Κυριακή 8 Απρίλη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
Σκοπός τους η λαϊκή χειραγώγηση

Γρηγοριάδης Κώστας

Το θέμα των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων συζητείται στην ΕΕ εδώ και 40 χρόνια. Μάλιστα, κατά καιρούς υπάρχουν ψηφίσματα και προτάσεις που περιγράφουν τον τρόπο δημιουργίας και δράσης τους. Πρόσφατα στη Διακυβερνητική Διάσκεψη συζητήθηκε και εγκρίθηκε στη Συνθήκη της Νίκαιας (Δεκέμβρης 2000) ειδική δήλωση, που καθορίζει τον τρόπο χρηματοδότησής τους, για την κάλυψη των δαπανών από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, γιατί δεν υπήρχε μέχρι σήμερα νομικό πλαίσιο.

Τι είναι όμως ευρωπαϊκά κόμματα και γιατί προωθούνται;

Στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΕΚ) ορίζεται, στο άρθρο 191, ότι «τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση στα πλαίσια της Ενωσης. Συμβάλλουν στη δημιουργία ευρωπαϊκής συνείδησης και στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών της Ενωσης». Φαίνεται δηλαδή ότι εδώ και 10ετίες γίνεται προσπάθεια παρέμβασης της ιμπεριαλιστικής ΕΕ στο πολιτικό σύστημα των κρατών-μελών με τη δημιουργία ευρωπαϊκών κομμάτων. Προωθούν τη λειτουργία τους στο βαθμό που τους ευνοεί ο συσχετισμός δύναμης και οι συνθήκες. Ηδη, τα τελευταία χρόνια έχουν ιδρυθεί από τους συντηρητικούς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο συμμετέχει η ΝΔ, από τους σοσιαλδημοκράτες το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, όπου συμμετέχει το ΠΑΣΟΚ, από τους φιλελεύθερους η Ομοσπονδία Φιλελεύθερων Κομμάτων, καθώς επίσης η Ομοσπονδία των Πρασίνων. Ο μόνος χώρος που δεν έχει δημιουργήσει ευρωπαϊκό κόμμα είναι της Αριστεράς, αν και υπάρχουν ορισμένες συνιστώσες που το επιδιώκουν. Τα κόμματα αυτά έχουν όργανα (πρόεδρο, προεδρείο, γραμματεία κ.ά.), επεξεργάζονται θέσεις, εκδίδουν φυλλάδια, κάνουν τακτικές συναντήσεις-συνεδριάσεις οργάνων και συνήθως συνεδριάζουν σε επίπεδο αρχηγών πριν από κάθε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Τελευταία στην ΕΕ προωθούνται με ειδικά οικονομικά κίνητρα τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα. Εχοντας εκτιμήσει ότι υπάρχει κρίση αξιοπιστίας των εθνικών κομμάτων, που προέρχεται από την αποδοχή και υλοποίηση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής σε βάρος των λαών από τις συντηρητικές, σοσιαλδημοκρατικές και κεντροαριστερές κυβερνήσεις και τα κόμματά τους. Οτι προοπτικά θα αναπτυχθεί πιο πολύ, πιο δυναμικά το μαζικό λαϊκό κίνημα και τα ταξικά κόμματα που το στηρίζουν (κομμουνιστικά, εργατικά) και τα οποία σήμερα αμφισβητούν, αποκαλύπτουν, καταγγέλλουν και αντιπαλεύουν τη νεοφιλελεύθερη πολιτική και τα στηρίγματά της, επιδιώκουν - και είναι εμφανής η προσπάθεια - να «επιβληθεί ένα κλασικό ή αναπαλαιωμένο δικομματικό σύστημα στην ΕΕ και σε όλες τις χώρες, με τις συμμαχίες του, τις παραφυάδες του, τα αναχώματά του απέναντι στο λαϊκό κίνημα, με στόχο να αποκλείσει με έναν δημοκρατικό μανδύα τις διαφορετικές πολιτικές εκφράσεις στην κοινωνία και κάθε φωνή αντίστασης στα ιμπεριαλιστικά σχέδια» (Απόφαση ΚΕ, Δεκέμβρης 1998: Οι εξελίξεις στην ΕΕ).

Πώς το σχεδιάζουν; Με τους όρους και τις προϋποθέσεις που βάζουν για τη λειτουργία των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και που έχουν καταγράψει σε εκθέσεις του Ευρωκοινοβουλίου. Πρόσφατα δε προωθήθηκε Κανονισμός στο Συμβούλιο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τίτλο «Σχετικά με το καταστατικό και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων», «CΟΜ (2000) 898, Βρυξέλλες 13.2.2001». Συνοπτικά ο κανονισμός αυτός αναφέρει τα εξής:

1. Η χρηματοδότηση από τον κοινοτικό προϋπολογισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα ή έμμεσα για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων (από τα οποία προέρχονται) σε εθνικό επίπεδο, ούτε των εθνικών ή ευρωπαϊκών εκλογικών εκστρατειών τους. Αυτό το κάνουν ως κίνητρο ανάπτυξης αυτονομίας ουσιαστικά των ευρωομάδων από τα κόμματα που προέρχονται.

2. Ευρωπαϊκό κόμμα ορίζουν ένα πολιτικό κόμμα που πρέπει να έχει σαφείς ευρωπαϊκούς στόχους, να διαθέτει καταστατικό, να έχει συστήσει ή να συμμετέχει σε πολιτική ομάδα, να είναι με το γράμμα και το πνεύμα των συνθηκών, να σέβεται τις αρχές της δημοκρατίας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Δηλαδή, κάποιο κόμμα, που αντιτίθεται στην καπιταλιστική ΕΕ και στην πολιτική της, είναι πιθανόν να μην είναι αποδεκτό. Επίσης, ορίζουν ότι το κόμμα πρέπει να αντιπροσωπεύεται από εκλεγμένα μέλη σε περιφερειακό, εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο σε πέντε (5) τουλάχιστον κράτη-μέλη της ΕΕ και να έχει λάβει το 5% των ψήφων σε πέντε τουλάχιστον κράτη-μέλη κατά τις προηγούμενες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επεμβαίνουν, δηλαδή, άμεσα στο εκλογικό σύστημα υιοθετώντας κατώτατο όριο εκλογής βουλευτών. Ηδη αυτό ισχύει σε πέντε χώρες που έχουν ελάχιστο ποσοστό: Σε Γερμανία και Γαλλία 5%, σε Αυστρία και Σουηδία 4% και στην Ελλάδα 3%. Οπως αναφέρει η απόφαση της ΚΕ (1998) για τις εξελίξεις στην ΕΕ, «η πρόταση εκλογικού συστήματος για τις ευρωεκλογές υιοθετεί τον καθορισμό κατώτατου ορίου εκλογής βουλευτών... αλλοιώνει έτσι την ουσία της απλής αναλογικής και προωθεί για πρώτη φορά το θεσμό βουλευτών, οι οποίοι εκλέγονται από τις λίστες ευρωπαϊκών κομμάτων που θα εκλέγονται από το σύνολο της ΕΕ». Μάλιστα, έχει γίνει σε ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, το 1998, πρόταση, ώστε το 10% των εδρών να κατανέμεται σε βουλευτές ευρωπαϊκών κομμάτων και να ισχύσει από το 2009.

3. Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να δημοσιεύουν κάθε χρόνο τον προϋπολογισμό και τους λογαριασμούς τους, συμπεριλαμβανομένης κάθε είδους δωρεάς και να δηλώνουν τις πηγές χρηματοδότησής τους στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Προβλέπονται κλασικές διαδικασίες εκθέσεων, λογιστικής και ελέγχου των λογαριασμών. Θα προβλεφτεί μια εξωτερική και ανεξάρτητη υπηρεσία ελέγχου των λογαριασμών των κομμάτων. Οι λεπτομέρειες θα καθοριστούν σε συνεργασία με το Κοινοβούλιο. Οι οικείες υπηρεσίες μπορούν να ασκούν επιτόπιο έλεγχο για τη νομιμότητα και την κανονικότητα χρησιμοποίησης των χορηγούμενων χρηματοδοτήσεων. Είναι η ίδια αντιδραστική λογική που προωθείται στο ελληνικό Κοινοβούλιο με την τροποποίηση του Συντάγματος και τον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων.

4. Η ετήσια χρηματοδότηση κατανέμεται ως εξής: α) Το 15% του ετήσιου ποσού κατανέμεται ισομερώς μεταξύ των κομμάτων που πληρούν τους όρους. β) Το 85% κατανέμεται μεταξύ των ευρωπαϊκών κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Ευρωκοινοβούλιο ανάλογα με τον αριθμό των εκλεγμένων μελών. Υπολογίζεται ότι το ποσό που θα δοθεί είναι 7 εκατ. ευρώ (2,3 δισ. δρχ.). Δηλαδή, κίνητρα οικονομικά για την εξαφάνιση ουσιαστικά της φυσιογνωμίας των εθνικών κομμάτων σε κάθε χώρα. Το ίδιο γινόταν όταν έδιναν χρήματα για να θάβουν οι αγρότες τα πρώτα χρόνια της ένταξης στην ΕΕ τα φρούτα τους και τελικά θάφτηκαν και οι ίδιοι με το ξεκλήρισμα της μικρομεσαίας αγροτιάς. Το ίδιο κάνουν και τώρα με «αργύρια» για την εξαφάνιση εθνικών κομμάτων και ιδίως αυτών που έχουν ενοχλητική φωνή, αποκαλύπτουν, ενημερώνουν και παλεύουν ενάντια στην απάνθρωπη και βάρβαρη πολιτική τους.

Η άρχουσα τάξη της χώρας μας παρουσιάζει το θεσμό των ευρωπαϊκών κομμάτων σαν μια απόδειξη της δημοκρατικότητας της ΕΕ. Πραγματικός στόχος τους όμως είναι «να δημιουργηθούν πρόσθετες δικλείδες για τον εγκλωβισμό, την ενσωμάτωση και χειραγώγηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Να μειωθεί και να αποδυναμωθεί σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου ο ρόλος των κομμάτων που αντιτίθενται στην ΕΕ και στην προώθηση της "ευρωπαϊκής ιδέας" και της "ευρωπαϊκής συνείδησης". Δεν πρόκειται για προώθηση της διεθνιστικής ιδέας, αλλά για τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου και την ιμπεριαλιστική ενοποίηση».

Σκοπός λοιπόν των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων είναι:

  • Η επέμβαση στο πολιτικό σύστημα κάθε χώρας για να αποδυναμωθεί ο ρόλος των εθνικών πολιτικών κομμάτων και ιδιαίτερα εκείνων που αντιτίθεται στην ΕΕ
  • Η αύξηση του ρόλου των αντιδραστικών διακρατικών οργάνων, που οδηγεί στη μείωση του ρόλου των εθνικών κρατικών οργάνων (π.χ. Κοινοβουλίου) και κατά συνέπεια στην εξασθένιση του εσωτερικού μετώπου πάλης
  • Ο υποβιβασμός του ρόλου των εθνικών Κοινοβουλίων και των κομμάτων που ασκούν επιρροή στον αγώνα της εργατικής τάξης και των άλλων καταπιεζομένων δυνάμεων.

Η απάντηση στη θεσμική θέση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων από τους κομμουνιστές αλλά και κάθε καλόπιστο, που παλεύει σε κατεύθυνση αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή, είναι το δυνάμωμα του αγώνα για αποδέσμευση της χώρας από την ΕΕ, προκειμένου να αποδυναμωθεί και να διαλυθεί, σε όφελος του λαού μας και του τόπου.


Της
Διαμάντως ΜΑΝΩΛΑΚΟΥ*
Η Διαμάντω Μανωλάκου είναι υπεύθυνη του Τμήματος Ευρωπαϊκής Πολιτικής της ΚΕ του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ