Ο Ανδρέας Παπανδρέου, πρωτότοκος γιος του πρώην πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου και της Σοφίας, γεννήθηκε στις 5/2/1919 και έζησε τα πρώτα του χρόνια στη Χίο.

Αρχικά φοίτησε στο Αμερικανικό Κολέγιο και στη συνέχεια στη Νομική Σχολή.

Στις 4 Αυγούστου 1936 συνελήφθη για τρεις μέρες από το καθεστώς Μεταξά, ενώ την άνοιξη του 1939 συνελήφθη και πάλι με την κατηγορία της συμμετοχής σε αντιδικτατορική οργάνωση, αποφυλακίστηκε το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου και έφυγε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκεί έζησε για 20 περίπου χρόνια, αποκτώντας και την αμερικανική υπηκοότητα και όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπήκαν στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στο αμερικανικό ναυτικό. Στις ΗΠΑ έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, στις οικονομικές επιστήμες και στη φιλοσοφία και υπήρξε καθηγητής σε αρκετά πανεπιστήμια.

Το 1959 επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1961 διορίζεται από την τότε κυβέρνηση Καραμανλή πρόεδρος και επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών και ταυτόχρονα σύμβουλος της Τράπεζας της Ελλάδος. Η πολιτική του σταδιοδρομία άρχισε το Φλεβάρη του 1964,όταν εκλέχτηκε βουλευτής Αχαϊας με την Ενωση Κέντρου. Μετά την εκλογική νίκη της ΕΚ συμμετέχει στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, αρχικά ως υπουργός Προεδρίας και μετά ως αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού. Το Μάη του 1965 κατηγορείται από την αντιπολίτευση (ΕΡΕ) ότι ενθάρρυνε την οργάνωση αξιωματικών "Ασπίδα" και το Φλεβάρη του 1967 ασκείται ποινική δίωξη εναντίον του, για την ίδια υπόθεση.

Με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 συλλαμβάνεται και τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου απελευθερώνεται, ενώ στις 16 Γενάρη του 1968,του δίνεται άδεια να φύγει από τη χώρα, μαζί με την οικογένειά του. Στη διάρκεια της εφτάχρονης δικτατορίας παρέμεινε στο εξωτερικό, αρχικά στη Σουηδία και μετά στον Καναδά.

Στις 27 Φλεβάρη 1968 ίδρυσε το Πανελλήνιο Αγωνιστικό Κίνημα (ΠΑΚ), με έδρα τη Στοκχόλμη. Στις 4 Αυγούστου του ίδιου χρόνου συνυπέγραψε στην Ιταλία συμφωνία συνεργασίας με το Πατριωτικό Μέτωπο (ΠΑΜ).

Τον Αύγουστο του 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα και προχώρησε στην ίδρυση του "Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος" (ΠΑΣΟΚ).

Στις εκλογές της 17ης Νοέμβρη 1974 το ΠΑΣΟΚ συγκέντρωσε το 13,58% των ψήφων και ο ίδιος εκλέχτηκε βουλευτής Αχαϊας. Τα επόμενα χρόνια η άνοδος του ΠΑΣΟΚ ήταν ραγδαία. Προσαρμόζεται πλήρως στις συνθήκες του ανερχόμενου τότε μαζικού λαϊκού κινήματος, των έντονων αντιιμπεριαλιστικών διαθέσεων και τις προσδοκίες των εργαζόμενων, υιοθετώντας φραστικά τα συνθήματα της Αριστεράς και του αντιδικτατορικού κινήματος.

Στις εκλογές της 8ης Νοέμβρη 1977,αναδείχτηκε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού το ΠΑΣΟΚ κατάχτησε τη δεύτερη θέση, με το 25,34% των ψήφων. Στις εκλογές της 18ης Οκτώβρη 1981,το ΠΑΣΟΚ αναδείχτηκε πρώτο κόμμα με 48,06% και ο ίδιος σχημάτισε την πρώτη του κυβέρνηση, στην οποία κράτησε και τη θέση του υπουργού Εθνικής Αμυνας. Την ίδια περίπου εποχή (1982) συμμετέχει στην "πρωτοβουλία των έξι", για την προάσπιση της παγκόσμιας ειρήνης.

Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην κυβερνητική εξουσία αποκαλύπτει τη μεγάλη απόσταση των προεκλογικών λόγων, συνθημάτων και υποσχέσεων από την πράξη και την εφαρμογή τους. Παρ' ότι στη διάρκεια της πρώτης κυβερνητικής τετραετίας του ΠΑΣΟΚ υπήρξαν ορισμένα θετικού χαρακτήρα μέτρα και μια μερική ικανοποίηση υπερώριμων αιτημάτων του λαού (π.χ. αναγνώριση της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, κλπ.) έγινε φανερή η πλήρης στροφή του Α. Παπανδρέου. Τα συνθήματα της "Αλλαγής" και των "μη προνομιούχων" μετατρέπονται γρήγορα σε μια σοσιαλδημοκρατική διαχείριση του συστήματος, προς όφελος της ολιγαρχίας. Τα συνθήματα "Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες" και "ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο" μεταμορφώνονται ριζικά και ο πρωθυπουργός τότε Α. Παπανδρέου υπογράφει την επαχθή ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ, ως πλήρες μέλος και την περιβόητη συμφωνία... "απομάκρυνσης" δηλαδή παραμονής των αμερικάνικων βάσεων του θανάτου.

Παρ' όλ' αυτά, στις 2 Ιούνη 1985 κερδίζει πάλι τις εκλογές και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση, με 45,82% των ψήφων. Στη δεύτερη κυβερνητική τετραετία η μεταμόρφωση γίνεται πλέον κραυγαλέα. Η προεκλογική υπόσχεση και σύνθημα "Εμπρός για καλύτερες μέρες" μετατρέπεται αμέσως μετά τις εκλογές στο πρώτο πρόγραμμα σκληρής μονόπλευρης λιτότητας, της λεγόμενης "σταθεροποίησης", με εισηγητή τον Κ. Σημίτη, υπουργό τότε Εθνικής Οικονομίας. Μάλιστα, με πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου απαγορεύτηκε η χορήγηση οποιασδήποτε αύξησης στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα.

Στις 19 Ιούνη 1989 υπέβαλε την παραίτησή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όταν το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας συγκέντρωσε τη σχετική πλειοψηφία στις εκλογές της προηγούμενης μέρας, αλλά παρέμεινε υπηρεσιακός πρωθυπουργός μέχρι το διορισμό της νέας κυβέρνησης.

Στο μεταξύ έχει ξεσπάσει το σκάνδαλο Κοσκωτά και είναι καθολική η λαϊκή απαίτηση για την πλήρη εξιχνίασή του και τον επιμερισμό ευθυνών. Για να αποτραπεί η παραγραφή του σκανδάλου Κοσκωτά, αλλά και άλλων που είχαν ξεσπάσει εκείνη την περίοδο, σχηματίζεται στις 2 Ιούλη, η προσωρινή και περιορισμένης ευθύνης κυβέρνηση Τζαννετάκη. Στις 13 Ιούλη, ο Α. Παπανδρέου παντρεύεται τη Δ. Λιάνη.

Στις 21 Σεπτέμβρη 1989,παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο για το αδίκημα της ηθικής αυτουργίας κατ' εξακολούθηση στην παγίδευση και παραβίαση των τηλεφωνημάτων και της προφορικής συνομιλίας. Στις 27 Σεπτέμβρη 1989 παραπέμφθηκε για δεύτερη φορά στο Ειδικό Δικαστήριο για το αδίκημα της ηθικής αυτουργίας σε απιστία και το αδίκημα της παθητικής δωροδοκίας για τη συμμετοχή του, όπως έκρινε η πλειοψηφία της Βουλής, στο σκάνδαλο Κοσκωτά.

Στις 23 Σεπτέμβρη 1990 στο 2ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ επανεκλέχτηκε διά βοής πρόεδρος του κόμματος.

Στις 16 Γενάρη 1992,το Ειδικό Δικαστήριο με απόφασή του, τον έκρινε αθώο και για τα 4 αδικήματα, για τα οποία είχε κατηγορηθεί και τα οποία σχετίζονταν με το "σκάνδαλο Κοσκωτά".

Στις 15 Μάη 1992, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης της ΝΔ και απόφαση της Βουλής, ανεστάλη η εναντίον του δίωξη για την υπόθεση των υποκλοπών. Στη σχετική ψηφοφορία, από την οποία απουσίαζε το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ απέσχε καταγγέλλοντας τον επιχειρούμενο συμψηφισμό μεταξύ ΠΑΣΟΚ - ΝΔ.

Στις 12 Οκτώβρη 1993,μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την επόμενη μέρα ορκίστηκε πρωθυπουργός.

Στις 17 Απρίλη 1994,στο 3ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, επανεκλέχτηκε ομόφωνα πρόεδρος του Κινήματος.