Πέμπτη 4 Γενάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 20
Βιβλίο
ΔΗΜΗΤΡΗΣ TΣIMΠOYKIΔHΣ
«Νέες προσεγγίσεις του κρητομυκηναϊκού πολιτισμού »

(Ρώσικη ιστορική σκέψη)

Ο Δημήτρης Τσιμπουκίδης, διεθνούς φήμης ανατολιστής με ειδίκευση στην Αλεξανδρινή Εποχή και με μεγάλο ερευνητικό και συγγραφικό έργο, πραγματεύεται θέματα όπως η αρχαία δουλοκτησία, ο ασιατικός τρόπος παραγωγής και μεσαιωνικά θέματα της Ανατολής, που σχετίζονται με την ελληνιστική επιρροή σε περιοχές της Ασίας, όπως η μελέτη του για τον Αμπού Ραϊχάν Μπιρούνι και τη σχέση του με τον Αριστοτέλη. Πολλές μελέτες του αφορούν τις ελληνιστικές επιδράσεις στην Ασία, όπως στην Παρθία, τη Βακτριανή και άλλες περιοχές της Κεντρικής Ασίας, όπου ο Δ.Τ. είχε τη δυνατότητα να μεταβαίνει εκεί, να συνεργάζεται με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, να μελετά στις βιβλιοθήκες αλλά και στους χώρους των ανασκαφών τα θέματα της αλεξανδρινής περιόδου. Η έρευνά του δεν περιορίστηκε, όμως, μόνο στα σύνορα της ΕΣΣΔ. Επεκτάθηκε σε Πακιστάν, Ιράν, Αφγανιστάν, Ινδία και άλλες χώρες.

Την αρχαία ιστορία ο Δ.Τ. την ερευνά με πλαίσιο το μαρξισμό. Στο συγγραφικό του έργο έχει ειδικές αναλύσεις για τη μαρξιστική σκέψη στην αρχαία ιστορία, και αυτό δεν είναι τυχαίο. Ο Δ.Τ., γνωστός στην περιοχή Μαρουσιού - Καλογρέζας την περίοδο της Κατοχής ως «Αλέκος», αφού υπέστη τις γνωστές μεταβαρκιζιανές περιποιήσεις της «δημοκρατίας» και «μαθήτευσε» στα Βούρλα και αλλού, διέφυγε στην ΕΣΣΔ, όπου σπούδασε αρχαία ιστορία. Είναι διδάκτωρ, υφηγητής και διδάκτωρ Επικρατείας, και διετέλεσε καθηγητής της αρχαίας ιστορίας της Ακαδημίας Επιστημών και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών της ΕΣΣΔ.

Ενα από τα τελευταία έργα του που κυκλοφόρησαν στη χώρα μας, είναι η ανάλυση του κρητομυκηναϊκού πολιτισμού από τους Σοβιετικούς, («Νέες προσεγγίσεις του κρητομυκηναϊκού πολιτισμού (Ρωσική ιστορική σκέψη)» σελ. 170).

Τα οκτώ κεφάλαια του βιβλίου διαπραγματεύονται τα πιο σημαντικά προβλήματα του πολιτισμού αυτού, όπως τα είδαν οι Σοβιετικοί ιστορικοί, με πρώτο το άλυτο ακόμη θέμα της καταγωγής και της φυλετικής σύνθεσης των Κρητών, κυρίως. Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με τη μυθολογική παράδοση στην αρχαία ελληνική ιστοριογραφία και τις ερμηνείες της. Το τρίτο με την παράδοση που υπάρχει για τους Κρήτες και Μυκηναίους σε κείμενα άλλων λαών της ανατολικής Μεσογείου, και διατυπώνει τις σκέψεις του για τις ιστορικές συσχετίσεις που περικλείουν οι μυθολογικές αυτές παραδόσεις.

Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται αναδρομή στην ιστορική πρόοδο της Μυκηνολογίας, μετά την αποκρυπτογράφηση της γραμμικής Β. Στο πέμπτο κεφάλαιο εκτίθενται οι σχέσεις της Κρήτης με την Αίγυπτο και στο έκτο αναλύει μια σειρά προβλημάτων σχετικά με τη δουλεία και το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα της περιοχής. Εδώ, υπάρχει μια λεπτή ανάλυση, δεδομένου ότι το θέμα απασχολεί τους μαρξιστές ερευνητές, ιδιαίτερα αφού έχουμε να κάνουμε με τις απαρχές της Ιστορίας, με όλες τις δυσκολίες που συνεπάγονται αυτές οι εποχές. Μεσολαβεί ένα κεφάλαιο ανάλυσης της κρητικής γραφής, με όλες τις σκέψεις επάνω και στο κοινωνικό καθεστώς που υποκρύπτει αυτή. Και κλείνει το βιβλίο με μια σειρά ιστορικές και κοινωνικές συνοπτικές εκτιμήσεις.

Το βιβλίο του Δ.Τ. εκτός από την αυτοτελή αξία του ως προς τον κρητομυκηναϊκό πολιτισμό, δίνει τη συνοπτική θέση της σοβιετικής ιστοριογραφίας, έτσι που να μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την πορεία της από το 1925 ως σήμερα. Από την εποχή που προσπάθησε να απαλλαγεί από τα αστικά πλαίσια, μέχρι που εμφανίστηκαν οι πρώτοι Σοβιετικοί ιστορικοί μετά το '30. Θέματα φορτισμένα από έντονη πολιτική χροιά, όπως ο ασιατικός τρόπος παραγωγής και η μονοσήμαντη ή μη νομοτέλεια εξέλιξης των κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών, διακρίνονται ανάγλυφα μέσα από τις θέσεις των Σοβιετικών επιστημόνων.

Στο βιβλίο διαφαίνεται ακριβώς η διαλεκτική εξέλιξη της ιστορικής έρευνας και αυτό είναι ένα ακόμη στοιχείο που καθιστά σημαντική αυτή την έκδοση. (Εκδόσεις «Εντός»).


Γεώργιος Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ
Καθηγητής ΕΜΠ, μέλος του Ιστορικού Τμήματος του ΚΜΕ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ