Επιστήμονες του Ινστιτούτου Ατομικής Ερευνας της Ρωσίας και του Ινστιτούτου Λόρενς Λίβερμορ των ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι κατασκεύασαν δύο νέα χημικά υπερβαρέα στοιχεία. Τα τεχνητά στοιχεία με ατομικό αριθμό 113 και 115 σχηματίστηκαν σε μικροποσότητες, που διάρκεσαν λίγο περισσότερο από 1 δευτερόλεπτο μέχρι να ημιδιασπαστούν σε άλλα στοιχεία. Η σύντομη ύπαρξή τους, ωστόσο, έδωσε αξιοπιστία στη θεωρία, σύμφωνα με την οποία υπάρχει ένα «νησί σταθερότητας» με μοναδικές χημικές ιδιότητες στην ανεξερεύνητη περιοχή του κάτω μέρους του περιοδικού πίνακα των στοιχείων.

Τα στοιχεία δημιουργήθηκαν σε ένα κυκλικό επιταχυντή υψηλής ενέργειας, στην Ντούμπνα της Ρωσίας. Οταν οι χημικοί του Λίβερμορ παρασκεύασαν ένα σπάνιο ισότοπο του τεχνητού στοιχείου αμερίκιο, το έστειλαν στους Ρώσους συναδέλφους τους, που κατεύθυναν πάνω του ιόντα ασβεστίου. Μια στο τόσο, ένα ιόν ασβεστίου ενωνόταν με τον πυρήνα ενός ατόμου αμερικίου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ατόμου του στοιχείου 115 (όπως ήταν αναμενόμενο αφού το αμερίκιο έχει 95 πρωτόνια στον πυρήνα του και το ασβέστιο 20). Η έκπληξη ήταν ότι από την αυθόρμητη ραδιενεργό διάσπαση του στοιχείου 115 προέκυπτε το επίσης νέο στοιχείο 113.

Τα δύο στοιχεία, που καταρχήν ονομάστηκαν ουνούντριουμ (113) και ουνουνπέντιουμ (115), θα πρέπει να ξαναδημιουργηθούν από άλλο ανεξάρτητο εργαστήριο, πριν βρουν οριστικά τη θέση τους στον περιοδικό πίνακα στοιχείων του Ντμίτρι Μεντελέγιεφ. Τώρα, οι επιστήμονες επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους στη χρήση άλλων πλουσιότερων σε νετρόνια στοιχείων, ώστε να κατασκευάσουν ακόμη βαρύτερα τεχνητά στοιχεία, που σύμφωνα με τη θεωρία θα είναι και πιο σταθερά. «Βρισκόμαστε στο χείλος της νήσου της σταθερότητας, όπου οι ημιζωές των νέων στοιχείων είναι σχετικά μεγάλες», λέει ο Κεν Μούντι, ένας από τους επιστήμονες που έκαναν την ανακάλυψη. Και πραγματικά η ημιζωή του ενός δευτερολέπτου είναι πολύ μεγάλη, συγκρινόμενη με την ημιζωή εκατομμυριοστών του δευτερολέπτου άλλων ελαφρύτερων τεχνητών στοιχείων.

Η έρευνα για τα υπερβαρέα στοιχεία, πέρα από κάποια απροσδόκητη σημαντική ανακάλυψη, βοηθά τους επιστήμονες να καταλάβουν καλύτερα το μηχανισμό της σύντηξης, ανοίγοντας το δρόμο για μελλοντικές προόδους στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνική, αλλά δυστυχώς και για στρατιωτική χρήση.