Το "πέπλο" της ερήμωσης σκέπασε τα χωριά της Κόνιτσας. Τα όμορφα σοκάκια τους, κυρίως την τελευταία 30ετία, ανταμώνουν μόνο με τα αργά βήματα των γερόντων. Τα καφενεία γερνούν χωρίς τα βροντερά γέλια της παρέας, χωρίς στοιχήματα, χωρίς τον ήχο των ζαριών. Τα σχολεία έχουν ξεχάσει τις παιδικές φωνές, τα θρανία τους σαπίζουν χωρίς όνειρα και ελπίδες. Τα κλειστά παράθυρα των σπιτιών ανοίγουν μόνο το καλοκαίρι - όλο κι όλο για δέκα - δεκαπέντε μέρες - ενώ οι λιγοστοί γέροντες έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τη μοναξιά τους. Χωρίς γιατρό, χωρίς φάρμακα και χωρίς βοήθεια, προσπαθούν μεταξύ τους να δώσουν κουράγιο και ελπίδες για το υπόλοιπο της ζωής που τους έμεινε.

Τα χωριά που κάποτε έσφυζαν από ζωή, σήμερα στέκουν μελαγχολικά σαν να περιμένουν και αυτά - μαζί με τους τελευταίους κατοίκους τους - το τέλος. Περπατάς στους δρόμους τους και οι εικόνες σε συγκλονίζουν. Κάπου, κάπου θα συναντήσεις μια παρέα από γερόντισσες καθισμένες σε ένα πεζούλι να καρτερούν. Στα πρόσωπά τους ζωγραφισμένη η ιστορία πολλών δεκαετιών. Κάθε ρυτίδα και βάσανο, τι να πρωτοθυμηθούν. Οι νέοι λιγοστοί. Οι περισσότεροι παίρνουν τα μάτια τους και φεύγουν ψάχνοντας για μια δουλιά, έναν τόπο να μπορεί να τους θρέψει και να τους αντέξει.

Το Κεράσοβο κάποτε ήταν κεφαλοχώρι. Σήμερα έχει όλους και όλους περίπου 200 κατοίκους από τους οποίους οι περισσότεροι είναι γέροι. Το σχολείο κάποτε φιλοξενούσε περίπου 500 παιδιά, πέρυσι είχε τέσσερα και φέτος μάλλον θα κλείσει. Οταν το χωριό ήταν στο "φόρτε" του, έβγαζε τους καλύτερους μαστόρους που δούλευαν την πέτρα. Τώρα, οι λιγοστοί νέοι που μείναν πίσω, περίπου 20, ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Οι δε γέροι, προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με 25 χιλιάδες σύνταξη και στην καλύτερη περίπτωση κάποιοι παίρνουν και τη σύνταξη σαν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Οσο για γιατρό, έρχεται μια φορά στις 15 μέρες. Το χωριό δεν έχει καμιά βοήθεια από την πολιτεία. Εγκατελειμμένο από το κράτος, ό,τι έχει διατηρηθεί ως σήμερα, οφείλεται στο μεράκι των κατοίκων που με προσωπικούς κόπους και έξοδα παλεύουν να σώσουν και να φτιάξουν ό,τι μπορούν.

"Τι να φάμε αν μείνουμε εδώ; Πράσινο και χώμα; Δεν τρώγεται, έχουμε φύγει εδώ και 35 χρόνια αναζητώντας το μεροκάματο. Το χωριό μας το αγαπάμε αλλά πώς να ζούσαμε; ", μας είπε η Σταυρούλα Στράτσιανη και συνέχισε: "σήμερα το χωριό έχει ερημώσει. Υπάρχουν λύσεις να κάνουν εργοστάσια, να αξιοποιήσουν το μέρος, αλλά ποιος; ". Η Ολγα Σάφη, μια γιαγιά 82 χρονών, θυμάται πώς ήταν το χωριό και πώς κατάντησε. "Κάποτε το σχολείο δε χώραγε τα παιδιά, τώρα έχει τέσσερα.Πήγαν όλοι στην Αθήνα, στα Γιάννενα να ζήσουν και εμείς εδώ, με μια σύνταξη 25.000 περνάμε". Τα ίδια μάς είπε και η 83χρονη Βασιλική Νίτσα.

Τώρα τον Αύγουστο, το χωριό παίρνει μια άλλη μορφή, αφού γυρνούν στον τόπο τους οι "κατ' ανάγκη μετανάστες" των μεγάλων πόλεων. "Εμείς δε θέλαμε να φύγουμε από τον τόπο μας. Τα ρημάξανε τα χωριά", μας είπε ο Νίκος Τζάγκος που ζει στην Αθήνα εδώ και 35 χρόνια, "μας μαζέψανε όλους στην Αθήνα, εκεί πήγε το μεγάλο κεφάλαιο. Δούλοι όλοι μας, στις μεγάλες πόλεις και στη Γερμανία". Ενώ ο Γεώργιος Τζίνας τόνισε πως η κατάσταση στο χωριό είναι δραματική και πως αν συνεχιστεί έτσι, δεν υπάρχει ούτε προοπτική ούτε μέλλον, αφού κανείς δε δίνει σημασία.

Μοναξιά και μόνο μοναξιά. Η ερημιά έχει "φωλιάσει" πια για τα καλά και στις ψυχές των γερόντων. "Μόνο γέροι είμαστε πια εδώ. Να όπως μας βλέπεις, "μπάμπες". Δίχως παιδιά, δίχως οικογένεια, πώς να τα περνάμε μες στη μοναξιά μας", μας είπε η 83χρονη Ολγα Ντακουβάνου,ενώ σιωπηλά συμφωνούσαν με δακρυσμένα μάτια και οι άλλες τέσσερις "μπάμπες" που ήταν στην παρέα της.

"Υπάρχουν λύσεις, διάθεση δε βλέπουμε", μας είπε ο Μιλτιάδης Ντακουβάνος και συνέχισε: "έχουμε το καλύτερο νερό. Μπορούν να κάνουν ένα εργοστάσιο εμφιαλώσεως". Ενώ ο Δημήτρης Μαντουβάνος επισημαίνει κάποια άλλα προβλήματα του χωριού. Δεν υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο μας λέει, βρωμάει το χωριό.

Αφήνοντας πίσω το Κεράσοβο, η ομορφιά του τοπίου μας μαγεύει. Θέλουμε να φτάσουμε στη Βούρμπιανη. Περνάμε μέσα από τα βουνά, ο δρόμος είναι σε απαράδεκτη κατάσταση, μικρός με μεγάλες λακκούβες. Μάλιστα βλέποντας κάποιες γέφυρες ανατριχιάζεις στη σκέψη ότι θα περάσεις από πάνω τους. Δεν έχεις όμως άλλη επιλογή.