Associated Press

Ο Ραμπανί έξω από το Προεδρικό Μέγαρο στην Καμπούλ

Σε «αδιέξοδο» βρίσκονταν, αργά χτες βράδυ, οι συνομιλίες των τεσσάρων αφγανικών παρατάξεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, σύμφωνα με δηλώσεις διπλωματών των Ηνωμένων Εθνών, που εκτιμούσαν ότι είναι «σχεδόν απίθανο» να επιτευχθεί, τελικά, μια, έστω, «κατ' αρχήν συμφωνία» μέχρι σήμερα. Οι εξελίξεις αυτές διέψευδαν την ελπίδα, που είχε εκφράσει λίγες ώρες νωρίτερα, ο Αχμάντ Φαουάζι, εκπρόσωπος του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν Λακχντάρ Μπραχίμι, ότι «μια αρχική συμφωνία βρίσκεται πολύ κοντά». Μέχρι χτες βράδυ, οι διαφωνίες για τη σύνθεση της μεταβατικής ηγεσίας, αλλά και το ρόλο του πρώην βασιλιά παρέμεναν αγεφύρωτες.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η εμπλοκή έχει προκληθεί από την άρνηση των εκπροσώπων της Β. Συμμαχίας να παρουσιάσει λίστα ονομάτων υποψηφίων για τα δύο όργανα της μεταβατικής ηγεσίας, τη Μεταβατική Εκτελεστική Διοίκηση (σαν κυβέρνηση, 15 - 20 μέλη) και το Μεταβατικό Ανώτατο Συμβούλιο (σαν Βουλή, 150 - 200 μέλη). Ο επικεφαλής της, υπουργός Εσωτερικών, Γιουνούς Κανούνι, φέρεται να δήλωνε ότι «δεν μπορεί ούτε να παρουσιάσει προτάσεις, ούτε να αποδεχτεί, αν δεν έχει την έγκριση της ηγεσίας της Β. Συμμαχίας που βρίσκεται στο Αφγανιστάν», καταλήγοντας ότι «αν η ηγεσία δε συμφωνεί, ό,τι και να πράξω εγώ δεν πρόκειται να εφαρμοστεί». Η αδυναμία του Κανούνι να προχωρήσει στην οποιαδήποτε κίνηση εκτιμάται ότι οφείλεται στη στάση που έλαβε, χτες, ο Μπουρανουντίν Ραμπανί.

Η εμπλοκή άρχισε να διαφαίνεται όταν ο πρώην Πρόεδρος του Αφγανιστάν και επικεφαλής της ισχυρότερης παράταξης της Β. Συμμαχίας «Τζαμάατ ι Ισλάμι», Μπουρανουντίν Ραμπανί, δήλωνε από την Καμπούλ ότι «δεν πρέπει τα μέλη των δύο μεταβατικών οργάνων να επιλεχθούν στη Βόννη, όπως πιέζεται να πράξει τώρα η Β. Συμμαχία, αλλά να εκλεγούν από τον αφγανικό λαό, με καθολική ψηφοφορία και συμμετοχή και των γυναικών». Εκτός από αυτό, ο Ραμπανί διαφώνησε και με την ανάπτυξη διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης, θεωρώντας αποτελεσματικότερη τη σύσταση μιας «δύναμης ασφαλείας που θα αποτελείται από 1.000 μαχητές από κάθε αφγανική φατρία». Κατέληξε ότι «στη χειρότερη περίπτωση, 150-200 άνδρες μιας διεθνούς δύναμης θα είναι αρκετοί για να προστατεύσουν όλους τους Αφγανούς ηγέτες που θα επιστρέψουν από το εξωτερικό».

Τα προβλήματα στους κόλπους της Β. Συμμαχίας, όμως, είχαν γίνει ορατά και λίγες ώρες νωρίτερα. Ενας από τους 3 εκπροσώπους Παστούνς, που συμμετέχουν στην αντιπροσωπεία, ο Χατζί Αμπντούλ Καντίρ αποχώρησε από τη σύνοδο, διαμαρτυρόμενος για τη «μη δίκαιη εκπροσώπηση των Παστούνς, που, αν και πλειοψηφία στον αφγανικό πληθυσμό, βρίσκονται μόνο διασπασμένοι στις 4 αντιπροσωπείες, χωρίς ουσιαστική συμμετοχή». Ο Καντίρ, που είναι ισχυρότατη φιγούρα, καθώς ηγείται ενός ανεξάρτητου από τη Β. Συμμαχία συμβουλίου που ελέγχει όλο το Ανατολικό Αφγανιστάν και είναι κυβερνήτης της επαρχίας Ναγκαχάρ, όπου βρίσκεται και η Τζαλαλαμπάντ, προειδοποίησε ότι «με τον τρόπο αυτό δε γίνεται ειρήνη».

Διαφορετική στάση έχουν υιοθετήσει και οι Χαζάρας (σιιτική μειονότητα 15%-20% του πληθυσμού), των οποίων ο ηγέτης Καρίμ Χαλίλι, που είναι και επικεφαλής της οργάνωσής τους Χεζμ ι Ουαχντάτ, δήλωνε ότι «είναι αναγκαία η παρουσία διεθνούς στρατιωτικής δύναμης σε όλο το Αφγανιστάν». Ο Χαλίλι επανέλαβε ότι «η αντιπροσώπευση των Χαζάρας και των Ουζμπέκων είναι άδικη στη Βόννη», αλλά κατέληξε ότι «η σύνοδος είναι ένα πρώτο βήμα».

Ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος για το Αφγανιστάν, Τζέιμς Ντόμπινς, καθιστούσε σαφές ότι «καμία διαδικασία ανοικοδόμησης δεν πρόκειται να αρχίσει, αν δεν καταληχθεί η σύνθεση της μεταβατικής ηγεσίας στη Βόννη». Αμερικανοί διπλωμάτες δήλωναν εξοργισμένοι από τη διαφοροποίηση Ραμπανί και άφηναν να εννοηθεί ότι «ενθαρρύνθηκε» από τη στάση της Μόσχας και της Τεχεράνης, που τον έχουν χαρακτηρίσει «σημαντικότατο παράγοντα» και δεν έχουν διαφωνήσει στην ανάληψη από αυτόν της μεταβατικής ηγεσίας.

Ταυτόχρονα, η αμερικανική εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ» υποστήριζε ότι η αμερικανική στρατιωτική ηγεσία διαφωνεί με την πρόταση μέρους των αφγανικών φατριών και του ΟΗΕ για ανάπτυξη διεθνούς στρατιωτικής δύναμης, εκτιμώντας ότι «θα δυσχεράνει τις αμερικανικές επιχειρήσεις για τη σύλληψη των τρομοκρατών». Σύμφωνα με την εφημερίδα, αυτή η στάση των Αμερικανών στρατιωτικών έχει «παγώσει» τις στρατιωτικές «προσφορές» από Βρετανία, Γαλλία, Καναδά, Τουρκία και Ιορδανία.