Σε σκληρό παζάρι έχει εξελιχθεί η «κούρσα» διαδοχής του Ντομινίκ Στρος - Καν στην ηγεσία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. «Κούρσα» που έχει ανοίξει πολύ πριν από την κατηγορία του για σεξουαλικά εγκλήματα κατά καμαριέρας σε ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης. Ο μέχρι πρότινος ισχυρός άνδρας του ΔΝΤ βρίσκεται υπόδικος στις ΗΠΑ και σε «κατ' οίκον περιορισμό», αφού πλήρωσε αδρά 1 εκατομμύριο δολάρια εγγύηση και δέσμευση της οικίας του στην Τζορτζτάουν με «εγγύηση ύψους 5 εκατομμυρίων». Η «περιπέτεια» του Στρος - Καν λειτούργησε έτσι ως «πυροδοτικός μηχανισμός» για τις εξελίξεις στον ιμπεριαλιστικό οργανισμό.

Από την πρώτη στιγμή της γνωστοποίησης της σύλληψής του, στις 14 Μάη, και πολύ πριν την επίσημη παραίτησή του από το αξίωμα, την περασμένη Τετάρτη, όλες οι πλευρές έσπευσαν να θέσουν επί τάπητος το ζήτημα της διαδοχής και οι αντιθέσεις άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους, εντεινόμενες μέρα με τη μέρα. Το κυρίαρχο, όσον αφορά στη διαδοχή είναι όχι τόσο το πρόσωπο, αλλά ποιες δυνάμεις θα εκφράζει ο επόμενος επικεφαλής. Το ζήτημα έχουν θέσει οι αναδυόμενες υπερδυνάμεις, και κατά κύριο λόγο η Κίνα, που εδώ και καιρό πιέζουν για την πλήρη αναμόρφωση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Παγκόσμιας Τράπεζας, αλλά ακόμη και εναντιώνονται στην κυριαρχία του δολαρίου. Ουσιαστικά, αυτό που τίθεται επί τάπητος είναι το μεταπολεμικό στάτους κβο και η συμφωνία Μπρέτον - Γουντς, η οποία καθόρισε τις διεθνείς νομισματικές και οικονομικές εξελίξεις μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και δημιούργησε τους δύο βασικούς οικονομικούς και νομισματικούς «θεσμούς παρέμβασης», την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Είθισται, λοιπόν, ο επικεφαλής της ΠΤ να είναι Αμερικανός, ενώ ο επικεφαλής του ΔΝΤ Ευρωπαίος.

Η αναβάθμιση, ωστόσο, του ΔΝΤ, που αποτελεί απόρροια της συμφωνίας του G20 στη Σύνοδο του Λονδίνου, τον Απρίλη του 2009, που συνοδεύτηκε από την προσπάθεια αποχαρακτηρισμού του από το μελανό παρελθόν του ως εργαλείου επέμβασης στις οικονομίες των χωρών με καταστρεπτικά αποτελέσματα, κυρίως στη Λατινική Αμερική και συνάμα η σχετική υποβάθμιση της ΠΤ, που μέχρι πρότινος ήταν το πρώτο βιολί, συνιστούν εδώ και καιρό το κύριο πεδίο μαχών και εκδήλωσης των αντιθέσεων.

Πιο επιθετικοί όλων οι Ευρωπαίοι, που, παρά τις διαστάσεις μεταξύ τους, όσον αφορά το ποιος θα είναι υποψήφιος και εάν τελικά θα μπορέσουν να καταλήξουν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε κάποιον κοινό υποψήφιο, εμφανίζονται «ετοιμοπόλεμοι» και με κάθε μέσο να διατηρήσουν τη θέση που «δικαιωματικά τους ανήκει». Προτάσσουν δε ως κύριο επιχείρημα, εκτός του «κατοχυρωμένου δικαιώματος», τη βαθύτατη κρίση στην Ευρώπη και ειδικά στην Ευρωζώνη, όπου το ΔΝΤ έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ωστόσο, είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και ανάμεσα σε αξιωματούχους μιας χώρας υπάρχουν διαστάσεις: Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, έδωσε, τρόπον τινά, ψήφο εμπιστοσύνης στην υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας Κριστίν Λαγκάρντ, που μέχρι στιγμής εμφανίζεται ως το «φαβορί» για διάδοχος του Στρος - Καν. Ωστόσο, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, εκφράζει μια σχετικά διαφορετική θέση, δηλώνοντας ότι η Γερμανία πάντα διατηρεί το δικαίωμα να έχει δικό της υποψήφιο. Οι διαστάσεις αυτές εντός της Γερμανίας δεν είναι πρωτοφανείς και αντικατοπτρίζουν και τις ενδοαστικές αντιθέσεις εντός της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής δύναμης. Ισως ο καιρός έφτασε ώστε η θέση του επικεφαλής του ΔΝΤ να μην είναι αποκλειστικά ευρωπαϊκή υπόθεση, ερίζει ο Θόρστεν Μπένερ του Berlin Global Public Policy Institute στην ηλεκτρονική έκδοση του Spiegel, τονίζοντας ότι μακροπρόθεσμα η «αλλαγή αυτή μπορεί να είναι επωφελής για την Ευρώπη», καθώς θα σημάνει ταυτόγχρονα «σχετική απώλεια εξουσίας και εκ μέρους των ΗΠΑ». Εξάλλου, η «μεταβίβαση της εξουσίας είναι θέμα προς διαπραγμάτευση»... Αυτή που επιχειρούν τα «αναδυόμενα» κράτη, που δε φείδονται δηλώσεων από την πρώτη στιγμή, προτείνοντας το καθένα και δικό του υποψήφιο ή κάποιον άλλο, αν και οι παλινδρομήσεις και οι αντιθέσεις δε λείπουν ούτε εδώ.

Ενδεχομένως, έναν Κινέζο επικεφαλής του ΔΝΤ αφήνει να διαφανεί ότι επιθυμεί η Κίνα, θεωρώντας ότι έχει προφανώς τη στήριξη των υπόλοιπων «αναδυόμενων» οικονομιών, όπως η Βραζιλία και η Ινδία, αλλά και η Τουρκία, οι οποίες ωστόσο επίσης προωθούν δικούς τους υποψήφιους. Χαρακτηριστική είναι η αναδίπλωση του υπουργού Οικονομικών της Βραζιλίας Γκουίντο Μαντέγκα, που αν και πριν από ένα μήνα είχε θέσει το ζήτημα διαδοχής και μάλιστα είχε δηλώσει ότι υπάρχει προοπτική για μια «υποψηφιότητα εκ μέρους της Βραζιλίας ή της Ινδίας», σε προχτεσινή συνέντευξή του στην εφημερίδα Folha de Sao Paolo, τόνισε ότι η Βραζιλία θα στηρίξει έναν Ευρωπαίο στην ηγεσία του ΔΝΤ εάν και εφόσον υπάρξει η δέσμευση για αναδιάρθρωση του οργανισμού...

Στο πλευρό των αναδυόμενων οικονομιών εμμέσως η Αυστραλία, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, Κέβιν Ραντ, που τόνισε ότι ο επόμενος επικεφαλής του ΔΝΤ θα πρέπει να έχει την υποστήριξη από όλη την υφήλιο και όχι μόνο από μία περιοχή του κόσμου.

Τέλος, το «βαρύ πυροβολικό», οι ΗΠΑ, δηλώνουν προς όλες τις κατευθύνσεις ότι θέλουν μια «γρήγορη και ανοιχτή διαδοχή», ενώ πληροφορίες συνεχώς αναφέρουν ότι ο υπουργός Οικονομικών, Τίμοθι Γκάιτνερ. «καλοβλέπει» τον συμπατριώτη του Τζον Λίπσκι, α`αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή του ΔΝΤ, ο οποίος επίσης είχε δηλώσει ότι αποχωρεί μέσα στο καλοκαίρι. Αραγε τι άλλαξε; Ισως οι ΗΠΑ διαβλέποντας την τάση, ενδεχομένως, είναι έτοιμες να ανταλλάξουν τη θέση του επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας με αυτήν του ΔΝΤ, αφού βλέπουν ότι μπορούν να έχουν πιο αποφασιστικό ρόλο. Το σίγουρο είναι ότι το «παιχνίδι» χοντραίνει.