Η κρίση που ξέσπασε στο ΚΚΕ πήρε τη μορφή ανοιχτής πλέον εσωκομματικής αντιπαράθεσης στη γνωστή πλατιά Ολομέλεια όπου συζητήθηκε το Προσχέδιο Θέσεων για το 13ο Συνέδριο, που είχε επεξεργαστεί επιτροπή στελεχών, η οποία είχε οριστεί με απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον τότε ΓΓ του Κόμματος Γρ. Φαράκο, ο οποίος στην αρχή συγκαλυμμένα και στην πορεία ανοιχτά συντάχθηκε με την αντικομματική ομάδα. Στο κείμενο του Προσχεδίου Θέσεων, η πλειοψηφία του ΠΓ και της ΚΕ είχε εκφράσει τη διαφωνία της σε βασικά ζητήματα και είχε κάνει ουσιώδεις παρατηρήσεις στο αρχικό σχέδιο. Παρ' όλ' αυτά το ΠΓ επέτρεψε να εισηγηθεί στην πλατιά ολομέλεια η επιτροπή του Προσχέδιου Θέσεων και όχι το ίδιο το ΠΓ.

Στην πλατιά ολομέλεια (16,17 και 18/6/90) - αφού προηγούμενα με διαρροές και την επιλεκτική ενημέρωση που γίνονταν από την αντικομματική ομάδα μέσα από τα αστικά μέσα ενημέρωσης κυρίως, αλλά και το «Ρ»" και τον «902» - τα στελέχη που αρνούνταν τον επαναστατικό χαρακτήρα του ΚΚΕ είχαν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για παρέμβαση των αστικών ΜΜΕ, τα οποία βεβαίως τους βοήθησαν τα μέγιστα να ξεσηκώσουν κλίμα αντικομμουνιστικής επίθεσης, με αιχμή τις βασικές αρχές του Κόμματος τόσο στην κοσμοθεωρία του όσο και στη συγκρότηση και λειτουργία του. Αμφισβητήθηκε και ο Μαρξισμός - Λενινισμός και ο Προλεταριακός Διεθνισμός, αλλά και οι αρχές του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού, της συλλογικότητας κλπ. (αυτές τις είχαν ήδη καταργήσει στην πράξη). Και όλ' αυτά βεβαίως στο όνομα δήθεν της ανανέωσης του Κόμματος.

Στις θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 14ο Συνέδριό του που ακολούθησε (στις 18-21 Δεκέμβρη 1991), σχετικά με την εσωκομματική κρίση που απείλησε και την ίδια την ύπαρξη του ΚΚΕ («Η κρίση στο ΚΚΕ. Ο χαρακτήρας και το περιεχόμενο της ιδεολογικής αντιπαράθεσης» παρ. 28) τονίζεται σχετικά:

«Τα τελευταία τρία χρόνια στα πλαίσια της ΚΕ ξέσπασε οξύτατη ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση. Από τη μια οι απόψεις οι οποίες υπεράσπιζαν την ύπαρξη, τον εκσυγχρονισμό και την ανανέωση του Κόμματος στη βάση των θεμελιακών αρχών και γνωρισμάτων του ως κόμματος συνειδητής πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης που αγωνίζεται για τα συμφέροντα όλων των εργαζομένων. Από την άλλη, εκείνες που, στο όνομα της ανανέωσης, υποστήριζαν την υπέρβαση του χαρακτήρα του Κόμματος, τη σοσιαλδημοκρατικοποίησή του και τη διάχυσή του στα πλαίσια του Συνασπισμού.

Η αντιπαράθεση μεταδίδεται σε όλο το Κόμμα, εξελίσσεται σε βαθιά κρίση με φαινόμενα φραξιονισμού, ανοιχτής παραβίασης του καταστατικού, συκοφάντησης των στελεχών του Κόμματος. Τα στελέχη της ηγετικής ομάδας της φραξιονιστικής κίνησης χρησιμοποίησαν εξωκομματικά στηρίγματα, με στόχο την από τα έξω επέμβαση στις εσωτερικές διαφορές. Ο μηδενισμός, η λαθολογία, η απορριπτική στάση στην ιστορική πορεία του ΚΚΕ συγκαλύπτονταν και το όλο πρόβλημα παρουσιαζόταν σαν διαμάχη "συντηρητικών και ανανεωτικών". Τα στελέχη αυτά σκόπιμα μπλέκουν στην ιδεολογική αντιπαράθεση ακόμα και την οικονομική δραστηριότητα του Κόμματος, με στόχο να πληγεί και η ηθική του υπόσταση. Εγιναν πρωτεργάτες μιας αντιπαράθεσης χωρίς όρια και αρχές, που τραυμάτισε, ιδιαίτερα εξαιτίας των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν, την εικόνα και το κύρος του ΚΚΕ».

Είναι γνωστές οι συνεντεύξεις Ανδρουλάκη και άλλων της ομάδας - πιο ανοιχτά τις έβαζαν μετά το 13ο Συνέδριο - οι οποίοι με «τον αέρα» της διάλυσης του συστήματος του υπαρκτού σοσιαλισμού, αλλά και της αλλαγής, επίσημα πια, του χαρακτήρα διαφόρων κομμουνιστικών κομμάτων, έβαζαν ακόμα και θέμα αλλαγής του τίτλου του ΚΚΕ και σε κάθε περίπτωση την προοπτική της... υπέρβασης του «Κ» και τη δημιουργία μιας «Νέας Αριστεράς» (συνέντευξη στο περιοδικό «Επτάμισι»), αλλά και θέσεις που περιέλαβαν στην ιδρυτική διακήρυξη του Συνασπισμού που έφτιαξαν μαζί με τους άλλους εταίρους της αναθεώρησης στα πλαίσια του Συνασπισμού, ερήμην και σε αντιπαράθεση με τις κομματικές αποφάσεις και θέσεις. Ο Γρ. Φαράκος πρόβαλε («Τα Νέα» 1.7.91) «ν' ανοίξουμε το δρόμο προς τη μεγάλη Αριστερά... ο ΣΥΝ να είναι ο εφαλτήρας γι' αυτήν την πορεία, προς την οποία κάνουμε τώρα ένα νέο ξεκίνημα».

Ενώ ο τελικός σκοπός τους ομολογείται πιο απροκάλυπτα από τον Μ. Ανδρουλάκη, που από την «Αυγή» της Κυριακής (30.6.91) αναλύει ότι «η σχέση (του ΣΥΝ) με το ΠΑΣΟΚ δεν τίθεται με τους κλασικούς όρους... Θέτει το αίτημα ενός αριστερόστροφου εκσυγχρονισμού, ενός διπλού μετασχηματισμού των δύο χώρων, προς ένα σύγχρονο "μπλοκ" κεντροαριστεράς - Αριστεράς, προς μια "ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ"». Είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκει σήμερα ο ΣΥΝ, τη συγκρότηση της κεντροαριστεράς, τη συμμαχία με τη σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα, με το ΠΑΣΟΚ δηλαδή, τύπου Ντ' Αλέμα, Ζοσπέν κλπ.

Ταυτόχρονα, η αναθεωρητική ομάδα πρωτοστατεί σε αντικομμουνιστικές επιθέσεις, διοχετεύοντας στον αστικό Τύπο και τα άλλα ΜΜΕ διάφορα περί «δεινοσαύρων» και «συντηρητικών» για να συκοφαντήσει όσους από την ηγεσία του Κόμματος επέμεναν να υπερασπίζουν το ΚΚΕ. Ενώ με δηλώσεις διαφόρων «αστέρων» σιγοντάριζαν τη λαθολογία και συκοφαντούσαν την ίδια την ιστορία του ΚΚΕ, μιλώντας για «Κρόνο που τρώει τα παιδιά του» και για... «γκρίζες και λευκές σελίδες» στην ηρωική ιστορία του ΚΚΕ.

«Μετά το 13ο Συνέδριο στο οποίο απορρίφθηκαν με μεγάλη πλειοψηφία οι προτάσεις που με κραυγαλέο τρόπο σηματοδοτούσαν την πρόθεση υπέρβασης του χαρακτήρα του Κόμματος, επισημαίνει το 14ο Συνέδριο του ΚΚΕ, οι αυτοαποκαλούμενοι ανανεωτές προχώρησαν σε νέα επίθεση για την ντε φάκτο επιβολή των απόψεών τους. Η προσχώρησή τους στο Συνασπισμό με τη μορφή της "Κίνησης για μια νέα Αριστερά" αποδείχνει ότι ο πραγματικός τους σκοπός δεν ήταν η ανανέωση του Κόμματος, αλλά η διάλυσή του». Και προσθέτει:

«Με την ευκαιρία που τους δόθηκε μετά τις τελευταίες εξελίξεις στη Σοβιετική Ενωση και κάτω από την πίεση που διεθνώς ασκείται για "αποκομμουνιστικοποίηση", τα ηγετικά στελέχη της "Κίνησης για μια νέα Αριστερά" ομολόγησαν και ανοιχτά πλέον ότι από παλιότερα επιδίωκαν την υπέρβαση του ΚΚΕ και ότι προσπάθησαν να το επιβάλουν αυτό με τη μέθοδο των "μικρών πραξικοπημάτων", ώστε να γίνουν σταδιακά αποδεκτές οι θέσεις και οι πρακτικές τους. Ενας μεγάλος αριθμός τους προσχώρησε στην αντικομμουνιστική υστερία. Αντικειμενικά βρέθηκαν στην ίδια γραμμή, στο ίδιο μέτωπο δράσης με τις αντισοσιαλιστικές δυνάμεις που θέλουν την επιστροφή του καπιταλισμού στη Σοβιετική Ενωση και τη διάλυση του ΚΚΣΕ».

Και πράγματι όσον αφορά τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, με αφορμή τις ανατροπές, υιοθέτησαν όλη τη βρώμικη αντικομμουνιστική προπαγάνδα, συκοφαντώντας και το ίδιο το ΚΚΕ πως, τάχα, ήταν συνυπεύθυνο! Εφθασαν στο σημείο να ασπάζονται μαζί με άλλες συνιστώσες του Συνασπισμού - όπως η ΕΑΡ και στελέχη τους όπως ο Λ. Κύρκος, που θεωρούσε ότι δικαιώνονταν οι αντισοσιαλιστικές θέσεις του - αστικές αντιλήψεις και εκτιμήσεις για θετικές εξελίξεις με τις ανατροπές και την παλινόρθωση του καπιταλισμού στις χώρες αυτές και με τη διάλυση της ΕΣΣΔ! Η σημερινή πραγματικότητα, βέβαια, είναι συντριπτική και επιβεβαιώνει απόλυτα τις θέσεις του ΚΚΕ που υπερασπίζεται τις κατακτήσεις των χωρών του υπαρκτού σοσιαλισμού.