Ακόμα στενότερη σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά αποφάσισαν οι υπουργοί Παιδείας της ΕΕ στο άτυπο συμβούλιο που έγινε στις 25 και 26 Νοέμβρη στο Μπορντό. Στο «ανακοινωθέν του Μπορντό» που προέκυψε από τη συνάντηση, υπογραμμίζεται περισσότερες από μία φορές η ανάγκη σύνδεσης της εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις, τους «κοινωνικούς εταίρους», οι οποίοι άλλωστε είναι και οι μεγάλοι κερδισμένοι από το συγκεκριμένο μοντέλο της διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Οι υπουργοί Παιδείας εκτιμούν ανάμεσα σε άλλα ότι «η κρίση που απλώνεται σε όλη την οικονομία θα έχει συνέπειες στην απασχόληση. Πιθανόν να αυξηθούν τα ποσοστά ανεργίας. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ενθαρρυνθεί η επένδυση στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση». Η έμφαση στην επαγγελματική κατάρτιση και κυρίως στο να γίνει αυτή «ελκυστική» καθώς ο λαός γνωρίζει ότι δεν αποτελεί ούτε πραγματική μόρφωση ούτε εξασφαλίζει επαγγελματική προοπτική, συνδέεται με τις νέες ανάγκες της παραγωγής που απαιτεί λιγότερους υψηλά ειδικευμένους και περισσότερους καταρτισμένους σύμφωνα με τις εφήμερες ανάγκες της αγοράς στους οποίους βέβαια δεν εξασφαλίζεται η απασχόληση με δικαιώματα, αλλά αποτελούν δεξαμενή άντλησης ευέλικτων «απασχολήσιμων». Η λογική αυτή αποτυπώνεται και στο ανακοινωθέν όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Το 2020, περίπου το 31,5% των ευρωπαϊκών θέσεων εργασίας θα απαιτούν προσόντα ανώτατης εκπαίδευσης και το 50% των θέσεων εργασίας θα απαιτούν ανώτερη δευτεροβάθμια ή μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση (και ιδιαίτερα επαγγελματικά προσόντα)». Σε άλλο σημείο, αναφέρεται ότι «μεταξύ 2006 και 2020, η αγορά εργασίας θα χρειαστεί τους διπλάσιους ανθρώπους με προσόντα μεσαίου επιπέδου από ό,τι με προσόντα ανώτατου επιπέδου, προκειμένου να αντικαταστήσουν αυτούς που συνταξιοδοτούνται ή αφήνουν για άλλους λόγους την εργασία».

Οι ανάγκες αυτές των μονοπωλίων δεν ...καταλαβαίνουν από πτυχία με αξία, σπουδές με επιστημονικό αντικείμενο, δικαίωμα στη δουλειά αλλά ένα συνονθύλευμα πτυχίων, καταρτίσεων, εμπειριών. Οι υπουργοί Παιδείας σημειώνουν ότι «θα πρέπει να αναπτυχθούν εξατομικευμένα μονοπάτια, που θα συνδέουν την αρχική και συνεχιζόμενη κατάρτιση, θα αποτιμούν όλες τις μορφές μάθησης: τυπική, άτυπη, μη τυπική». Ειδικά για την ανώτατη εκπαίδευση, στο πλαίσιο της συνάντησης παρουσιάστηκε η «Χάρτα των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων για τη διά βίου μάθηση», που εκπονήθηκε από την Ενωση Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων. «Στόχος της είναι να υποστηρίξει τα Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια στο να αναπτύξουν τον ιδιαίτερο ρόλο τους ως ιδρύματα διά βίου μάθησης, που είναι κεντρικός πυλώνας της Ευρώπης της γνώσης», όπως αναφέρεται. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο να ενθαρρυνθούν τα πανεπιστήμια να διοργανώνουν προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης για ενήλικες, ενώ συνολικά το ζητούμενο για το μεγάλο κεφάλαιο - όπως αποτυπώνεται και στα ντοκουμέντα της συνάντησης των υπουργών - είναι να ενσωματωθεί το πνεύμα της διά βίου μάθησης στη στρατηγική των πανεπιστημίων. Η στρατηγική αυτή δεν είναι άσχετη με τις αναδιαρθρώσεις στην ανώτατη εκπαίδευση, αφού έχουν κοινό στόχο: Την υποβάθμιση των σπουδών, την απαξίωση των πτυχίων, την ένταξη των πανεπιστημίων και σε ό,τι αφορά τη λειτουργία τους και στο περιεχόμενο των σπουδών, στη λογική της «ανταγωνιστικότητας».