«Δε ζητάμε τίποτε υπερβολικό. Δε ζητάμε να γίνουμε πλούσιοι. Θέλουμε πολύ απλά να δουλέψουμε και να πληρωθούμε για τον κόπο μας. Θέλουμε να ζήσουμε μία ζωή με αξιοπρέπεια», δήλωναν πριν μερικές βδομάδες, σε συντάκτη της αγγλόφωνης κροατικής εφημερίδας «Croatian Times», αρκετοί απ' τους χιλιάδες άνεργους, λιμενεργάτες και φοιτητές που κατέκλυσαν αστικά κέντρα και λιμάνια της Κροατίας, απαιτώντας ένα βασικό πράγμα: Δουλειά και αξιοπρεπείς αμοιβές.

Ηταν το πρώτο δεκαήμερο του περασμένου Απρίλη, όταν ξεκίνησαν οι πρώτες κινητοποιήσεις αρκετών χιλιάδων εργαζομένων και ανέργων κατά της μάστιγας της ανεργίας. Χιλιάδες νέοι στάθηκαν στο πλευρό πρόσφατα απολυθέντων και μακροχρόνια ανέργων, διαμαρτυρόμενοι για την αποτυχία της κεντροδεξιάς κυβέρνησης της πρωθυπουργού Γιάντρακα Κόσορ που διορίστηκε το περασμένο καλοκαίρι για να αντιμετωπίσει τάχα την ανεργία που αποτελεί ένα απ' τα κορυφαία προβλήματα της χώρας.

Την τελευταία διετία, μήνα με το μήνα, η ανεργία στην Κροατία αυξάνεται οδηγώντας στο δρόμο της φτώχειας και της ανέχειας χιλιάδες εργαζόμενους. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Κροατικής Υπηρεσίας Απασχόλησης, η ανεργία τον περασμένο Μάρτη ξεπέρασε το 21% και οι άνεργοι επισήμως ξεπέρασαν τις 318.000, σε σύνολο πληθυσμού που δεν ξεπερνά τους 4.500.000 ανθρώπους. Στην περίπτωση και αυτής της χώρας, που είναι στο κατώφλι ένταξής της στην ΕΕ, ισχύει για την ανεργία το «κάθε πέρσι και καλύτερα», αφού μόλις μερικούς μήνες πριν, στο τέλος του 2009, η ανεργία κατά μέσο όρο έφθανε επίσημα το 18,2%.

Καθηγητές Οικονομίας και Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ θεωρούν ότι μία από τις αιτίες της μακροχρόνιας ανεργίας στη χώρα, πέρα από τις αντιλαϊκές πολιτικές που εφαρμόζονται από τα μέσα της δεκαετίας του '90, είναι και το χαμηλό επίπεδο μορφωτικής στάθμης ενός σημαντικού μέρους του εργατικού δυναμικού της χώρας. Βαφτίζουν έτσι «αιτία του κακού» το γεγονός ότι το 36% των μακροχρόνια ανέργων είναι απόφοιτοι δημοτικού. Ομως αυτό δεν μπορεί να είναι η αιτία του προβλήματος, αλλά σύμπτωμα ενός βαθιά νοσούντος συστήματος που στις αρχές της δεκαετίας του '90 μπήκε στα βαθιά νερά του πολέμου (της πρώην Γιουγκοσλαβίας) και του καπιταλισμού και όπου οι όποιες κατακτήσεις υπήρχαν και στην Παιδεία ...ρίχτηκαν στον Καιάδα.

Συνεπώς, το επιχείρημα των Κροατών πανεπιστημιακών καθηγητών είναι τουλάχιστον σαθρό αφού η ανεργία - λόγω καπιταλιστικού συστήματος... - θα ταλάνιζε την πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού ακόμη και εάν οι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων ξεπερνούσαν τα δύο τρίτα του πληθυσμού...

Αλλοι Κροάτες αξιωματούχοι θεωρούν σαν αιτία της μεγάλης ανεργίας στη χώρα το γεγονός πως το εργατικό δυναμικό της Κροατίας «είναι στατικό και απρόθυμο να αλλάξει επάγγελμα ή να επενδύσει σε νέα εκπαίδευση και επομένως απειλείται περισσότερο από την ανεργία». Ετσι, ισχυρίζονται ότι «οδηγούμαστε σε αλυσιδωτά αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα, όπως αύξηση της φτώχειας» (που σύμφωνα με επίσημα στοιχεία πλήττει ήδη τουλάχιστον το 17% του κροατικού λαού), «αύξηση της εγκληματικότητας και της βίας, της μη ανεκτικότητας, ακόμη και της τρομοκρατίας». Ομως, και πάλι η αιτία της ανεργίας δεν μπορεί να είναι το γεγονός ότι ο αγρότης θέλει να παραμείνει αγρότης, ο ξυλουργός ξυλουργός και ο δάσκαλος δάσκαλος. Το πρόβλημα πηγάζει από το στρεβλό καπιταλιστικό σύστημα που και στην περίπτωση της Κροατίας οδηγεί στο σχεδιασμό της οικονομίας με βάση όχι βεβαίως τις ανάγκες του λαού αλλά με βάση την κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου... Γι' αυτό και ένα τέτοιο σύστημα θέλει τον άνθρωπο να γίνεται αγρότης για δύο χρόνια, εργάτης σε εργοστάσιο για πέντε χρόνια, «ημιαπασχολούμενος» υπάλληλος σε τουριστική επιχείρηση για πέντε μήνες και ούτω καθεξής...

Ως εκ τούτου, η ανεργία ποτέ δεν πρόκειται να καταπολεμηθεί στη ρίζα της και να εκλείψει όσο μιλάμε για οικονομία της «ελεύθερης αγοράς», όπου προτεραιότητα είναι η ευημερία του μεγάλου κεφαλαίου και των οικονομικών δεικτών, αντί η ανάπτυξη του λαού και η εξασφάλιση δουλειάς, μόρφωσης και ελεύθερου χρόνου για όλους τους εργαζόμενους.

Είναι έτσι φανερό γιατί η ανεργία φουντώνει και θα φουντώνει (όσο κορυφώνεται η καπιταλιστική κρίση) στην Κροατία (όπως στην Ελλάδα, στην Ισπανία και αλλού), άλλωστε η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι συνυφασμένη και με την καταστροφή, όταν το επιβάλλει η κερδοφορία του κεφαλαίου, του πιο παραγωγικού παράγοντα, της εργατικής δύναμης.

Πέρσι η κροατική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 6%, ενώ και για το τρέχον έτος οι προβλέψεις είναι δυσμενείς. Κανείς, ούτε καν η κεντροδεξιά κυβέρνηση της Κόσορ, δε διαβλέπει φως στο τούνελ. Ο μόνος δρόμος που μπορούν να ακολουθήσουν οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα και στην Κροατία μπροστά στη λαίλαπα της ανεργίας είναι ο οργανωμένος αγώνας για ρήξη με την εξουσία των μονοπωλίων, ρήξη με τον καπιταλισμό, για τη λαϊκή εξουσία.