ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 12 Οχτώβρη 2004
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
60 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Απελευθερωθήκαμε!

«Χρόνια παλεύαμε νάρθης. Αιματοποτισμένοι οι δρόμοι μας, γεμάτα τα νεκροταφεία μας. Γκρεμισμένα τα σπίτια μας, χτικιό στα στήθη μας και κουρέλια σκεπάζουν το κορμί μας, μα κοίταξέ μας φτερουγίζομε, λάμπομε! Η περηφάνια λάμπει σαν φωτοστέφανος στων αγωνιστών τα κούτελα. Είμαστε εμείς που νικήσαμε τη σκλαβιά! Εμείς που σπάσαμε τις αλυσίδες!» Με τα λόγια αυτά πριν από 60 χρόνια, την Πέμπτη 12 του Οκτώβρη 1944, ο «Ριζοσπάστης» καλωσόριζε την απελευθέρωση της Αθήνας.

Η ώρα της λευτεριάς είχε πλέον σημάνει. Ο λαός της Αθήνας που για 1.264 μέρες σκλαβιάς έδωσε το αίμα του, αντίκρισε χιλιάδες φορές το εκτελεστικό απόσπασμα και πλήρωσε πολύ ακριβά την ηρωική αντίσταση που πρόβαλε στον κατακτητή, τώρα πλέον γιόρταζε. Οι Γερμανοί δεν είχαν προλάβει ακόμα να εκκενώσουν την πόλη κι ο λαός της πρωτεύουσας, από τις συνοικίες, τα εργοστάσια, τα σχολεία, τα υπουργεία, τα καταστήματα, ξεχύθηκε στους αθηναϊκούς δρόμους, ζητωκραυγάζοντας για την απελευθέρωσή του.

Κύματα κύματα η λαοθάλασσα πλημμύρισε την πλατεία Συντάγματος, τις οδούς Πανεπιστημίου, Σταδίου, Ακαδημίας, το Ζάππειο, την πλατεία Ομονοίας. Σε λίγες ώρες τα πάντα σημαιοστολίστηκαν με γαλανόλευκες και κόκκινες σημαίες. Τεράστια πανό του ΕΑΜ και του ΚΚΕ υψώθηκαν και τα συνθήματα για μια νέα Ελλάδα, λαοκρατούμενη, πέρασαν σε όλα τα χείλη, ενώ στις 9.45 π.μ. μαχητές του ΕΛΑΣ κατέβασαν από την Ακρόπολη τη γερμανική σημαία, για να υψώσουν στη θέση της την ελληνική.

Εκείνη τη μέρα ο «Ριζοσπάστης» έκανε δύο εκδόσεις. Η πρώτη, που κυκλοφόρησε τις πρώτες πρωινές ώρες, όπως ήταν φυσικό δεν είχε την είδηση της απελευθέρωσης. Είχε όμως τον αέρα της. Η δεύτερη έκδοση ήταν έκδοση της απελευθέρωσης και κυκλοφόρησε λίγο μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων. «Ωρα έντεκα π.μ. - Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΦΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠ' ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΑΣ - Οι Γερμανοί εκκενώνουν οριστικά την πρωτεύουσα - Ο γερμανός διοικητής και όλο το στρατηγείο του Λυκαβηττού ανεχώρησαν - Η Αθήνα κηρύχτηκε ανοχύρωτη», είναι οι τίτλοι της πρώτης σελίδας.

Την επομένη, 13 του Οκτώβρη, ο «Ριζοσπάστης» έγραφε στην πρώτη του σελίδα με μεγάλα, κεφαλαία, γράμματα: «ΖΗΤΩ Η ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΘΗΝΑ ΜΑΣ», ενώ ο Γ. Ζέβγος, με άρθρο του, εξηγούσε ότι η μεγάλη αυτή μέρα της απελευθέρωσης ήταν ταυτόχρονα και το «ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΓΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ». Στις διπλανές στήλες με μηνύματά τους το ΚΚΕ και το ΕΑΜ καλούσαν το λαό να αγωνιστεί για την πλήρη απελευθέρωση της χώρας, για την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας, της ακεραιότητας, καθώς και της λαοκρατικής αναδημιουργίας της. Σ' αυτό το φύλλο του «Ρ», στη 2η σελίδα, κάτω από τον τίτλο «ΛΕΥΤΕΡΙΑ! ΛΕΥΤΕΡΙΑ! Η ΑΘΗΝΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ» υπήρχε αναλυτικό ρεπορτάζ από τη μέρα της απελευθέρωσης.

«Χάθηκε - σημειωνόταν στο ρεπορτάζ - το βρωμερό κουρέλι του Φασισμού απ' την Ακρόπολη. Τούτο το σύνθημα περίμενε η Αθήνα. Η μπαρουτοκαπνισμένη Αθήνα, που γνώρισε την πείνα και το βόλι του κατακτητή, το στιλέτο του προδότη, η αδάμαστη Αθήνα που τρία χρόνια πάλεψε, ξεχύθηκε ζωντανή ανθρωποθάλασσα να διαλαλήσει τη Νίκη της, να γιορτάσει τη λευτεριά της. Πέντε λεφτά φτάσανε, για να κολυμπήσει όλη η πόλη στο γαλάζιο. Για ν' ανέβουν οι ΕΠΟΝίτες στα καμπαναριά και ν' αντηχήσουν χαρούμενα οι καμπάνες. Διαδηλώσεις που πρώτη φορά βλέπει η Αθήνα ξεχύνονται από παντού. Απ' το Σύνταγμα ως την Ομόνοια, ένα ρεύμα είναι ο κόσμος. Γελούν, δακρύζουν, αγκαλιάζονται.

Λευ - τε - ρω - θή - κα - με!

Νι - κή - σα - με!

Και πάνω απ' όλα μια φωνή που αγκαλιάζει όλη την Αθήνα, που κλείνει όλους τους σκληρούς τρίχρονους αγώνες, όλη την πίστη στη λευτεριά, όλη τη χαρά της Νίκης: Ε-Α-Μ! Ε-Α-Μ!».

ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΗΝΑΣ
Τιμή στους συντρόφους και συναγωνιστές των ηρωικών χρόνων

«Η καλύτερη τιμή στους συντρόφους και συναγωνιστές εκείνων των ηρωικών χρόνων είναι η πάλη για το σύγχρονο ΕΑΜ, το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο». Τα παραπάνω τονίζει σε ανακοίνωσή της η ΚΟΑ του ΚΚΕ για τα 60 χρόνια από την απελευθέρωση της Αθήνας.

Ολόκληρη η ανακοίνωση έχει ως εξής:

«Εξήντα χρόνια συμπληρώνονται από τη μέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας.

Σαν σήμερα οι Γερμανοί κατακτητές εγκατέλειπαν την αδούλωτη πρωτεύουσα, νικημένοι από την προέλαση του Σοβιετικού Κόκκινου Στρατού και από την ασίγαστη πάλη όλων των λαών, της οποίας τμήμα αποτελεί η αθάνατη ΕΑΜική Αντίσταση.

Το ΕΑΜ και ο λαϊκός στρατός του, ο ΕΛΑΣ, όλες οι οργανώσεις του, η θρυλική ΕΠΟΝ, η Εθνική Αλληλεγγύη, η ΟΠΛΑ, συσπείρωσαν 100άδες χιλιάδες εργάτες, αγρότες, μικρομεσαίους ΕΒΕ, διανοούμενους, καλλιτέχνες και νέους της Αθήνας, σήκωσαν σχεδόν όλο το βάρος της πάλης κατά του γερμανοϊταλικού φασισμού και των ντόπιων συνεργατών του. Ψυχή, νους και κύριος αιμοδότης αυτής της λαϊκής ανάτασης υπήρξε το ΚΚΕ, ειδικά η Κομματική Οργάνωση της Αθήνας (ΚΟΑ). Οι 200 εκτελεσμένοι στην Καισαριανή είναι ένα μόνο μέρος των θυσιών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ.

Η ΚΟΑ τιμά τις χιλιάδες των αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης, νεκρούς και επιζώντες. Υπολογίζει στη συνεισφορά των συντρόφων και φίλων του ΚΚΕ, που εξακολουθούν, παρά την ηλικία τους, να δίνουν όλες τις δυνάμεις τους για τους στόχους του ΚΚΕ.

Η καλύτερη τιμή στους συντρόφους και συναγωνιστές εκείνων των ηρωικών χρόνων είναι η πάλη για το σύγχρονο ΕΑΜ, το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο. Είναι η συνεχής προσπάθεια για να γίνει το ΚΚΕ ολόπλευρα πιο ισχυρό, πιο ικανό στην πάλη για τα λαϊκά δικαιώματα, για τη λαϊκή συμμαχία, για το σοσιαλισμό».


Κάθε πρωί συντονιστείτε στον «902 TV»

Παρακολουθήστε από την τηλεόραση του «902» την καθημερινή ενημερωτική εκπομπή «ΕΝ... ΤΥΠΟΣ... ΕΙΣ», από τις 7 π.μ. έως τις 2 το μεσημέρι, με τον Γιάννη Ευσταθίου. Με πρωτοσέλιδα και σχολιασμό των εφημερίδων, ειδήσεις, ρεπορτάζ, έρευνες, αθλητική ενημέρωση κ.ά.

Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΦΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠ' ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΑΣ

Το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» της Πέμπτης 12 Οκτώβρη 1944

Πριν φύγουν και οι τελευταίοι Ούνοι ο λαός ξεχύθηκε με σημαίες και ζητωκραυγές στους δρόμους. Απ' το Πανεπιστήμιο, απ' τις Τράπεζες, απ' όλα τα κέντρα οι τηλεβόες του ΕΛΑΣ σαλπίζουν το χαρμόσυνο μήνυμα. Οι συνοικίες σε παραλήρημα ενθουσιασμού ετοιμάζονται για το μεγάλο γιορτασμό. Στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη αντιπροσωπείες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ κατέθεσαν στεφάνι. Εξαλλος από τον ενθουσιασμό ο συγκεντρωμένος κατά χιλιάδες λαός ζητωκραύγαζε. Δακρύζοντας οι πολίτες αγκάλιαζε ο ένας τον άλλο.

Ο προδότης Ράλλης δημοσίευσε νόμο με την παραίτησή του. Θα δώσει - λέει - λόγο για τις πράξεις του. Ανυπόμονος ο λαός περιμένει να δικάσει τον εγκληματία.

Η γερμανική σημαία κατέβηκε απ' την Ακρόπολη και τα τελευταία γερμανικά τμήματα έφυγαν το πρωί απ' την Αθήνα.

  • Αναδημοσιεύεται από το Λεύκωμα «Ριζοσπάστης της Κατοχής -Δεκέμβρης 1944», εκδόσεις «Ριζοσπάστης - Σύγχρονη Εποχή».


Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ