Συγγενείς, συνάδελφοι, σύντροφοι, φίλοι, μαθητές του, με ένα λουλούδι στο χέρι, είπαν χτες το μεσημέρι, στο νεκροταφείο Βύρωνα, το ύστατο «χαίρε», στον Νίκο Ευγενίδη, η σορός του οποίου ήταν σκεπασμένη με την τιμημένη κόκκινη σημαία του ΚΚΕ. Ηταν εκεί άνθρωποι από όλες τις γενιές που είχαν την τύχη να γνωρίσουν την ευαισθησία και την ανθρωπιά του, το ήθος και τη σεμνότητά του. Ζωγράφοι, γλύπτες, χαράκτες ...μαθητές του από τη Θεσσαλονίκη, όταν ο Νίκος δίδαξε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 σε οικοτροφείο μαθητές του από την Αγ. Παρασκευή, όπου τα τελευταία 15 χρόνια τους αποκάλυπτε τα μυστικά της μεγάλης του αγάπης, του ψηφιδωτού. Οι σύντροφοί του, με τους οποίους επί 35 χρόνια, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, αταλάντευτα, μοιράστηκε οράματα, αξίες, ιδανικά, την πίστη για μια δίκαιη κοινωνία.

«Ο Νίκος Ευγενίδης ήταν σπάνιος άνθρωπος», ανέφερε αποχαιρετώντας τον εκ μέρους των καλλιτεχνών και του ΚΚΕ, η βουλευτής Εύα Μελά. «Αγάπησε τους ανθρώπους και τη φύση, γι' αυτό έγινε κομμουνιστής. Εδωσε όλη του τη ζωή στους αγώνες του ΚΚΕ και των εικαστικών, για να αποκτήσει ο κλάδος υπόσταση». Αναφερόμενη στους αγώνες του, στάθηκε στη δράση στο Κόμμα, στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, στην Επιτροπή Ειρήνης, στον Ελληνοκουβανικό Σύνδεσμο, επισημαίνοντας την αναλγησία του κράτους που του «αρνήθηκε τη χορήγηση τιμητικής σύνταξης, γιατί δεν ήταν ήδη ασφαλισμένος αλλού...».

«Θα μας μείνει το βλέμμα, το χαμόγελο, η αγάπη του για τα μικρά και ταπεινά πράγματα, η απλότητά του», κατέληξε η Εύα Μελά. «Πάνω απ' όλα θα μας μείνει η απόφασή του ότι η ζωή είναι διαρκής αγώνας. Διαρκής στράτευση ενάντια στον καπιταλισμό για την εξάλειψη της αδικίας, της καταπίεσης, της εκμετάλλευσης ανθρώπου απ' άνθρωπο. Νίκο, δε θα σε ξεχάσουμε ποτέ. Θα συνεχίσουμε τον αγώνα σου».

Τον σεμνό κομμουνιστή καλλιτέχνη αποχαιρέτησαν ακόμη εκπρόσωπος των παιδιών από τα εργαστήρια της Αγ. Παρασκευής και ο Κώστας Τουμασάτος, γραμματέας του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης. Παρευρέθηκαν εκ μέρους του Πολιτιστικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ, οι Γεράσιμος Αραβανής και Γιάννης Σκαρπερός. Στεφάνια έστειλαν: Το Πολιτιστικό Τμήμα της ΚΕ του ΚΚΕ, η Αχτίδα Καλλιτεχνών του ΚΚΕ, το ΚΣ της ΚΝΕ, το ΕΕΤΕ, ο Ελληνοκουβανικός Σύνδεσμος κ.ά.

Κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων το Νοέμβρη ερεύνησε το θαλάσσιο χώρο της Γλυφάδας - Μέσης, Ν. Ροδόπης, μετά από υπόδειξη του κατοίκου Κοσμίου Κομοτηνής, Αθανασίου Λύκου, ο οποίος εντόπισε ένα σύνολο χάλκινων εργαλείων, ανέλκυσε δύο και τα παρέδωσε στο Μουσείο Κομοτηνής.

Στη θέση της υπόδειξης, σε βάθος 3,5 μ., σε απόσταση 450 μ. από την ακτή, ανακαλύφθηκε μεγάλη συγκέντρωση χάλκινων εργαλείων. Ο κύριος όγκος ήταν συσσωματώματα σκουριάς χάλκινων εργαλείων, σε έκταση περίπου 10 τ.μ. Περιφερειακά συλλέχτηκαν, επίσης, χάλκινα εργαλεία.

Η πρώτη ανάλυση των εργαλείων τα χρονολογεί στα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. Πρόκειται για εργαλεία κρούσης. Τα περισσότερα είναι τύπος του αμφίστομου πέλεκυ, με δύο, διαφορετικού μεγέθους, επιφάνειες κρούσης. Αυτός ο πέλεκυς απαντάται σε τρία διαφορετικά μεγέθη. Λιγότεροι ήταν οι σφυροπελέκεις, οι μονόστομοι πελέκεις και αποσπασματικά σωζόμενα εργαλεία, άγνωστου είδους.

Η θέση τεκμηριώθηκε φωτογραφικά, ανελκύστηκαν όλα τα επιφανειακά ευρήματα και μεταφέρθηκαν στα εργαστήρια συντήρησης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων. Κάτω από τα εργαλεία, βρέθηκαν δύο βάσεις πρωτοελλαδικών αγγείων. Ισως τα εργαλεία να ήταν τοποθετημένα μέσα σε αγγεία.

Καταμετρήθηκαν 110 χάλκινα εργαλεία, ενώ άγνωστος αριθμός τους παραμένει μέσα στα συσσώματα που ανελκύστηκαν. Πρόκειται για το μεγαλύτερο θησαυρό εργαλείων της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού που ανακαλύφθηκε ποτέ στην Ελλάδα και τις όμορες Βαλκανικές χώρες και η μελέτη του θα «φωτίσει» την ιστορία της μεταλλουργίας της περιόδου αυτής.

Οι πρώτες εκτιμήσεις θεωρούν ότι δεν πρόκειται για ναυάγιο, ή υπολείμματα οικισμού. Πιθανόν, πρόκειται για απόκρυψη εργαλείων, σε αυτήν τη θέση, που στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού ήταν παραλία. Παρόμοιες αποκρύψεις θησαυρών της ίδιας περιόδου έχουν επισημανθεί στο Βόρειο Αιγαίο (Πετράλωνα Χαλκιδικής, Πολιόχνη Λήμνου, Τροία), Κεντρικό Αιγαίο (Σύρος, Κύθνος) και στην ηπειρωτική Ελλάδα (Θήβα, Εύτρηση Βοιωτίας) κ.α.

Ο θησαυρός αυτός θα βοηθήσει και στην κατανόηση των γεωλογικών μεταβολών που συντελέστηκαν στην περιοχή της Γλυφάδας - Μέσης, τα τελευταία 4.500 χρόνια (ανύψωση της στάθμης της θάλασσας, διάβρωση του εδάφους, προσχώσεις κλπ.).

Στον πολύ προικισμένο Μυτιληνιό μουσικό Νίκο Καλαϊτζή - Μπινταγιάλα από το Μεσότοπο, αφιερώνεται η αυριανή εκδήλωση (10 μ.μ.), του Συλλόγου Μεσοτοπιτών Λέσβου «Η Αναγέννηση» (Εθν. Αντίστασης 33, Δάφνη, 210 9707.417). Πρόκειται για τον τελευταίο δεξιοτέχνη σαντουριέρη της Λέσβου, της παλιάς γενιάς, με μεγάλη θητεία στο παραδοσιακό τραγούδι. Παίζοντας πέντε όργανα (βιολί, σαντούρι, μπουζούκι, κορνέτα, τρομπόνι) έχει εξαιρετική αυτοσχεδιαστική ικανότητα, ενώ είναι ιδιαίτερα εκφραστικός τραγουδιστής. Εχει υπηρετήσει το παραδοσιακό και μεταπολεμικό λαϊκό τραγούδι, με αμέτρητες εμφανίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έντονη δισκογραφική παρουσία από το 1960. Είναι ένας από τους αυθεντικότερους εκπροσώπους του μυτιληνιού μουσικού ύφους και αποτελεί μια από τις ελάχιστες μουσικές γέφυρες με το παρελθόν.

Στην εκδήλωση, θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ του Χαράλαμπου Μοσχόβη «Νίκος Μπινταγιάλας -Ερωτας με τις χορδές των οργάνων». Ακολουθεί απονομή τιμητικής πλακέτας από το σύλλογο και κλείσιμο του ίδιου, επί σκηνής. Θα τον συνοδέψουν παλιοί και νεότεροι συνεργάτες του: Κυριάκος Γκουβέντας: βιολί, Δημήτρης Κοφτερός: σαντούρι, Στέλιος Κατσιάνης: λαούτο, Παναγιώτης Πιπίνης: κρουστά. Τραγούδι: Χρυσόστομος Μητροπάνος και Κώστας Καλδέλης. Θα λειτουργήσει έκθεση φωτογραφίας (επιμέλεια Φώτη Βασίλογλου - Χ. Μοσχόβη) από όλη τη δραστηριότητα της οικογένειας Μπινταγιάλα (βιογραφικά στοιχεία, σχόλια, αποκόμματα περιοδικών). Επιμέλεια εκδήλωσης: Χαράλαμπος Μοσχόβης.

• Την Κυριακή (9 π.μ.-1 μ.μ.), στο σύλλογο θα πραγματοποιηθεί αιμοδοσία, από κινητή μονάδα αιμοληψίας του Ιπποκράτειου.