιωμένων φροντίζουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. «Υπάρχουνε ορισμένοι που διαθέτουν κάποια χρήματα για να τους αγοράσεις τρόφιμα και να τους μαγειρέψεις δύο φορές τη βδομάδα. Αλλά υπάρχουν και ηλικιωμένοι που δεν έχουνε χρήματα. Απευθυνθήκαμε λοιπόν στην Εκκλησία. Αλλες δίνουνε, άλλες όχι. Αλλοι από παιδικούς σταθμούς, από στρατιωτικές υπηρεσίες... Αυτά τα τρόφιμα τα μαζεύουμε με δική μας πρωτοβουλία, βάζοντας μπροστά το Δήμο. Το κράτος δεν εμπλέκεται πουθενά».

Τέλος, αποκαλυπτικά είναι όσα λέει για την πολιτική της κυβέρνησης: «Δώσανε λεφτά δισεκατομμύρια για τα αυτοκίνητα και για την αφίσα του προγράμματος. Οι εργαζόμενοι κάθε φορά που τη βλέπουνε τη μουτζώνουνε όλοι μαζί. Στην ουσία είμαστε χωρίς υποδομή, κυριολεκτικά στον αέρα. Είναι μια ωραία βιτρίνα σε ένα άδειο μαγαζί»!

Ομως όλα αυτά έχουν άμεση επίδραση στους ίδιους τους εργαζόμενους, όχι μόνο από οικονομικής πλευράς, αλλά και στους ηλικιωμένους. «Η επαφή αρχικά είναι δύσκολη μέχρι να μας εμπιστευτούνε. Μετά από καιρό όμως ξεπερνιέται και σε αισθάνονται δικό τους άνθρωπο. Ενας παππούς μας έλεγε: "όταν έρχεστε παιδιά μπαίνει ο ήλιος στο σπίτι μου". Γι' αυτό δεν μπορώ να συγχωρήσω αυτούς τους ανθρώπους που είναι υπεύθυνοι για την κατάντια των προγραμμάτων. Δεν ξέρω με τι λόγια να τους χρωματίσω, ειλικρινά. Οι άνθρωποι είναι αισχροί»!