ΗΠΑ

Ημερομηνία - σταθμός, αναμφισβήτητα, ήταν η 5η Νοέμβρη, μέρα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών, οι οποίες τράβηξαν το ενδιαφέρον όλης της υφηλίου. Ο Μπιλ Κλίντον, επίσημος υποψήφιος των Δημοκρατικών από τις 29 Αυγούστου, οπότε και εξασφάλισε το χρίσμα στο συνέδριο του κόμματός του, επιβεβαίωσε τα προγνωστικά και εξασφάλισε τη δεύτερη πενταετία του στο Λευκό Οίκο (ο πρώτος Δημοκρατικός Πρόεδρος με δεύτερη θητεία μετά τον Ρούζβελτ) εξασφαλίζοντας το 50% των ψήφων και 379 εκλέκτορες. Ο μοναδικός αντίπαλός του (διότι όλοι οι υπόλοιποι υποψήφιοι δεν απείλησαν ουδέποτε την Προεδρία), ο Ρεπουμπλικανός Μπομπ Ντόουλ, ο οποίος κέρδισε το χρίσμα οριστικά στις 25 Αυγούστου στο συνέδριο του κόμματός του μετά από πολύμηνη εσωκομματική κούρσα, εξασφάλισε το 42% και 159 εκλέκτορες.

Η νίκη του Μπιλ Κλίντον, όμως, δεν κατάφερε να απομακρύνει από το προσκήνιο τα διάφορα σκάνδαλα που ξέσπασαν σε βάρος του ίδιου, συνεργατών και της συζύγου του Χίλαρι, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν αυτό της εξέτασης από πράκτορες του FBI κατ' εντολή του Λευκού Οίκου των φακέλων 700 επιφανών προσωπικοτήτων (και πολλών Ρεπουμπλικάνων βουλευτών) της αμερικανικής ζωής, που ξέσπασε τον Ιούνη, και βέβαια το σκάνδαλο Γουότεργκέιτ, που αφορά τη διαχείριση κρατικών κονδυλίων και πόρων από τον Κλίντον και τους συνεργάτες του όταν θήτευε ως κυβερνήτης στο Αρκάνσας. Ο φάκελος Γουότεργκέιτ ξανάνοιξε ουσιαστικά το Μάη όταν πολλοί στενοί του συνεργάτες κρίθηκαν ένοχοι. Αλλωστε, η ίδια η Χίλαρι Κλίντον κλήθηκε να καταθέσει, ήδη, από το Γενάρη.

Εκτός, όμως, από τη σκανδαλολογία, ο επανεκλεγείς Αμερικανός Πρόεδρος θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τις σθεναρές αντιρρήσεις των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο (όπου κατέκτησαν την πλειοψηφία με 54 θέσεις έναντι 46) και στη Βουλή των Αντιπροσώπων (επίσης ρεπουμπλικανική πλειοψηφία με 235 θέσεις στις 435) για την οικονομική πολιτική του. Είναι, ακόμη, νωπή η μνήμη της παύσης της λειτουργίας των ομοσπονδιακών υπηρεσιών στα τέλη του 1995 εξαιτίας διαφωνίας Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών για τον προϋπολογισμό, η οποία έληξε μόλις το Γενάρη του 1996, επιτρέποντας σε περισσότερους από 780.000 δημοσίους υπαλλήλους να επιστρέψουν στη δουλιά τους και να λάβουν τους μισθούς τους. Πάντως, το πρόβλημα έχει, προς το παρόν, αντιμετωπιστεί καθώς τον περασμένο Απρίλη Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί κατέληξαν σε συμφωνία για τον ισοσκελισμό του προϋπολογισμού, τουλάχιστον, για το 1996. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όμως, βρέθηκαν στο κέντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, τη χρονιά που πέρασε, και για μια σειρά από άλλα γεγονότα, με σημαντικότερο, όσον αφορά την άποψη των ανθρωπίνων απωλειών, αυτό των αεροπορικών δυστυχημάτων. Πρώτο κρούσμα η συντριβή του αεροσκάφους DC 9 της "Valujet" τον Απρίλη, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 109 άνθρωποι. Το δυστύχημα αυτό προκάλεσε θύελλα επικρίσεων για τα στάνταρντ ασφαλείας των ιδιωτικών αεροπορικών εταιριών και για τις ευθύνες τις πολιτείας. Ακολούθησαν μια σειρά από συγκρούσεις και πτώσεις στρατιωτικών ελικοπτέρων που στοίχισαν τη ζωή σε δεκάδες άτομα. Ολα αυτά, όμως, φαίνονται σχετικά μικρά μπροστά στη συντριβή του Μπόινγκ 747 της TWA, στα μέσα Ιούλη, λίγα λεπτά μετά την αναχώρηση του από το αεροδρόμιο "Κένεντι" πάνω από το Λονγκ Αϊλαντ. Οι εικασίες για την πτώση του υπήρξαν πολλές με πρώτη και κυρίαρχη (όπως συνηθίζεται στις ΗΠΑ) αυτή της τρομοκρατικής επίθεσης με εκρηκτικό μηχανισμό ή ακόμα και με πύραυλο. Αναζητώντας ενόχους παντού εκτός από εμάς, πολλοί ήταν αυτοί που στράφηκαν ακόμα και κατά των μέτρων ασφαλείας του αεροδρομίου του Ελληνικού, από όπου είχε απογειωθεί το Μπόινγκ για Νέα Υόρκη. Μετά από αρκετούς μήνες το τελικό πόρισμα δεν έχει, ακόμα, ανακοινωθεί, θόρυβο έχει προκαλέσει η αποκάλυψη του Αμερικανού δημοσιογράφου Πιερ Σάλιντζερ (το Νοέμβρη) ότι το Μπόινγκ χτυπήθηκε από πύραυλο του αμερικανικού ναυτικού κατά λάθος και πολλοί από τους 240 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους δεν έχουν ανασυρθεί από το βυθό του ωκεανού.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 27 Ιούλη, έκρηξη στο Πάρκο της Εκατονταετηρίδας κατά τη διάρκεια συναυλίας με 50.000 θεατές στα πλαίσια των Ολυμπιακών Αγώνων στοίχισε τη ζωή σε 2 ανθρώπους και τραυμάτισε 111 άλλους. Εδώ, τα περιθώρια δεν επέτρεπαν στις αμερικανικές αρχές να μιλήσουν για ξένους τρομοκρατικούς δακτύλους και έτσι, σχεδόν, αμέσως οι αστυνομικές έρευνες στράφηκαν στο χώρο των αμερικανικών ακροδεξιών - παραστρατιωτικών οργανώσεων. Αλλωστε, τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με τις οργανώσεις αυτές μέσα στο 1996 ήταν ουκ ολίγα και διόλου ελαφρυντικά.

Οι πράκτορες του FBI οδήγησαν στην εξάρθρωση ενός ευρύ δικτύου παραστρατιωτικών στα μέσα του καλοκαιριού, το οποίο είχε στη διάθεσή του βαρύ και αρκετό οπλισμό, αποτελούνταν από, κατά τα άλλα, ευυπόληπτους πολίτες που ήθελαν να επαναφέρουν τη χώρα στον "ορθό δρόμο της παράδοσης και των ηθικών αξιών" και του οποίου οι διασυνδέσεις παραμένουν περιπλεγμένες και άγνωστες σε σημείο τέτοιο που πολλοί πολιτικοί αναλυτές να εκτιμούν ότι η δύναμη των ομάδων αυτών είναι τέτοια που να μπορεί να τινάξει τις ΗΠΑ στον αέρα.

Το καλοκαίρι του 1996 σημαδεύτηκε στις ΗΠΑ και με την πρακτική αναβίωση της ανατριχιαστικής ρατσιστικής οργάνωσης Κου Κλουξ Κλαν, στην οποία οι αμερικανικές αρχές αποδίδουν σειρά εμπρησμών εκκλησιών της μαύρης κοινότητας στις νότιες Πολιτείες. Οι πυρπολήσεις αυτές ήταν μία ακόμα ένδειξη της αυξημένης έντασης ανάμεσα σε λευκούς και μαύρους στις ΗΠΑ, έντασης που απέδειξε περίτρανα το ψευδεπίγραφο της χώρας της ισότητας, των ίσων ευκαιριών και της δημοκρατίας. Η ένταση αυτή εκδηλώθηκε και με τις βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα σε εκατοντάδες μαύρους διαδηλωτές και στην Αστυνομία στο Σαν Πέτεσμπουργκ στις 25 Οκτώβρη, συγκρούσεις που συνεχίστηκαν για αρκετές μέρες αργότερα. Αφορμή η επαναλαμβανόμενη αθώωση λευκών αστυνομικών που πυροβόλησαν "σε αυτοάμυνα όπως είπαν" μαύρους νεαρούς αυτοκινητιστές. Η Δικαιοσύνη μάλλον δεν είναι τυφλή!

Το 1997 μοιάζει αρκετά δύσκολο για τις ΗΠΑ, τόσο σε εσωτερικό επίπεδο όσο και σε διπλωματικό, καθώς, ήδη, έχουν οξυνθεί οι διαξιφισμοί τους με την Ευρωπαϊκή Ενωση και με άλλες χώρες για τους νόμους Χελμς - Μπάρτον σχετικά με την Κούβα και Ντ' Αμάτο για τη Λιβύη και το Ιράν. Αντιπάθειες και αρνητικά σχόλια προκάλεσε και η επίμονη άρνηση των ΗΠΑ, που εκδηλώθηκε με αλλεπάλληλα "βέτο", στο Συμβούλιο Ασφαλείας, για επανεκλογή του Μπούτρος Μπούτρος Γκάλι στη θέση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Για να αποφευχθεί η ολική σύγκρουση επικράτησε η "συμβιβαστική" λύση της εκλογής του Κόφι Ανάν από την Γκάνα, ο οποίος διατηρεί ιδιαίτερα καλές σχέσεις με την Ουάσιγκτον, αλλά δεν κατάφερε να περιορίσει τα αρνητικά σχόλια για τους λόγους της επίμονης αμερικανικής άρνησης (μάλλον ότι ο Γκάλι δεν "κάλυψε" όπως συνηθίζεται τον Κλίντον ενώπιον των Ρεπουμπλικάνων), ούτε βέβαια και τις γκρίνιες για το χρέος δισεκατομμυρίων δολαρίων των ΗΠΑ προς το ταμείο του Οργανισμού.