Σκηνή Πρώτη: Πριν από δύο περίπου χρόνια ολόκληρη η Ευρώπη είχε τρομοκρατηθεί με τη νόσο των εγγλέζικων "τρελών αγελάδων". Ο ιός δηλαδή ο οποίος προσέβαλε τον εγκέφαλο των αγελάδων, με θανατηφόρα αποτελέσματα. Το θέμα ήταν βέβαια σοβαρό, καθώς οι αρμόδιοι παράγοντες βρέθηκαν προ του διλήμματος να θέσουν σε καραντίνα τις βρετανικές εξαγωγές βοδινού κρέατος, σαν αναγκαίο μέτρο προστασίας των καταναλωτών, μέτρων βέβαια με πολύ σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομία της Μ. Βρετανίας. Η τελευταία, με την απειλή ότι θα μποϊκοτάρει όλες τις αποφάσεις των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, κατάφερε και απέσπασε σημαντικές αποζημιώσεις. Το θέμα απασχόλησε και τον ευρωπαϊκό Τύπο, ο οποίος το κάλυψε εκτενώς, κυρίως από την ιατρική του σκοπιά. Τι είναι η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια; πώς πρέπει να προστατευτούν οι καταναλωτές από τη βρώση βοδινού κρέατος; Λίγοι αλήθεια στάθηκαν στις αιτίες που... τρέλαναν τις αγελάδες. Οτι δηλαδή το πρόβλημα ενέκυψε από τη στιγμή που οι Βρετανοί παραγωγοί βοδινού κρέατος, στην προσπάθειά τους να συντομεύσουν το χρόνο μεταξύ της εκτροφής του ζώου και της παράδοσης του βοδινού κρέατος, σαν εμπόρευμα πλέον στην αγορά, εγκατέλειψαν την ελεύθερη βοσκή και προχώρησαν στον ενσταυλισμό των ζώων. Και μάλιστα επειδή ο περιορισμός των κινήσεων, επιτάχυνε την πάχυνσή τους, σχεδόν τα ακινητοποίησαν μπροστά στις ταϊστρες. Η παραβίαση των νόμων της βιολογικής ανάπτυξης, οι οποίοι θα έπρεπε να υποκλιθούν μπροστά στον υπέρτατο νόμο κίνησης της καπιταλιστικής κοινωνίας, το νόμο του κέρδους, οδήγησε τελικά στη νόσο των "τρελών αγελάδων".
****
Σκηνή Δεύτερη: Ο μέσος τηλεθεατής θα θυμάται ασφαλώς τις σκηνές φρίκης από εγκαταλειμμένο πτηνοτροφείο γνωστής επιχείρησης εκτροφής πουλερικών. Η επιχείρηση χρεοκόπησε και οι ιδιοκτήτες της θεώρησαν καλό να εγκαταλείψουν χιλιάδες κοτόπουλα χωρίς τροφή και νερό τα οποία αργοπεθαίνανε. Αποτέλεσμα ήταν, σύμφωνα με τη δαρβινική θεωρία της επιβίωσης του ισχυρότερου, τα μεγαλύτερα πτηνά να θρέφονται από τις σάρκες των μικρότερων που είχαν στο μεταξύ σκοτώσει. Ανατριχιαστικό βέβαια το θέαμα. Ομως σύμφωνα με την κυρίαρχη λογική του συστήματος... απόλυτα δικαιολογημένο. Από τη στιγμή που τα κοτόπουλα, όχι με τις φυσικές τους ιδιότητες, αλλά με τη μοναδική ιδιότητα που ενδιέφερε τους ιδιοκτήτες της επιχείρησης, την ιδιότητα δηλαδή του πτηνού - εμπορεύματος, δε δημιουργούσαν κέρδος, λίγο τους ενδιέφερε αν θα ζήσουν ή θα πεθάνουν. Από τη στιγμή που στη συγκεκριμένη επιχείρηση σταμάτησε η διαδικασία της παραγωγής αξίας με σκοπό το κέρδος, λίγη σημασία είχε η αξία χρήσης...
*****
Σκηνή Τρίτη: Πριν δύο βδομάδες και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, πέφτει το ουκρανικό αεροπλάνο με... 73 επιβάτες. Και ενώ οι συγγενείς των θυμάτων, αλλά και όλοι οι Ελληνες πολίτες, ανέμεναν μία υπεύθυνη κυβερνητική τοποθέτηση, τα όσα (ιλαρο)τραγικά διαδραματίστηκαν από κυβερνητικής πλευράς, διεκδικούν βραβείο ανευθυνότητας και αναλγησίας. Ο ...μικρομεσαίος αρμόδιος υπουργός του "εκσυγχρονισμού", κατηγόρησε τους κατοίκους της Περαίας και τους πιλότους του μοιραίου αεροπλάνου... που δε γνώριζαν αγγλικά. Ο δε επικεφαλής πρωθυπουργός του εκσυχρονιστικού εγχειρήματος ζήτησε από τις αρμόδιες αρχές να εντοπίσουν γρήγορα το σημείο πτώσης του μοιραίου αεροπλάνου γιατί... εκτίθεται διεθνώς η χώρα. Πίσω όμως από τα τραγελαφικά που δημιουργούν οι δηλώσεις των ανευθυνοϋπεύθυνων κυβερνητικών μανδαρίνων, προκύπτουν ορισμένα αμείλικτα ερωτηματικά. Υπάρχει άραγε σχέση ανάμεσα σε ένα τυχαίο γεγονός - τυχαίο από την άποψη ότι το τραγικό γεγονός θα μπορούσε και να είχε αποφευχθεί - με τη γενικότερη νεοφιλελεύθερη λογική με την οποία αντιμετωπίζει η κυβέρνηση τα κοινωνικά προβλήματα; Οταν τα αεροδρόμια της χώρας εγκαταλείπονται στην τύχη τους - ξέχασαν άραγε ότι σε νησιά έχουν πεθάνει άνθρωποι επειδή δεν έγινε δυνατή η προσγείωση ή απογείωση αεροπλάνων - όταν η ελληνική αεροπλοϊα αντιμετωπίζεται σαν ο μεγάλος ασθενής, "ο οποίος πρέπει να είναι ευχαριστημένος και που ζει ακόμη... σε βάρος των άλλων"!!! Η επικίνδυνη αυτή λογική και οι ακολουθούμενες πρακτικές δε δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να εκδηλωθούν τέτοια θλιβερά γεγονότα όπως η πρόσφατη αεροπορική τραγωδία;
****
Μήπως με τον ίδιο τρόπο δεν αντιμετωπίζονται και οι υπόλοιποι κοινωνικοί χώροι σήμερα; Με τη νεοφιλελεύθερη λογιστική μεζούρα δε μετράνε και τις δαπάνες στα νοσοκομεία, τα πανεπιστήμια, τα σχολεία και τους προνοιακούς φορείς; Τα αποτελέσματα της νεοφιλελεύθερης επέλασης είναι πλέον εξόφθαλμα, για εκείνους που βέβαια θέλουν να τα δουν. Μήπως πίσω από το αίσχος του Σιδηροκάστρου και της Καρδίτσας, με τα διανοητικά ανάπηρα αλυσοδεμένα παιδάκια δε βρίσκεται η νεοφιλελεύθερη επίθεση κατά των κοινωνικών δαπανών που προορίζονται για να καλύψουν τα πιο αδύνατα και απροστάτευτα μέλη της ελληνικής κοινωνίας; Και γιατί η κυβέρνηση Σημίτη ακολουθεί αυτή την πολιτική, η οποία εισάγει τη φτώχεια για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους και άνεργους; Οχι βέβαια γιατί είναι βιτσιόζοι οι άνθρωποι. Στόχος τους είναι η εφαρμογή πολιτικών που θα ενισχύσουν την πολύμορφη καπιταλιστική εκμετάλλευση, με τελική επιδίωξη την αύξηση του καπιταλιστικού κέρδους. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι απλό.
*****
Οταν ο καπιταλισμός εμφανίστηκε στο στερέωμα, έδωσε μία τρομακτική ώθηση σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής - οικονομικής και πνευματικής ζωής. Οι αιχμάλωτες στο μεσαιωνικό λήθαργο παραγωγικές δυνάμεις, γνώρισαν μια πρωτοφανή άνθηση και μαζί με αυτές οι κοινωνικές και φυσικές επιστήμες, η ανάπτυξη των οποίων επέφερε σημαντικά ρήγματα στις μεσσιανικές δοξασίες και στο σκοταδισμό των παπάδων. Ομως το σύστημα αυτό, από τη γέννησή του ακόμα, έφερε τα φύτρα της αυτοαναίρεσής του, καθώς η ραγδαία καπιταλιστική ανάπτυξη, σηματοδοτούσε την ανάπτυξη όλων των αντιθέσεων της καπιταλιστικής κοινωνίας. Πρώτα και κύρια την αντίθεση του κεφαλαίου και της εργασίας, των δύο αντίθετων πόλων - του πλούτου και της φτώχειας. Πριν από 2-2,5 αιώνες όμως το νέο αυτό κοινωνικοοικονομικό σύστημα είχε να προσφέρει στην ανθρωπότητα.
Σήμερα όμως, μετά το πέρασμα περισσοτέρων των 300 χρόνων απ' την αστική επανάσταση του Κρόμβελ και 208 χρόνων από τη μεγάλη Γαλλική Επανάσταση, ο διεθνής καπιταλισμός, βαθιά γερασμένος πλέον, μοιάζει όλο και περισσότερο με το γέρο, ο οποίος όχι μόνο θέλει και απαιτεί να ζει σε βάρος των άλλων, αλλά έχει θέσει σαν όρο της επιβίωσής του, τη διενέργεια τελετών με ανθρωποθυσίες αθώων. Δυστυχώς ή ευτυχώς ζούμε σε μία εποχή που οι οικονομικοί νόμοι ανάπτυξης του καπιταλισμού, στο στάδιο του ιμπεριαλισμού, έχουν χάσει κάθε τι το προοδευτικό και προωθητικό και η διατήρηση και εφαρμογή τους απαιτεί το αίμα, το δάκρυ, τον πόνο, τη φτώχεια και τη δυστυχία εκατοντάδων εκατομμυρίων ή και δισεκατομμυρίων κατοίκων του πλανήτη.
Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ
Υπάρχει άραγε σχέση ανάμεσα σε ένα τυχαίο γεγονός - τυχαίο από την άποψη ότι η πρόσφατη αεροπορική τραγωδία θα μπορούσε και να είχε αποφευχθεί - με τη γενικότερη νεοφιλελεύθερη λογική με την οποία αντιμετωπίζει η κυβέρνηση τα κοινωνικά προβλήματα;
- Παραμονή Πρωτοχρονιάς και το "έθιμο" προστάζει να γιορτάζουμε. Οι χιλιάδες άνεργοι νέοι πώς γιορτάζουν;
- Αυτές οι μέρες για τους ανέργους, αλλά και τους εργαζόμενους, που υποφέρουν από τη συνεχόμενη λιτότητα, είναι που μας κάνουν να σκεφτόμαστε την τεράστια κοινωνική αδικία: Από τη μια μεριά οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι και από την άλλη εμείς με άδειες τσέπες να σκεφτόμαστε και την τελευταία δραχμή σε κάθε βόλτα και γιορτή στο σπίτι, γιατί για μεγάλα πράματα ούτε κουβέντα. Το δικαίωμα για ψώνια από τις βιτρίνες και γλέντια σε κάποιο μαγαζί είναι απαγορευμένο, όπως και το δικαίωμα στην εργασία, που μας το απαγορεύει η συγκεκριμένη πολιτική. Βέβαια, υπάρχει και το επίδομα ανεργίας που μας βάζει σε διλήμματα. Σκέφτομαι: Να κόψω το φαϊ για να πάρω κάτι για το σπίτι, να πληρώσω τους λογαριασμούς ή να πάρω τσιγάρα; Τελικά θα πάω διακοπές στις Αλπεις...
- Η χρονιά που πέρασε σημαδεύτηκε από την άνοδο της ανεργίας όχι μόνο στην Ελλάδα, όπου άγγιξε το 30%, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η δυσάρεστη αυτή εξέλιξη πώς συνδέεται με τη γενικότερη πολιτική κατάσταση;
- Για την άνοδο της ανεργίας δεν ευθύνεται κανένας άλλος εκτός από την πολιτική της κυβέρνησης και των ντόπιων βιομηχάνων, που ακολουθούν τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προωθούν τις ιδιωτικοποιήσεις και την αποβιομηχάνιση μετατρέποντας τη χώρα σε στρατόπεδο ανέργων. Προσωπικά, ήμουν εργαζόμενος σε ιδιωτικοποιημένη επιχείρηση, την "ΕΛΚΑ - Ασπιώτη", που, αφού την "ξεζούμισε" ένας ιδιοκτήτης χωρίς να βάλει δραχμή από την τσέπη του, στη συνέχεια την έκλεισε, κρατώντας τα εκατομμύρια που είχε βγάλει και προσφέροντας ανεργία στους 60 πρώην εργαζόμενους. Σε όλα αυτά, η κυβέρνηση δεν έβλεπε, δεν άκουγε. Αντίθετα, μπροστά στην αύξηση της ανεργίας προσπαθεί με την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ και το ΣΕΒ, μέσα από τον "κοινωνικό διάλογο", να καταστρατηγήσουν το 8ωρο, την ασφάλιση και ό,τι έχει κατακτήσει η εργατική τάξη.
- Για το 1998, λοιπόν, η ευχή είναι λιγότερη ή και καθόλου ανεργία. Πώς αυτή η ευχή θα γίνει πραγματικότητα;
- Κατ' αρχήν η ανεργία είναι ένα πρόβλημα που είναι σύνθετο με την κοινωνία του κέρδους στον καπιταλισμό. Εφόσον όλα κινούνται στην οικονομία για το κέρδος του εργοδότη και όχι για το καλό όλων, είναι φυσικό επακόλουθο ότι η ανεργία στα πλαίσια αυτής της κοινωνίας δε θα εξαφανιστεί. Για να αλλάξει η κατάσταση προς όφελος των εργαζομένων δε φτάνουν οι ευχές. Πρέπει όλοι όσοι θίγονται από αυτή την πολιτική, εργαζόμενοι ή άνεργοι, νεολαία, αγρότες, να βγουν στο δρόμο του αγώνα. Μέσα από τους φορείς και τα συνδικάτα τους να απαιτήσουν θέσεις εργασίας και όχι υποαπασχόλησης, όπως θέλει η κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλά και για τους ανέργους να υπάρχουν ουσιαστικά μέτρα επιδότησης και όχι ψίχουλα ή επιδοτήσεις στους εργοδότες. Αν θα μπορούσα να κάνω μια ευχή για το 1998 θα ήταν να γίνει η χρονιά αυτή χρονιά αντίστασης και αγώνων ενάντια στην πολιτική που γεννά την ανεργία.
Μ. Κ.
Feeds
